Telne döres qullanam

Tapşıru tezmäbezneñ bu bülemendä köndälek aralaşudan başlap butalçıq problemalarnı çişügä qadär bik küp alanda kritik ähämiyätkä iyä temanı kütäräbez. Telne urınlı häm êffektiv qullanu turında bulaçaq ul. Şuña kürä “Telemne döres qullanam, çönki…” dip başlıybız.

Tel häm fiker yörtü arasındağı butalçıq bäyläneş mädäni, tanıp-belü häm şäxsi faktorlar yärdämendä formalaşa. Telneñ xis-kiçereş häm uylarnı citkerüçe ber çara buluı sanala ide. Tik xäzer telneñ uy-fikerlärgä forma birüe qaraşı östenlek itä. Älege butalçıq temağa kerep kitkänçe, Lüdvig Vitgenşteynnıñ “Telemneñ çikläre - dön’yamnıñ çikläre” digän süzen xäterlik. Barı şul ğına da telneñ dön’yada yäşäwebezne bilgeläwen kürsätergä citä.    

Telne döres qullanu êffektiv êlemtä qoru sälätebezne arttıra. Êş, uqu, xätta ğailä tormışında barlıqqa kilgän aralaşu problemaları, küp waqıtta, telneñ yalğış qullanıluınnan kilep çığa. Bu xäl uñışsızlıq, bäxetsezlek şikelle tiskäre kiçereşlärgä kiterä. Tuğan telebezneñ neçkälekläre häm süz baylığı üzebezneñ fikerlärebezne belderü öçen dä, başqa keşene añlaw öçen dä kiräkle töp êlementlar.

Tuğan telebezne yaxşı belü üz mädäniyatıbıznı añlaw häm añlatu sälätebezne arttıra. Bu isä mädäni nicbättän bay tormış alıp barırğa yärdäm itä. Östäwenä, yaxşı tel nigeze çit tel öyränü prośessın ciñelläşterä. Grammatik qağıydälärne belü häm süz tözeleşen añlaw yaña tel öyrängändä östenlek birä. Şul räweşle, keşelär dön’yanı törle tellär aşa, yäğ’ni tağın da kiñräk küzlektän tanıp-belü mömkinlegenä iyä bula.

Tuğan tel künekmäläreneñ fikerläw häm icat sälätenä uñay yoğıntı yasawın kürsätüçe bik küp êşçänlek bar. Tikşerenü näticäläre telneñ butalçıq ctrukturasın üzläşterep döres qullanuçı keşelärneñ köndälek tormışta da, hönäre nindi genä bulsa da, êşendä dä tağın da uñışlı buluın açıp sala. Monnan tış, tel säläte aqıl sälamätlegenä dä uñay täêsir itä. Tel qullanu fikerläw prośessların da köyli. Şuna kürä telgä osta keşelärneñ Al’śgeymer şikelle awırulardan da saqlanuda östen ikänlege soñğı tikşerenülär belän raslandı.  

Telgä osta bulu öçen mäktäptä alğan belemnän tış, kitap, gazet, jurnal uqu, teatrğa yörü häm, hiçşiksez, süzlek qullanu kiräklegen xäterlätergä telibez. Häm telemne döres qullanam, çönki dön’yamnıñ çiklären kiñäytergä telim dip bu yazmağa noqta quyabız.