فانوس دریایی پاتارا قدیمی‌ترین فانوس دریایی جهان
بلندی این فانوس دریایی به بیش از سی متر می‌رسد
نوای هزاران ساله در سرزمین آناتولی به گوش می‌رسد. در هر قدمی درهای متفاوت بر روی انسان گشوده و آدمی را به اعماق تاریخ فرو می‌برد. این نوای دل نشین داستان‌های متفاوتی از هر دوره تاریخ تعریف کرده و این داستان‌ها هر کدام به سان لالایی کسانی را که به آن گوش می‌دهند، در آغوش می‌گیرند. شاید داستانی که به آن گوش می‌دهید یک داستان قدیمی باشد، شاید هم خالق یک افسانه و حتی چیزی است که از هزاران سال پیش به ما به یادگار مانده است. با ابلیسک‌ها ، کتیبه‌های رسی و یا مجسمه‌های خدایان گویی که ما را به سفر در تونل زمان دعوت می‌کند. مثل دعوت یک فانوس دریایی به صدها هزار سال پیش از این. فانوس دریایی پاتارا قدیمی‌ترین فانوس دریایی جهان است که از اعصار کهن تاکنون با حفظ قطعات اصلی خود هنوز هم به شکل سالمی پا برجا مانده است.
شعرا از فانوس‌های دریایی به‌عنوان چوپان امواج و یا شاهزاده صخره‌ها یاد می‌کنند. اولین فانوس‌های دریایی با ایده آتش بر افروخته شده برای ماهی‌گیران ساخته شدند تا بتوانند راه سواحل را پیدا کنند. هدف از ساخت فانوس‌های دریایی نشان دادن محل بنادر و یا شهرها به ماهی‌گیران ، ملوانان و راهنمایی آن‌ها بود. در آن‌دوران هنوز وقت زیادی برای رسیدن روزهایی بود که این فانوس‌های دریایی بتوانند خطرات موجود در دریاها را نشان دهند. در عهد عتیق در زمینه ساخت کشتی پیشرفت مهمی قید شده و شمار علاقه‌مندان به مسافرت‌ها و اکتشافات دریایی افزایش یافت. در نتیجه این پیشرفت نیز فانوس‌های دریایی عهده‌دار وظایف مهمی شدند. دیگر فانوس‌های دریایی سازه‌های مهمی بودند که به ماهی‌گیران و ملوانان در زمینه وجود صخره‌ها و جریان‌های شکافنده هشدار داده و به آن‌ها برای پناه گرفتن راه بنادر امن در هوای طوفانی را نشان می‌دادند. فانوس‌های دریایی در طول زمان به قهرمانانی تبدیل شدند که ملوانان بسیاری را از گم شدن در هوای مه‌آلود در دریا و یا غرق شدن نجات داده و گو اینکه امواج سهمگین دریاها را به میدان مبارزه طلبیدند. فانوس دریایی پاتارا که حدود دو هزار سال است به شکل سالمی پابرجاست، یکی از این قهرمانان است. نرون پادشاه امپراطوری روم برای افزایش اعتبارش و به عنوان یک اثر یادگاری از خود دستور داد تا این فانوس دریایی ساخته شود. اگرچه در مورد اینکه شهر روم از سوی نرون به آتش کشیده شده، مدرکی در دست نیست ولی لوحه روی فانوس که با حروف طلایی نوشته شده، بوضوح نشان می‌دهد که این فانوس به دستور پادشاه نرون ساخته شده است. اگرچه فانوس دریایی پاتارا در شهرستان کاش استان آنتالیا اولین فانوس دریایی در جهان نیست ولی تنها و اولین فانوس دریایی است که با مصالح اصلی متعلق به خود ساخته شده و تا به امروز پا برجا مانده است. ارتفاع این فانوس دریایی غول‌آسا به بیش از 30 متر رسیده و بزرگی آن را می‌توانید با یک آپارتمان هفت طبقه مقایسه کنید. این فانوس دریایی با پلکان‌های تامین کننده تعادل استاتیک و دو استوانه تو در تو با علم مهندسی خارق‌العاده‌ای ساخته شده است. این روش و ابتکار مهندسی موجب گردید تا فانوس دریایی پاتارا در مقابل زمین‌لرزه‌ها و دیگر شرایط نامساعد جوی مقاومت کند. ولی چه حاصل که فانوس پاتارا نتوانست در مقابل زمین لرزه رودوس به شدت 8 ممیز 1 ریشتر و سونامی بعد از آن مقاومت کند.
