amérika we ittipaqdashliri rusiyege jawab qayturushqa teyyar

türkiye awazi radiyosi xewiri:  amérika pirézidénti jo baydin gérmaniye bash ministiri olaf sholz (Olaf Scholz) bilen aqsarayda körüshti.

jo baydin körüshüshtin kéyin ötküzülgen axbarat élan qilish yighinida, küntertipliride rusiyening ukrainagha séliwatqan tehditlirige qarshi ortaq meydanlirini namayan qilishning barliqini éytti.

u amérikaning gérmaniye we bashqa ittipaqdashlar hemde shérik döletler bilen birlikte, ukraina-rusiye kirizisigha diplomatik hel qilish charisi tépish üstide izdiniwatqanliqlirini eskertip: «rusiye ukrainani ishghal qilishni qarar qilsa, biz birliship inkas qayturushqa teyyarmiz, shundaqla pütkül nato teyyar» dédi.

u rusiyedin gérmaniyege tebiiy gaz yetküzüsh üchün «2-shimaliy éqim» layihesi toghrisida «bash ministir sholzgha ishinemsiz? gérmaniye bu layihening piltisini tartamdu?» dégen soalgha: «rusiye ukrainani ishghal qildi dégenlik, tanka we eskerlerning ukraina chégrasidin ötti dégenlik bolidu. <2-shimaliy éqim> layihesi bolmaydu, axirlashturimiz. buni qilidighanliqimiz toghrisida wede bérimen» dep jawab berdi.

u amérika taratqulirida, gérmaniyening ukraina kirizisida ishenchlik shérik ikenliki yaki emesliki toghrisidiki soalgha: «gérmaniye amérikaning eng muhim shérikliridin biri we ukrainani iqtisadiy jehettin eng köp qollighan dölettur» dep jawab berdi.

u rusiyening ukrainani ishghal qilishining eng chong xataliq bolidighanliqini we wladimir putinning eng éghir bedel töleydighanliqini tekitlep: «putingha téléfonda shexsen özem hazirghiche körülgen eng éghir iqtisadiy émbargolarni ijra qilimiz dep nahayiti ochuq éyttim» dédi.

u, «amérika puqraliri ukrainadin chiqip kétishi kérekmu?» dégen soalgha bolsa: «ukrainadin chiqip kétishi aqilanilik bolidu. diplomatiyeni démeywatimen» dep jawab berdi.

gérmaniye bash minstiri sholz: «rusiye ukrainagha hujum qilghan ehwalda buning bedili intayn éghir bolidu» dédi.

u yüz bergen jiddiychilik sewebidin qiyin weziyette ikenliklirini bildürüp: «ukrainagha herbiy tehdit séliniwatqanliqi otturida. bu yawropaning xewpsizliki üchünmu éghir tehdit peyda qilidu» dédi.

u rusiye ukrainagha hujum qilghan ehwalda ijra qilinidighan émbargolar toghrisida köp xizmetlerni qilghanliqliridin bésharet bérip: «ukrainagha hujum qilinghan ehwalda téz qarar chiqiralaydighan ehwaldimiz» dédi.

u gérmaniyege gaz yetküzülidighan «2-shimaliy éqim» turuba yoli toghrisidiki soalgha, layihening ismini tilgha almastin mundaq jawab berdi:

«émbargo yürgüzüshte bille heriket qilimiz.»

u axirida, normandiye formatida rusiye, ukraina, gérmaniye we firansiye otturisidiki diplomatik qanallarni qaytdin janlandurushning ehmiyitini sözlirige ilawe qildi.