Kun tahlili 47- qism

Tehron sammiti

Tehronda boʻlib oʻtgan yettinchi Ostona sammiti Suriya masalasida Turkiya, Rossiya va Eronni yana bir joyga to‘pladi, tomonlar oʻrtasida Suriyaning hududiy yaxlitligi, terrorizmga qarshi kurash, siyosiy yechim jarayoni va mamlakatni qayta qurish boʻyicha kelishuvga erishilgan koʻrinadi. Biroq Turkiya bilan Rossiya va Eron o'rtasidagi Suriyaga qarshi harbiy amaliyot bilan bog'liq pozitsiyalardagi farqlar davom etmoqda.

SETA / Tashqi siyosat tadqiqotchisi Jan AJUNning ushbu mavzu bo'yicha fikr va mulohazasini  e’tiboringizga taqdim etamiz...

Suriyadagi  to’qnashuvlar  kamaygandan  so'ng, o't ochishni to'xtatish va siyosiy yechim jarayonini boshqarish uchun boshlangan Ostona tashabbusi hozirgacha ko'zlangan maqsadlarning ko'pini bajara olmadi, lekin hech bo'lmaganda keskinlikni pasaytirishga muvaffaq bo'ldi. Suriya rejimi va  muxoliflar  o'rtasida muzokaralar uchun zamin yaratish va kelajak haqida ozgina ham bo’lsa  umid berishlari  mumkin. Biroq, uzoq vaqtdan beri Ostona kafil davlatlari boʻlishlariga qaramay, Rossiya va Eron Asad rejimining harbiy yechim izlashlarini qoʻllab-quvvatlashda davom etdilar. Ayniqsa, Idlibda muxolafatga qarshi keng ko’lamli harbiy hujumlar uyushtirdi. Turkiya bahor qalqoni operatsiyasini boshlab, bu hududni egallashga qaratilgan harakatlarini to’xtata oldi. Vaqti-vaqti bilan, ayniqsa, Ukraina urushi yaratgan yangi geosiyosiy tenglama Suriyadagi kuchlar muvozanatini o'zgartira boshladi. Rossiya Suriyadan harbiy kuchlarini bosqichma-bosqich olib chiqib ketar ekan, Turkiyaning harbiy  kuchi nisbatan mustahkamlangan koʻrinadi.

Bu doirada Prezident Erdo’g’an Tel Rifat va Manbij kabi mintaqalarga qarshi harbiy operatsiya rejalashtirayotganini e’lon qilgan bo’lsa, uning Ostonadagi hamkorlari Putin va  Eron rahbari Turkiyaning ehtimoliy harbiy harakatining oldini olishga harakat qilmoqda. Bu Tehrondagi muzokaralarning asosiy kun tartibi edi. 3 ta Ostona kafillari bu borada kelishuvga erisha olmaganga o'xshaydi.Turkiya Rossiya va Eron bilan to'qnashuv va keskinlashishni istamasa ham, PKKga qarshi kurash va harbiy amaliyotlar borasida o'zining  qat'iy pozitsiyasini saqlab kelmoqda. Mening bashoratim shuki, qisqa va o‘rta muddatda yangi operatsiya boshlanadi. Mumkin bo'lgan harbiy operatsiya, Prezident  Erdo'g'an birinchi bosqichda aytganidek, Tel Rifat va Manbij chizig'ida bo'ladi, ammo PKK/YPGning asosiy mavjudlik hududi bo'lgan Furot sharqida joylashgan hududlar bo'lishda davom etadi. o'rta va uzoq muddatli maqsadlar. Turkiya hech qanday sharoitda janubiy chegaralarida terrorchilarga  ruxsat bermaydi.

Biz SETA / Tashqi siyosat tadqiqotchisi Jan AJUNning ushbu mavzu bo'yicha  fikr va mulohazasini e’tiboringizga   taqdim etdik.