qush qonmaz jamesi

istanbulda qushlar héch qonmaydighan bir jamening barliqini bilemsiz?

istanbulning üsküdar rayonigha jaylashqan shemsi pasha jamesi, dunyagha dangliq mémar sinanning nadir yadikarliqliridin biri. üsküdar sahilidiki istanbul boghuzining marmara déngizigha tutishidighan nuqtisigha jaylashqan bu jame, meqberesi we medrisliri bilen déngizdin qarighanda nahayiti nepis tashqi körünüsh hasil qilidu. galata köwrüki bilen xelij tumshuqi bu jamening del uduligha jaylashqan.

intayin kichik we addiy bina bolghan kulliye 2 - sélim we 3 – murad dewrliride wezirlik wezipisi ötigen shemsi ehmed pasha teripidin 1580 – yili mémar sinangha saldurulghan. üsküdar sahilini bézep turidighan bu jame hem körkem hem heyran qalarliq hékayisi bilenmu dangliqtur.

nahayiti estayidil bir adem bolghan shemshi pasha mémar sinandin qushlar qonalmaydighan we bulghiyalmaydighan bir jame sélishini telep qilidu. her bir jameni oxshimighan pilangha asasen salidighan mémar sinan shemsi pasha üchün özgiche bir jame sélishni pilanlaydu.

mémar sinan jame qurulushini bashlashtin ilgiri tetqiqat élip baridu, shamalning yönilishining qushlargha tesir qilidighanliqini bilgechke, üsküdarda shimal we jenubtin chiqqan shamallar özara birlishidighan bir jayni tapidu we bu yerge jame sélishni qarar qilidu.

 birla waqitta oxshimighan ikki xil shamal chiqidighan, dolqunlar qirghaqqa urulidighan bu jaygha qushlarning jamege qonushi mumkin emes idi.

1580-yili ibadetke échiwétilgen bu jame waqitning ötüshige egiship amma arisida « qush qonmaz jamesi yeni qush qonmaydighan jame» dep atilishqa bashlaydu.

istanbul boghuzining aldida béliq tutqili bolidighan, kutupxanisidiki kitablarni oqughili bolidighan we jameside ibadet qilghili bolidighan bu mislisiz yadikarliq, bügünki künde üsküdarning simwolliridin we istanbuldiki tarixiy jameler ichide choqum körüshke tégishlik jaylardin biri hésablinidu.