از فانوس دریایی پاتارا سخن گفتیم ولی لازم است تا از یکی دیگر از ویژه‌گی‌های آن که پاتارا را در زمره اولین‌های آناتولی و حتی جهان قرار دهد یعنی شهر عتیق پاتارا نیز یاد شود. شهر تاریخی پاتارا که تاریخ دو هزار ساله دارد ، دارای اولین ساختمان مجلس دموکراتیک در جهان بوده است. مونتسکیو متفکر بزرگ از ساختمان مجلس پاتارا که امروزه نیز به شکل سالمی پابرجاست، بعنوان عالی‌ترین و بی‌نظیرترین ساختمان جهان در عهد عتیق تمجید و ستایش کرده است. پاتارا امروزه با تاتر باستانی، طاق نصرت رومی ، کلیساها، حمام‌ها ، گورستان تپه جیک و کانال آبی که آب مورد نیاز شهر را از 20 کیلومتر دور به شهر انتقال می‌دهد ، هم به علم باستان شناسی امروز و هم تحقیقات قرون وسطا پرتومی‌افکند. پاتارا یکی از شهرهای مهم دوره هلنیستی بوده و در دوره روم نیز به‌عنوان پایتخت لیکیه اعلام گردید. این شهر باستانی در عین حال در موقعیت یکی از سه انبار غلات در عهد عتیق در مدیترانه شرقی قرار داشت. غلاتی که از آناتولی به روم فرستاده می‌شدند در این شهر بندری ذخیره می‌گردیدند. پاتارا در میتولوژی نیز از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. زیرا اعتقاد بر این است آپولو خدای نور و هنر که جزو مهمترین خدایان میتولوژی بود، در پاتارا متولد شده است. به همین خاطر در بسیاری از مناطق آناتولی برای آپولو معابد و محراب‌های بسیاری ساخته شده است. اهمیت پاتارا تنها محدود به میتولوژی نبوده و در تاریخ ادیان نیز نقش بسزائی ایفا کرده است. سانتا کلائوس و یا بابانوئل که در افسانه‌ها از آن یاد می‌شود، اهل پاتارا بوده است. عزیز پل که برای ترویج دین مسیح سرتاسر آناتولی گشته بود برای رفتن به روم از پاتارا سوار بر کشتی شده بود. لیکیه در شورای نیقیه که دارای اهمیت فراوانی در دین مسیح است، با امضای اسقف پاتارا تمثیل گردید.
سخن از اهمیت و تاریخ‌چه پاتارا که پایتخت لیکیه ستاره عهد باستان بود، در این مدت زمان کوتاه غیر ممکن است. اثرات این تمدن بی‌نظیر و شگفت آور را می‌توان در مسیر راه لیکیه که اولین مسیر راهپیمایی طولانی ترکیه است، دنبال کرد. این راه 550 کیلومتری با توجه به موضوعات مورد علاقه مسیرهای متفاوتی را پیش روی شما باز می‌کند. در مسیر راه پیمایی لیکیه یک فانوس دریایی مهم دیگر و معروف بنام فانوس گلی دنیا وجود دارد که مرتفع ترین فانوس دریایی در سواحل ترکیه به شمار می‌رود. مناظر واقع در طول این مسیر بسیار زیبا و شگفت انگیز است. فانوس‌های دریایی در عین حال در بین عناصر تمثیل کننده قدرت اقتصادی ـ اجتماعی و نظامی شهرها از دوران باستانی تا به امروز بوده‌اند. فانوس‌های دریایی هم از نظر ویژگی کاربردی و هم معماری و هم ویژه‌گی تداعی‌گری در طول قرون متمادی مورد توجه انسان‌ها قرار گرفتند. به طوری‌که فانوس‌های دریایی سوژه بسیاری از کارت پستال‌ها، ماکت‌ها، نقاشی‌های تمبر، فیلم‌ها ، اشعار و رمان‌ها را تشکیل دادند. فانوس‌های دریایی گاهی سمبل ترس و هراس گاهی سمبل تنهایی و گاهی نیز سمبل استقلال و استواری تلقی شده است. فانوس‌های دریایی تنها وسیله‌ای برای راهنمای ماهی‌گیران و یا ملوانان نبوده و در عین حال سازه هایی قوی و مغرور تلقی می‌شوند. حتی اگر امروزه در حمل و نقل و مسافرت‌های دریایی از تکنولوژی‌های مدرن نیز استفاده می‌شود، فانوس‌های دریایی سازه‌های غیرقابل انصرافی در موارد بروز نقص فنی به شمار می‌روند.
