Glyuten nima? Glyutensiz dietaga rioya qilish qoidalari

Glyuten; bug'doy, arpa va javdarni o'z ichiga olgan ko'plab don tarkibida mavjud bo'lgan oqsil turidir.

Ichak florasi jiddiy shikastlangan hollarda, ichak shilliq qavatining o'tkazuvchanligi shikastlanishi tufayli glyutenga sezuvchanlik paydo bo'lishi mumkin..

Ichaklar tarkibida glyuten bo'lgan mahsulotlarni hazm qilishda qiylanadi. Bu glyutenga qarshi reaktsiya ko’rsatuvchi organizmlarda yuzaga keladi. Glyutenga qarshi sezuvchanlik - bu ichak florasini qo'llab-quvvatlash, ovqatlanishni tartibga solish va nazorat qilinadigan parhez orqali davolash mumkin bo'lgan holat.

Glyuten sezuvchanligi tuzalib ketgunga qadar glyutensiz dietani davom ettirishi kerak.

GLYUTENSİZ DİET

Glyutensiz diet - bu iste'mol qilinadigan ovqatlarda kleykovina bo'lmagan parhez. Bu umuman oson ko'rinmaydigan yondashuv. Agar odamda çölyak kasalligi yoki kleykovina sezgirligi bo'lsa, ular bu qattiq dietaga amal qilishlari zarur.

Glyuten bug'doy, arpa, javdar va jo'xori va bu donlarning unidan (non, tort, pirojnoe, bulochka, paxlava, pechene va xamir ovqatlar), arpa va manniy krupadan tayyorlangan barcha mahsulotlarda mavjud. Çölyak kasalligi bilan og'rigan bemorlar jo'xori iste'mol qilmaslik kerakmi yoki yo'qmi degan bahs-munozaralar mavjud.

Glyutensiz dietaga rioya qilish kerak bo'lgan odamlar nima iste’mol qilishi mumkin?

Ular guruch, makkajo'xori, grechka, kartoshka, kinoa, bularning unini va ulardan tayyorlangan mahsulotlarni iste'mol qilishlari mumkin. Bugungi kunda glyutensiz donli unlarning mavjudligi ushbu kasallikdan bezovta bo’lgan bemorlarning hayotini osonlashtirdi. Agar odamda çölyak kasalligi bo'lsa ular dietasini diversifikatsiya qilish uchun glyutensiz don unidan tayyorlangan mahsulotlarni tanlashlari mumkin.

Glyutensiz dietada iste’mol qilinadigan mahsulotlar;

• İchimliklar: Qahva, choy, ayron, nama’tak choyi, jo'ka
• Sut: Yangi sog’ilgan, quyultirilgan yoki pasterizatsiyalangan sut, sut kukuni, yogurt, qaymoqlar,
• Go’sht, Baliq, Tovuq: qo’y yoki mol go'shti, baliq, dengiz mahsulotlari va parranda go'shti
• Pishloq: Oq pishloq, cheddar pishloq, pasterizatsiyalangan pishloqlar, qaymoqli pishloqlar, eskitilgan pishloqlar.
• Kartoshka va kraxmalli mahsulotlar: Kartoshka, guruch, glyutensiz makaron
• Donlar: Makkajo'xori, guruch va ulardan tayyorlangan mahsulotlar (popcorn)
• Ekmekler: Yalnızca izin verilen unlarla yapılan ekmekler (Mısır ekmeği, karabuğday ekmeği gibi)
• Unlar: Makkajo'xori uni, grechka uni, kinoa uni, kartoshka uni, guruch uni, soya uni, findiq va yong'oq uni, loviya va yasmiq uni va ularning barcha kraxmallari, glyutensiz unlar
• Sabzavotlar: Barcha sabzavotlar, loviya, yasmiq va boshqa dukkatli mahsulotlar
• Mevalar: Barcha turdagi mevalar, yangi siqilgan meva sharbatları
• Yog’lar: Sariyog’, zaytun moyi, findiq, yong'oq moyi va boshqalar..
• Sho’rvalar: Un qo'shimchalarisiz tayyorlangan barcha sho'rvalar
• Shirinliklar: Asal, murabbo, konfet, shokolad, puding, guruch pudingi va boshqa unsiz shirinliklar
• Boshqalar: Tuz, qalampir, yalpiz, zanjabil, dolchin, soda, quruq xantal, zaytun moyi, qizil qalampir, tomat pyuresi

Glyutensiz dietada ruxsat berilmagan mahsulotlar;

• İchimliklar:Tarkibida glyuten bo’lgan qahvalar, ba'zi o'simlik choylari
• Sut: shokoladli sutlar,
• Go’sht, Baliq, Tovuq go’shti: Unli mahsulotlar bilan tayyorlangan go'shtli va baliqli taomlar.
• Pishloq: Donli mahsulotlar ilova qilingan pishloqlar
• Kartoshka va kraxmalli mahsulotlar: Turli makaronlar,
• Donlar: Bug'doy, arpa, javdar, jo'xori, kepak, bulg'ur, tariq,
• Nonlar: Oq non, bug'doy, arpa, javdar, jo'xori, tariq va bulg'ur unidan tayyorlangan nonlar
• Unlar: Bug'doy uni, arpa uni, javdar uni, jo'xori uni, tariq uni
• Sabzavotlar: Glyutenli mahsulotlar bilan tayyorlangan sabzavotli taomlar
• Mevalar: Ba'zi qo’shimchalar ilova qilingan meva sharbatlari, un qo'shimchalari bilan quritilgan mevalar
• Yog’lar: Bazi qo’shimchalar ilova qilingan salat yog’lari
• Sho’rvalar: Tarhana, noodle, sho'rva, xullas, non mahsulotlaridan yoki un qo'shimchalari bilan tayyorlangan barcha turdagi sho'rvalar va tayyor sho'rvalar
• Shirinliklar: Paxlava, revani, un holvasi va boshqalar
• Tomat pastasi, ketchup, qoraturp, droj

Dr. Mehmet Uchar tomonidan tayyorlandi.