israiliyelik emeldarlar baydinning sözlirige arqa-arqidin naraziliq bildürdi

türkiye awazi radiyosi xewiri: israiliyening ashqun ongchil éqimgha mensup medeniyet mirasliri ministiri amichay éliyaxu amérika pirézidénti jo baydinning «refahqa keng kölemlik hujum qozghisa, israiliyege qoral ewetishni toxtitidighanliqi» toghrisidiki bayanatini ikkinchi dunya urushidin ilgiri engliyening natsistlar bilen tüzgen kélishimige oxshatti.

éliyaxu ijtimaiy taratqudiki adrésida bayanat élan qilip, jo baydinning refahqa quruqluqtin keng kölemlik hujum qilip kirgen teqdirde, israiliyeni qoral bilen teminleshni toxtitidighanliqi toghrisidiki sözlirige naraziliq bildürdi.

1938-yili — ikkinchi dunya urushidin ilgiri — engliye bilen natsist gérmaniyesi otturisida imzalanghan miyunxén shertnamisini xatirilitip ötken éliyaxu, jo baydinni natsistlar bilen kélishim tüzgen eyni waqittiki engliye bash weziri néwillé chambérlingha oxtishitip: «baydin belkim winston chérchilgha oxshash bolushi mumkin, emma u chambérlin bolushni tallidi, u nomussizliqni tallidi, netijide nomussizliq we urush uni tapidu» dédi.

israiliyening birleshken döletler teshkilati (b d t) da turushluq daimliq wekili gilad érdanmu israiliyening «xayom» gézitige bayanat bérip: amérika hökümitining israiliyege herbiy yardem ewetishni waqtinche toxtitish qararining küchlük ümidsizlik peyda qilghanliqini otturigha qoydi.

israiliye énérgiye ministiri éli koxénmu yuqiridiki gézitke bayanat bérip, qoral we oq dora ishlepchiqirishtiki musteqilliqning israiliyening bixeterliki üchün intayin muhimliqini ilgiri sürdi.

israiliyening ashqun ongchil maliye ministiri bézalél smotrichmu israiliyening «musteqilliq urushining téxi axirlashmighanliqi»ni ilgiri sürüp, 2023-yili 7-öktebirdin buyan dawamlashturuwatqan hujumliri arqiliq tragédiye patqiqigha ittirilgen ghezzedin köchken bir yérim milyon pelestinlik panahliniwatqan refahning «pütünley ishghal qilinishi»ni telep qildi.

israiliye bash ministiri bényamin nétanyahuning partiyesi — likudning parlamént ezasi tali gottléb bolsa, amérika sezgür bashqurulidighan bombilar bilen teminlimise, ghezzege sezgür bolmighan bashqurulidighan bombilarni ishlitip hujum qilidighanliqlirini éytip tehdit saldi.

amérika pirézidénti baydin refahqa quruqluqtin keng kölemlik hujum qilip kirgen teqdirde, israiliyege qoral ewetishni toxtitidighanliqini élan qilghanidi.

israiliye armiyesi 6-may bayanat élan qilip, öy-makanliridin mejburiy mehrum qilinghan bir yérim milyon pelestinlik panahliniwatqan jenubtiki refah shehirining sherqiy qismigha jaylashqan bezi mehellilerning tarqaqlashturulushini telep qilghan hemde ghezzening refah rayonigha hujum qilip, uning misir bilen chégradash tamozhna éghizini qolgha kirgüzgenlikini élan qilghanidi.