efes qedimki shehiri

 qedriye shenel teripidin teyyarlanghan «türkiyede sayahetchilik» namliq pirogrammimizning bügünki sanida, silerge efesni tonushturimiz.

*****

tarixi boyiche oxshash bolmighan medeniyetlerge sahibxanliq qilghan anadoluda nurghunlighan qedimki sheherler saqlanmaqta. bu sheherlerning eng muhimliridin birsi efestur.

efes؛ türkiyening ege rayonidiki izmir wilayitige jaylashqan bolup, eng deslepki tarix dewrliridin tartip, hélénistik, rim, sherqiy rim, türk beglikliri we osmanli dewrlirigiche bolghan texminen 9000 yilghiche üzlüksiz halda olturaq rayon bolup kelgenliki bilen meshhur. u yene pütün tarixi boyiche intayin muhim port shehiri bolush bilen birge kültür we soda merkezliridin birsi bolush alahidiliki bilenmu hemmining diqqitini tartip kelgen idi. 

*****

efes qedimki shehirining qurulushi miladidin ilgiriki 6000 yiligha tutishidu. yeni yéqinqi zaman tash dewrigiche tutishidu. bir qanche yildin buyan élip bérilghan qézip tekshürüshlerde hititlerge tewe olturaq jaylarmu tépildi. rim impéréyesi dewride efes intayin güllengen bolup, asiya ölkilirining eng chong portigha aylanghan idi. 1330 – yilida türklerning hakimiyitige ötüp, türk begliridin birsining merkizige aylandi.  waqitning ötishige egiship muhim port shehiri bolush alahidilikini asta - asta yoqitip qoydi we dairisimu kichiklidi. bügünki künde izmirning seljuq nahiyeside her yili minglighan sayahetchilerni kütiwalidighan bir qedimki sheherge aylandi.

efes tarixida nurghun qétim orun almashturushlarni bashtin kechergen bolghachqa qalduqliri texminen 8 kiwadirat kilométir dairige yéyilghan ehwalda turmaqta. bu daire ichide yadikarliqlarni otturigha chiqirish üchün qanchilighan yillarghiche qézip tekshürüsh, rémont qilish, eslige keltürüsh xizmetliri élip bérildi.

******

efes oxshash bolmighan dewrlerge ait sheherlishish, binakarliq we étqad tarixini aydinglashturup béridighan simwollar bilen tolup tashqan bolup, bularning eng muhimi, dunyaning 7 ajayibatidin birsi hésablinidighan artémis ibadetxanisidur. xiristiyan dunyasi isa eleyhissalamning hawariliridin birsi bolghan sit jonning yehya injilini efeste yazghanliqigha shundaqla meryem aniningmu mushu yerde wapat bolghanliqigha ishinidu. efesning ehmiyitini yuquri kötürgen alahidiliklirining yene birsi, bügünki künde xiristyanlar teripidin hej qilish makani dep qobul qilinidighan meryem ana öyi, sit jonning maziri üstige yasalghan saray we meryem chirkawi qatarliq efestiki katta yadikarliqlardur. efes mana bu sewebtin xiristiyanlarning eng köp ziyaret qilidighan merkizi hésablinidu.

eger antik dunyalarni seyli qilishni we yüzligen yillar ilgiriki turmush sheklige shahit bolushni xalisngiz, qéni emise sizni efeske teklip qilayli!