Рамазан Коркмаздын кыргыз таанууга кошкон салымы

Ардактуу окурмандар! «Кыргыз таануу» программасынын бүгүнкү чыгарылышында түркиялык адабиятчы Рамазан Коркмаздын кыргыз таанууга кошкон салымы тууралуу кеп салабыз.

Профессор доктор Рамазан Коркмаз 1960-жылы Түркиянын Ардахан облусуна караштуу Чылдыр районунда жарык дүйнөгө келген. 1985-жылы Ататүрк университетинин Түрк тили жана адабияты бөлүмүн ийгиликтүү аяктаган. Фырат университетинде 1988-жылы магистрдик, 1991-жылы доктордук диссертацияларын ийгиликтүү жактаган.

Рамазан Коркмаз Түркиядагы Фырат, Ардахан, Фатих жана Малтепе университеттеринде эмгектенген. Ал Түндүк Кипр Түрк Республикасы, Америка Кошмо Штаттарындагы университеттерде конок окутуучу болуп иштеген. Коркмаз 2011-жылы Кыргыз-Түрк “Манас” университетинин камкорчулар кеңешине мүчө болуп шайланган.

Коркмаздын кыргыз таанууга кошкон эң чоң салымы Чыңгыз Айтматовдун чыгармачылыгы боюнча жасаган баалуу изилдөөлөрү десек болот. Рамазан Коркмаз өзүнүн автобиографиясында Чыңгыз Айтматов менен беш жолу жолугушканын белгилеп өткөн. Коркмаз профессорлук наамын алуу үчүн даярдаган монографиясында Айтматов дүйнөсүн кеңири изилдеген. Анын бул эмгеги Түркияда 3 жолу басылган жана адистер тарабынан Айтматовдун чыгармаларын мыкты түшүндүрүп берген изилдөө катары кабыл алынат. Мындан сырткары Коркмаз Айтматов боюнча жазылган мыкты макалаларды ичине камтыган, 2009-жылы Түркиянын Маданият министрлиги тарабынан басылган китептин редактору милдетин аткарган.

Рамазан Коркмаз Чыңгыз Айтматовду Түркияда жана дүйнөдө даңазалап, залкарды ар тараптан тааныткан докладдарды окуп, Айтматов боюнча уюштурулган панелдерге жигердүү катышып келүүдө. Китептер, макалалар, докладдар жана панелдерди биргеликте эсептей турган болсок, Коркмаз Айтматов боюнча жүздөгөн ишти жүзөгө ашырганга жетишкен.

 Чаре Туфанер тарабынан даярдалган “Чыңгыз Айтматовдун чыгармаларында балдар психологиясы”, Нуржамал Эрмекбаева тарабынан даярдалган “Элдик жомоктордун балдар тарбиясындагы орду (Кыргыз эл жомоктору мисалында)” аттуу магистрдик, Нуржамал Эрмекбаева тарабынан даярдалган “Манас” эпосундагы баатырдын архетиптик өзгөчө төрөлүшү жана анын жолу” аттуу доктордук диссертацияга Рамазан Коркмаз илимий жетекчи болгон.

Коркмаздын Айтматов таанууга кошкон салымы жогору бааланып, ал Эл аралык Айтматов клубуна мүчө болуп кабыл алынган. 2019-жылы Түрксой тарабынан Коркмазга “Айтматов медалы” берилген.

Рамазан Коркмаз кыргыздын чыгаан инсандарына тиешелүү Түркияда өткөрүлгөн иш-чараларга да байма-бай катышып турат. Мисалы, 2021-жылдын 29-сентябрында Стамбулда Жолон Мамытовго арналган адабият күндөрүнө Коркмаз катышып сөз сүйлөгөн.

Программаны даярдагандар: Абдрасул Исаков жана Гүлдана Мурзакулова

Колдонулган адабияттар:

Korkmaz, Ramazan, “Aytmatov Anlatılarında ‘Kutsal Yunak’ Ana Dile Dönüş İzleği”, Türk Edebiyatı, 418, Ağustos 2008, s. 50-53.

Korkmaz, Ramazan, “Aytmatov Anlatılarında Aşkın Eriştirici ve Dönüştürücü Gücü”, Bilig, 46, Ankara 2008, s. 1-8.

Korkmaz, Ramazan, “Aytmatov Anlatılarındaki Eriştirici ve Dönüştürücü Değerler; Aşk/Türküler/Emek ve Empati”, Cengiz Aytmatov-Doğumunun 75. Yılı İçin Armağan, Bişkek, s. 167-195.

Korkmaz, Ramazan, “Aytmatov Anlatılarında Değer Kayması: Yapay Cennet ve Tanrı Kurguları”, 2. Cengiz Aytmatov Günleri, 12-14 Ekim 2009, Ankara.

Korkmaz, Ramazan, “Aytmatov Anlatılarında Evrenin Bilinci: İnsana Dönüş”, “Чыңгыз Айтматов жана түрк цивилизациясынын ренессансы” эл аралык конгресстин материалдары. 24-25-май 2012. Бишкек 2013. 38-42-б.

