sanaet inqilabining chaqnighan yultuzi — tokluq aptomobillar

türkiye awazi radiyosi: tokluq aptomobillar chaqlarni qozghitish üchün eneniwi matorning emes, belki tokning küchidin paydilinidu. addiylashturup éytqanda, éléktir énérgiyesi heriket énérgiyesige aylinidu. emma bu ishning eng asasliq qismi bolup, nurghun jehetlerde tokluq aptomobillar eneniwi aptomobillargha oxshimaydu.

fosil yéqilghularning ornini tok igileydu

tokluq aptomobillarda chaqni aylanduridighini litiy iyonluq bataréye bolup, siz uni téléfoningizni heriketlendüridighan bataréyening chongaytilghan nusxisi,  dep tesewwur qilsingiz bolidu. téléfongha oxshashla, qozghitish üchün bu aptomobillarghimu tok qachilash üskünisidin paydilinip tok qachilashqa toghra kélidu. aptomobilning chiragh, soghutush, issitish, awaz sistémisi qatarliq iqtidarlirining hemmisi mezkur batariyediki tok bilen heriketlinidu. tokluq aptomobil shopurlirining köpinchisi batariyesini öyliride tolduridu. emma, bu xil aptomobillar bir qeder omumlashqan ellerde ammiwi tok qachilash nuqtiliri köpiyiwatidu.

tokluq aptomobillar bilen qanchilik yol yürigili bolidu?

nöwette bazargha sélinghan tokluq aptomobillarning eng töwini  bir qétim toldurulghan batariye bilen 130 kilométir, eng yuqirisi 630 kilométir yül yüreleydu. tok qachilash waqtimu qachilash üskünisining alahidilikige asasen, 1 saettin bashlinip 47 saetkiche yétidu. mesilen, öylerde ishlitilidighan ölchemlik ulighuch bilen 8 saet tok qachilansa, birinchi ewlad tokluq aptomobiil texminen 200 kilométir yol yüreleydu.

türkiyening yerlik tokluq aptomobili — TOGG ning bataréyesige 30 minut ichide tok qachilighili bolidighanliqi, musapisining 500 kilométirgha yétidighanliqi élan qilindi. shundaq bolghanda, türkiyening yerlik tokluq aptomobili bilen istanbuldin izmirgha yaki enqeredin antalyagha toxtimastin yétip barghili bolidu.

tokluq aptomobil ishlepchiqarghuchiliri téximu yuqiri tok qachilash süriti bilen teminleydighan ponkitlar bilenmu teminlimekte. bu xil tok qachilash orunlirining yéqin kelgüside téximu köpiyidighanliqi texmin qilinmaqta.

aptomobil heydesh jehette qandaq perqler bar?

tokluq aptomobillarning qozghilish pirinsipidiki oxshimasliq aptomobil heydesh jehettimu bezi perqlerni peyda qilidu. tokluq aptomobillarni heydesh intayin asan. bundaq bolushi ularning tokluq bolushini arqa körünüsh qilidu.

aldi bilen, uningda ademni ensiritidighan xot (chishliq chaq) yoq. aptomobilgha olturup <qozghat> kunupkisini bésishingiz kupaye. tokluq aptomobilning yötkilidighan xotliri yoq. chünki tokluq motorlar xot bolushni telep qilmaydu. may pédaligha dessesh derijisige qarap süritini aptomatik özgertidu. uningda yene porshén, yéqilghu baki, gaz chiqirish sistémisi, may yaki su pompisi qatarliqlarmu yoq. bu aptomobillarning awazi intayin töwen. tokluq aptomobillarning köpinchisi putingizni pédaldin kötürsingizla körünerlik derijide astilaydu. elwette, tézrek toxtashqa toghra kelgende ishlitidighan tormuz bar, emma bezi kishiler turmuzni peqet aptomobilni toxtatqandila ishlitish kérek, dep qaraydu. shundaq, tokluq aptomobillargha könüsh azraq bolsimu waqit alidu.

tokluq aptomobillar muhitqa ziyan yetküzmeydu؛ melumki, dunyaning eng chong muhit mesilisining biri karbon töt oksidning qoyup bérilishidur. bénzin / dizél aptomobillirining fosil yéqilghu serpiyatidin kélip chiqqan bu bulghima, yershari kilimat özgirishidiki eng chong seweblerning biri hésablinidu.

xitay, amérika we yawropa ittipaqi döletliri peqet bir yil ichidila jemiy 20 milyard tonna karbon töt oksid qoyup béridu.

shunga, insanlar bu bulghimini azaytish üchün fosil yéqilghu serpiyatidin waz kéchip, qayta hasil bolidighan énérgiye menbesige yüzlinishi kérek.