tashlanduqlarni — exletlerni ayriymen, chünki...

türkiye awazi radiyosi: bügün biz hem bügünimiz hemde kelgüsimiz bilen munasiwetlik bir mesile heqqide toxtilip ötimiz. téximu konkért qilp éytqanda, nahayiti keng ketken bir sahe bolghan tashlanduqlarni yighiwélip pishshiqlap ishleshning shexslerge munasiwetlik birinchi basquchi toghrisida toxtilimiz. shundaq, «hemme adem öz ishikining aldini süpürse, mehelle pakiz bolidu» dégen ibaride körsitilginidek, kichik-kichik qedemlerning saqliniwatqan chong mesililerni hel qilishta qanchilik muhim orungha ige ikenlikini delilleshke tirishimiz.

*  *  *  *

ishlitilgen, waqti ötken yaki funksyesini yoqatqan buyumlar yaki tashlanduqlarni yighip pishshiqlap ishlesh we ularni yéngi mehsulatlarni ishlepchiqirishta ishlitish jeryani «yighiwélip pishshiqlap ishlesh» dep atilidu. dunya nopusining köpiyishi we insanlarning éhtiyajining kündin-künge éshishi yingnidin yipqiche bolghan her bir nersining nahayiti zor miqdarda ishlepchiqirilishini telep qilidu. emma, bu ishlepchiqirishqa kéreklik xam eshya we énérgiyening cheklik bolushi  we xam maddining aziyishigha egiship, bahasining qimmetlep kétidighanliqi éniq. bu mesilini hel qilishning charisi süpitide yolgha qoyulghan «yighiwélip pishshiqlap ishlesh» bolsa, xam maddini téjep ishlitip, tebietke ziyan yetküzüshni imkaniyetning yétishiche azaytishni öz ichige alghan bir qatar muhim tedbirlerni yolgha qoyushni meqset qilidu. bu jeryanning birinchi qedimini tashlanduqlarni — exletlerni ayrish shekillendüridu.

*  *  *  *

öyimizde yaki xizmet orunlirimizda her küni peyda bolidighan pilastik, eynek we qeghez tashlanduqlar retlenmey tashliwétilginide, nurghun mesililerni keltürüp chiqiridu. bolupmu chong sheherlerde ghayet zor exlet duwilirining shekillinishi saqliniwatqan asasliq mesililerning biri hésablinidu. organik we organik bolmighan tashlanduqlar uzun waqit bir yerde turghanda, atmosféragha ziyanliq gaz qoyup béridu. qayta ishletkili bolidighan tashlanduqlarni öz türliri boyiche ayrim jaylargha yighip, exlet rayonlirini azaytish kérek. gerche bu xizmetni yerlik hökümetler orundap kéliwatqan bolsimu, emma sheher turmushining bir parchisini teshkil qiliwatqan bizningmu bu jeryanda mesuliyitimiz bar.

*  *  *  *

pilastik, eynek we qeghez qatarliq mehsulatlar ishlepchiqirilidighan xam eshyagha érishish üchün, intayin yuqiri énérgiye kérek. uningdin bashqa, bu mehsulatlarni axirqi shekilige kirgüzüp ishlepchiqirish üchün téximu köp énérgiye serp bolidu. ishlitilgen matériyallargha «xam eshya» dep qarash, birinchi basquchtiki énérgiye serpiyatini téjep qalidu. téxnikining tereqqiy qilishigha egiship, yighiwélinghan matériyallardin mehsulat ishlepchiqirish énérgiyesi barghanséri azaymaqta. öyimizdiki exletlerni birlar xaltigha yighishning ornigha, uni türlirige asasen ayrip, ayrim – ayrim xaltilargha sélip, exlet yighish sanduqigha tashlisaq, bu jeryangha töhpe qoshqan bolimiz. kélinglar, cheklik miqdardiki bayliqlirimizni qoghdashni öylirimizdin bashlayli.