emine  erdoghanning himayiside élip bériliwatqan nöl tashlanduq layihesi xelqaraliq layihege aylanmaqta.

jumhur reis rejep tayyip erdoghanning repiqisi emine erdoghanning himayiside élip bériliwatqan nöl tashlanduq layihesi nöwette yer shari xaraktérlik layihege aylanmaqta.

jumhur reis rejep tayyip erdoghanning repiqisi emine erdoghan birleshken döletler teshkilatining 78 – nöwetlik omumiy kéngesh yighinliri dairiside, amérika qoshma ishtatlirining nyu york shehiridiki türk öyide ötküzülgen «yer shari xaraktérlik nöl tashlanduq xizmiti» yighinida, «nöl tashlanduq layihesi» ning yer shari xaraktérlik layihege aylinishi yolida tashlanghan tunji qedem hésablinidighan «yaxshi niyet bayannamesi» ni imzalidi.

bu yighingha qatnashqan surinam, bosniye-gértségowina, séyshél, sérbiye, bulghariye, litwaniye, zimbabwé we sérraléyon rehberlirining xanimlirimu  «yaxshi niyet bayannamesi» ge imza qoyup, nöl tashlanduq layihesining pidaiylirigha aylandi.

«dunyada minutigha  bir milyard pilastik shéshe ishlitilidu.»

jumhur reis rejep tayyip erdoghanning repiiqisi emine erdoghan sözide, pilastikiliq matériyallarni ishlitishning künséri köpiyiwatqanliqini, dunyada her minutta  bir milyard pilastik shéshining ishlitilidighanliqini, bu tashlanduqlarning köp qismining déngiz - okyanlar bilen ariliship kétip, janliqlarning hayatigha tehdit shekillendürüwatqanliqini qeyt qildi.

emine erdoghan her yili ishlepchiqirilidighan 2 milyard tonna aile exletlirining 4 milyard tonnigha yétidighanliqini tekitlep mundaq dédi: « istémal nisbitining bundaq yuqiri bolushi israpchiliq mesilisini keltürüp chiqiripla qalmay, yene tebiiy bayliqlirimizning xorap kétishigimu seweb bolmaqta.»

u özliri türkiyede ishqa kirishtürgen nöl tashlanduq seperwerlik herikiti heqqide toxtilip mundaq dédi: «6 yil mebeynide 650 milyon tonna xam eshya ishlitishning aldini élish arqiliq aylanma iqtisadqa töhpe qoshtuq. bu mezgilde 2 ming putbol meydani chongluqidiki bir zémin we 2 milyondin artuq ailining yilliq su éhtiyajigha teng kélidighan su menbesi qoghdilip qaldi.»

dunya muhitini bulghawatqan döletlerge agahlandurush

jumhur reis rejep tayyip erdoghanning repiqisi emine erdoghan türkiyede qolgha keltürülgen bu netijilerning dunyadiki muhit bulghinishlirining aldini élishqa yetmeydighanliqini, shunga bolupmu dunya muhitini bulghawatqan döletlerning mesuliyetni öz üstige élishi kéreklikini tekitlidi.

emine  erdoghan birleshken döletler teshkilatining 77 – nöwetlik omumiy kéngesh yighini dairiside, birleshken döletler teshkilati bash katipi antoniyo gutérrés bilen nöl tashlanduq herikitining asasi bolghan «yaxshi niyet bayannamesi» ni imzalighanliqlirini eskertip mundaq dédi: «biz bu bayannameni kéyinki ewladlargha muhiti bulghanmighan bir dunya miras qaldurush üchün teyyarliduq. shu wejidin,  men insanlar ailisini bu bayannamege imza qoyush arqiliq, ete emes, bügünning özidila muhit bulghinishning aldini élish herikitining pidaiyliridin bolushqa chaqirimen.»

u türkiyening parizh kilimat kélishimige imza qoyghan dölet ikenlikini, 2020-yilghiche yéshil kilimat fondini 100 milyard dollarliq meblegh bilen teminlesh toghriliq wede bérilgen bolushigha qarimay,  bu wedining téxiche emelge ashmighanliqini tekitlep mundaq dédi:

«tereqqiy tapqan döletler özliri seweb boluwatqan muhit bulghinishining ziyankeshlikige uchrawatqan afriqa elliri, kichik aral döletliri we tereqqiy qiliwatqan döletlerning ornini toldurghili bolmaydighan derijidiki ziyanlirining aldida süküt qilmaqta. shu wejidin, kilimat krizisi yenila xelqaraliq semimiyet we ishench siniqi bolushni dawamlashturmaqta.»

türkiyening kilimat özgirishige qarshi küresh we imkaniyetlik sijil tereqqiyat pilanliri dairiside, birleshken döletler teshkilati omumiy kéngishige sunghan «nöl tashlanduq» qarar layihesi, 2022-yili 12-ayning 14-küni maqullandi. shuning bilen, jumhur reis rejep tayyip erdoghanning repiqisi emine erdoghanning himayiside élip bériliwatqan «nöl tashlanduq layihesi»  birleshken döletler teshkilati omumiy kéngishining qararigha asasen qollashqa érishti. birleshken döletler teshkilati omumiy kéngishi qarar maqullap, 30-martni «xelqara nöl tashlanduq küni» élan qildi.

menbesi: TRT Haber