amérika médiyasi «démokratiye we shéhitler yighilishi»gha qandaq baha berdi?

türkiye awazi radiyosi xewiri: milyonlarche kishi qatnashqan yenikapi meydanidiki tarixiy ehmiyetke ige bolghan «démokratiye we shéhitler yighilishi» amérika qoshma ishtatliri médiyasidimu keng orun aldi.

Associated Pressagéntliqi  yenikapidaki yighilishni «herbiy-siyasiy siyangha qarshi ötküzülgen yighilish istanbul sahilini janlandurdi» serlewhisi astida élan qildi.

intérnét tor bétide yighilishqa munasiwetlik widéolardin sirt, 20 foto-süretke orun bergen Associated Press agéntliqi,marmara déngizigha yéqin bolghan yenikapi meydanining türkiye bayraqliri bilen bézilip,«qizil-aq déngiz»gha aylandurulghanliqini yazdi.

xewerde 15-iyul herbiy-siyasiy özgirish qozghashqa urunush herikitidin kéyin partiyelerdin xaliy halda ötküzülgen «démokratiye we shéhitler yighilishi»ning türkiyediki ittipaqliq we birlikni namayen qilip bergenliki bildürüldi.

agéntliq bu heqtiki xewiride yene ikki chong öktichi partiyening rehbirining jumhur reis rejep tayyip erdoghanning qéshida olturghanliqini alahide eskertti.

jumhur reis rejep tayyip erdoghanning 15-iyul herbiy-siyasiy özgirish qozghashqa urunush herikitining etrapliq we toghra analiz qilinishi kéreklikini éytqanliqi qeyt qilinghan xewerde, erdoghanning «bu xainliqni sadir qilghuchilarnila emes, ularning keynidiki küchlerni, ularni heriketke keltürgen unsurlarnimu yaxshi analiz qilishimiz kérek»dégen sözlirige orun bérildi.

2013-yili gezi baghchisi weqeliri esnasida élan bermey saetlerche tarqitish bergen CNN téléwiziye qanili, bu qétimqi «démokratiye we shéhitler yighilishi»gha inérnét tor bétidimu orun ajratmighan bolsa, niyuyork waqt géziti, washingiton pochta géziti we ABC xewerge oxshash médiya organliri «démokratiye we shéhitler yighilishi»ni Associated Press ning bu heqtiki xewerlirining wastisi bilen oqurmenlirining diqqitige sundi.

engliyediki xelqara xewer agéntliqiReuters, bu qétimqi «démokratiye we shéhitler yighilishi»ni herbiy-siyasiy özgirish qozghashqa urunush herikitidin kéyin, jumhur reis rejep tayyip erdoghanning küchini körsitip qoyush üchün ötküzgenlikige isharet qilidighan serlewhe astida xewer qildi.

Reuters agéntliqi bu qétimqi «démokratiye we shéhitler yighilishi»ni gherb dunyasining selbiy teshwiqatliri aldida erdoghanning küchini körsitip qoyush meqstide uyushturghanliqi teriqiside analiz qildi.  xewerde öktichi partiyelerning rehberliriningmu hökümetni qollighanliqliri tekitlendi.

amérikidiki nopuzluq gézitlerdin bolghan Wall Street Journal mu bu qétimqi «démokratiye we shéhitler yighilishi»gha munasiwetlik xewerni «türkler herbiy-siyasiy özgirish qozghashqa urunush herikitini meghlup qilghanliqlirini tebriklesh üchün yighildi»serlewhisi astida élan qildi.

istanbul yenikapi meydanida jumhur reis rejep tayyip erdoghangha siyasiy partiye rehberliri bilen armiye bash qomandanliq ishtabi bashliqiningmu hemrah bolghanliqini bildürgen gézit, bu qétimqi «démokratiye we shéhitler yighilishi»ni «pewqulade menzire»dep teriplidi.

gézitning istanbul muxbiri diyon nisénbam teripidin yézilghan bu heqtiki xewerde, erdoghanning «shu heywetlik menzire ishininglarki, türkiyening düshmenlirini 16-iyul etigini qandaq biaram qilghan bolsa, shundaq biaram qildi we ghezeplendurdi»dégen sözlirige orun bérildi.

gézit xewerde yene, erdoghanning munu sözlirige orun berdi: «15-iyul kéchisi herbiy-siyasiy isyangha tosalghu bolush üchün hayatini xewpke ittirip meydanilarni toshquzghan kishler bar idi. shéhitlik we ghaziliq sheripige nail bolghanlar, nam-sheriplirini tarixqa altun herpler bilen yazdurdi.»