türkiye - yawroasiya munasiwetlirige nezer

2020 – yil penjirisidin türkiyening - yawroasiya döletliri bilen bolghan munasiwetlirige nezer.

abdresul ishaqow

2020-yili «kowid – 19» yuqumi sewebidin  ziyaret qilghili bolmighan, chégra éghizliri pat-pat taqilip qalghan, iqtisadiy sahe qiyinchiliqqa duch kelgen bir yil boldi. shundaqtimu, türkiye yawroasiya rayonidiki döletler bilen bolghan munasiwetlirini janliq tutushqa tirishti. yilning béshi we axirliida bir qatar özara ziyaretler ishqa ashuruldi.

2020-yili, 7 – yanwar küni, rusiye fédératsiyesi pirézidénti wiladimir putin, «türk éqimi tebiiy gaz turuba liniyesi» ni ishqa kirishtürüsh murasimigha qatnishish üchün istanbulgha keldi. ikki dölet otturisidiki diyalog yil boyi dawamlashti, izchil muzakirilerning élip bérilishi netijiside, süriye, liwiye we ezerbeyjanda saqliniwatqan mesililerning hel qilinishigha töhpe qoshuldi.

2020-yili, türkiye-ukraina munasiwetliri jehettin nahayiti zor muweppeqiyetler qolgha keltürülgen bir yil boldi. ikki dölet rehberliri özara ziyaretlerde boldi. aliy derijilik rehberler sewiyesidiki ziyaretler yil boyi dawamlashti. türkiye – ukraina  diplomatiye we tashqi ishlar ministirlirining ishtirak qilishi bilen,  tunji qétim «ikki qoshulghan ikki» formatsiyelik yighin chaqirildi. dölet mudapiesidin iqtisadqiche bolghan türlük sahelerde muhim kélishimler imzalandi.

jumhur reis rejep tayyip erdoghan, 2020-yili ezerbeyjanda uda  ikki qétim ziyarette boldi. ezerbeyjan parlamént bashliqi sahibe gafarowa tunji qétimliq chet el ziyaritini türkiyege ishqa ashurdi. türkiye büyük millet mejlisi bashliqi mustafa shentopmu, buninggha ezerbeyjanda ziyarette bolush arqiliq inkas qayturdi.

taghliq qarabaghning ishghaldin azad qilinishi basquchida ezerbeyjanni toluq qollighan türkiye, 2020-yili ezerbeyjan bilen bolghan istiratégiyelik sewiyesidiki munasiwetlirini eng yuqiri sewiyege yetküzdi. bu dairide, birleshme herbiy manéwirlar ötküzüldi, ikki dölet puqralirining chégra éghizliridin kimlik ​​bilenla ötüp, özara ziyaretlerde bolushigha zémin hazirlap bérildi.

türkiye jumhuriyiti dölet mudapie ministiri xulusi aqar, 2020-yili, 27-öktebirdin 28-öktebirgiche qazaqistan we özbékistanda ziyaretlerde boldi. türkiyening ottura asiya döletliri bilen bolghan mudapie hemkarliqi munasiwetlirini yéngi sewiyige yetküzüshni nishan qilishi؛ enqerening rayondiki nopuzining kücheytilishi, ittipaqdashliri bilen bolghan hemkarliqining mustehkemlinishi we qérindashliq qolining sunulushi jehettin nahayiti zor ehmiyetke ige.

 türkiye, «kowid – 19» yuqumigha qarshi küresh dairiside, 2020  - yili  bashtin - axir yawroasiyaning köpligen döletlirige yardem qolini sundi. türkiye bu döletlerge tébbiy lazimetliklerdin sirt yene, doxturxana qurulushi we rémunt qilinishi, tejribe almashturush, yémek - ichmek qatarliq sahelerdimu yardem qolini sundi.

 türkiye jumhuriyiti, yawroasiya jughrapiyesidiki munasiwetlik döletlerning «kowid – 19» yuqumi basquchidiki doxtur yétishmesliktek qiyinchiliqini hel qilip bérish üchün, türkiyede xizmet qiliwatqan yaki kespiy unwangha érishish yolida bilim – tejribe ashuruwatqan doxturlarning melum muddet öz yurtlirigha bérip, bimarlarni dwalishigha ruxset qildi.  türkiyening xizmet ishlishi netijiside, türk dunyasining sehiye xadimliri, izmirdiki karantin arilida, «kowid – 19» yuqumigha qarshi küresh sepirige atlandi.

«kowid – 19» yuqumi mezgilide, tömür yol tiransporti muhim qatnash wasitisi süpitide otturigha chiqti. 2020-yili, türkiyedin qirghizistan, özbékistan we xitaygha tunji qétim yük poyizliri ewetildi. tranzit dölet alahidilikige ige bolghan türkiye, «kowid – 19» yuqumigha qarimay, qatnashning aqsap qalmasliqi üchün nahayiti zor  tirishchanliq körsetti.

ayasofya jamesining ibadetke échiwétilishi, yawroasiya jughrapiyesidiki musulman xelqlerning qizghin alqishigha érishti.

yighip éytqanda, 2020-yili, türkiye yawroasiyadiki döletler bilen bolghan munasiwetlirini kücheytishni dawamlashturdi. rayondiki döletlerdin ezerbeyjan we ukraina bilen bolghan ikki tereplik munasiwetler yéngi sewiyige yetti.