қараңғу җилға

дунйадики иккинчи чоң җилғиниң түркийәгә җайлашқанлиқини биләмсиз?

 түркийәниң шәрқий анадолу районидики әрзинҗан вилайитиниң кәмалийә наһийәсигә җайлашқан «қараңғу җилға», дунйа бойичә әң чоң иккинчи җилға һесаблиниду. шундақла дунйадики әң хәтәрлик вә мушәққәтлик йоллардин бири һесаблиниду.

дунйадики әң хәтәрлик вә мушәққәтлик йоллар тизимликини елан қилған бир чәт әл тор бетидә:  «дунйадики әң хәтәрлик йоллар» дин бири дәп аталған әрзинҗан вилайитиниң кәмалийә наһийәсидики қараңғу җилға таш йолиниң, хитайдики голйаң тонелидинму хәтәрлик икәнлики оттуриға қойулған.

тик сепиллири 600-5 метирға йетидиған қараңғу җилға, қуйаш нури биваситә чүшмигәчкә, шундақ дәп аталған. «кәбан тосмиси» йасалғандин кейин, егизлики 80 метирға йәткән сепиллар, җилғини бүгүнки һәйвәтлик һалға кәлтүргән.

қараңғу җилға қурулуши 1870-йили шу районда йашайдиған йәрлик кишиләр тәрипидин башланған болуп, 2002-йили дөләтниң биваситә қоллиши билән машинилар өтәләйдиған шәкилдә кеңәйтилгән. башқичә ейтқанда, қараңғу җилға қурулуши 132 йилда пүткән.

қараңғу җилға дәсләптә егиз тағларни кесип өтүп, һайванлирини отлатмақчи болған кишиләр тәрипидин иптидаий қол әсваблири билән нәччә йил колап ечилған.

таш тонел тағниң алди тәрипидин башлинип, йәттә километирдин кейин ахирлишиду. тонелниң бәзи җайлирида түңлүкләр ечилған. қараңғу җилғиниң су қисминиң узунлуқи тәхминән тоққуз километир келиду. бүгүнки күндә қараңғу җилға җуғрапийәлик қурулмиси вә тәбиий гүзәлликлири билән һәр йили адреналинға қизиқидиған нурғун йәрлик вә чәт әллик сайаһәтчиләрни җәлп қилиду.

қараңғу җилғида кемә сайаһити, қолвақ һәйдәш қатарлиқ сайаһәтчиләрни җәлп қилидиған паалийәтләр өткүзүлиду. буниңдин башқа йәнә, һәр йили әрзинҗан вилайитиниң кәмалийә наһийәсидә хәлқара мәдәнийәт вә тәбиәт фестивали өткүзүлиду. қараңғу җилға сиртида кәмалийә наһийәсидики тарихий имарәтләрму интайин җәлип қиларлиқ. чүнки қәдимкий дәврләрдин буйан нурғунлиған мәдәнийәтләргә саһибханилиқ қилған бу районниң өтмүши наһайити узунға созулиду.