Korkmaz, Ramazan, “Aytmatov Anlatılarında İnsan”, Ahi Evran Üniversitesi, 21.12.2017. Kırşehir.

Korkmaz, Ramazan, “Aytmatov Anlatılarında Ritmin Büyülü Gücü: Türküler”, Türk Dünyası, 26, 2015, s. 41-48.

Korkmaz, Ramazan, “Aytmatov Anlatılarında…. Deneyimsel/Mimetik Bellek”, Türk Yurdu, 253, Eylül 2008, s. 56-60.

Korkmaz, Ramazan, “Bir Tutunma Noktası: Ev ve Anne”, Uluslararası Her Yıl Bir Büyük Türk Bilgi Şölenleri 4/ Cengiz Aytmatov (Özet Kitap), Edit: Selçuk Kırlı, Alev Sınar Uğurlu, Bursa: Türk Ocakları Bursa Şubesi Yay., 2018, s. 373-382.

Korkmaz, Ramazan, “Cengiz Aytmatov’un Eserlerinde Ötekileşme Sorunu ve Kendine Dönüşüm Yolları”, Türkiye Yazarlar Birliği, 25.06.2018, Konya.

Korkmaz, Ramazan, “Cengiz Aytmatov’un Karakter Yaratma Başarısı”, Doğumunun 70. Yıldönümünde Cengiz Aytmatov Uluslararası Bilgi Şöleni Bildirileri, 8-10 Aralık 1998, Ankara 1999, s. 167-172.

Korkmaz, Ramazan, “Cengiz Aytmatov’un Romanlarında ‘Kendine Dönüş’ün Üç Ana İzleği”, Zarf, KKTC, 2, 2001, s. 33-54.

Korkmaz, Ramazan, “Cengiz Aytmatov’un Romanlarında Kaostan Düzene Ev/Anne ve Çevre/Dünya İzleği”, Bilig, 9, Bahar 1999, s. 53-63.

Korkmaz, Ramazan, “Cengiz Aytmatov’un Romanlarında Kaostan Düzene Ev/Anne ve Çevre/Dünya İzleği”, Doğumunun 70. Yıldönümünde Cengiz Aytmatov Uluslararası Bilgi Şöleni Bildirileri, 8-10 Aralık 1998, Ankara 1999, s. 141-154.

Korkmaz, Ramazan, “Cengiz Aytmatov”, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü, https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/cengiz-aytmatov, Erişim Tarihi: 17.07.2023.

Korkmaz, Ramazan, “Cengiz Aytmаtov’un Gün Uzar Yüzyıl Olur Adlı Romanında İnsani Öz”, Türk Kültürü, 396, Nisan 1996, s. 221-228.

Korkmaz, Ramazan, “Evrenin Bilinci: İnsana Dönüş İzleği”, Cengiz Aytmatov Kitabı, Ankara: Kültür Ve Turizm Bakanlığı Yay., 2009, s. 93-103.

Korkmaz, Ramazan, “Manas’ın Yankısı Cengiz Aytmatov”, Bandırma 17 Eylül Üniversitesi, 24.12.2019, Balıkesir.

Korkmaz, Ramazan, “Suların Sırrını Ödünçleyen Adam Cengiz Aytmatov”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, 12.02.2021, Afyon.

Korkmaz, Ramazan, “Suların Sırrını Ödünçleyen Adam; Aytmatov”, Suların Sırrını Ödünçleyen Adam Cengiz Aytmatov’a Armağan, Konya 2018, s. 1-4.

Korkmaz, Ramazan, “Suların Sırrını Ödünçleyen İnsan; Cengiz Aytmatov”, Türksoy Kültür ve Sanat Dergisi, Kırgızistan Özel Sayısı, 38, 2012, s. 38-47.

Korkmaz, Ramazan, Aytmatov Anlatılarında Ötekileşme Sorunu ve Dönüş İzlekleri, Kesit Yay., 2016.

Korkmaz, Ramazan, Aytmatov Anlatılarında Ötekileşme Sorunu ve Dönüş İzlekleri, TÜRKSOY Yay., Ankara 2004.

Korkmaz, Ramazan, Aytmatov Anlatılarında Ötekileşme Sorunu ve Dönüş İzlekleri, Grafiker Yay., Ankara 2008.

Korkmaz, Ramazan, (Editör) Cengiz Aytmatov Kitabı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., 2009.

Korkmaz, Ramazan, N. D. Nakipler, “Toprak Ana’da Mekân- İnsan İlişkisi”, Cengiz Aytmatov Kitabı, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., 2009, s. 199- 207.

Şahin, Veysel, “Korkmaz, Prof. Dr. Ramazan (2008), Aytmatov Anlatılarında Ötekileşme Sorunu ve Dönüş İzlekleri, Grafiker Yay., 226 s. Ankara.”, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 30, 2015, s. 163-166.

Şahin, Veysel, “Korkmaz, Prof. Dr. Ramazan (2008), Aytmatov Anlatılarında Ötekileşme Sorunu ve Dönüş İzlekleri, Grafiker Yay., 226 s. Ankara.”, Turkish Studies, 4(3), Spring 2009, s. 2459-2464.