qirghizistan pirézidéntining rayon döletliri ziyariti

qirghizistan pirézidénti sadir japparowning ottura asiya rayonidiki döletlerge qilghan ziyariti

abdresul ishaqow

qirghizistan pirézidénti sadir japparow pirézidént bolush süpiti bilen tunji chet el ziyaretlirini dawamlashturmaqta. japparow, 2021-yili 27-iyundin 29-iyunghiche türkmenistan we tajikistanda resmiy ziyarette boldi, 2-iyul tashqi ishlar ministiri ruslan qazaqibayéwni ezerbeyjangha ewetti. emdi bu ziyaretlerning tepsilatlirigha qisqiche nezer tashlap chiqayli.

pirézidént sadir japparow, 2021-yili 27-iyundin 28-iyunghiche türkmenistanda dölet ishliri ziyaritide boldi. türkmenistan prézidénti gurbanguli berdimuhemedow japarofni ashxabatta resmiy murasim arqiliq qarshi aldi. türkmenistan we qirghizistan rehberliri ayrim körüshti. andin, heyetler ara uchrishishlar élip bérildi. terepler 100 milyon dollarliq birleshme tereqqiyat fondi qurush, küz-qish peslide qirghizistanni türkmenistanning tebiiy gazi we éléktr énérgiyesi bilen teminlesh, bishkekte türkmen soda sariyi we issiq kölde türkmenistan méhmanxanisi sélish toghrisida birdeklik hasil qildi. türkmenistan bilen qirghizistan otturisida 14 kélishim imzalandi. ziyaret dairiside türkmenistan-qirghizistan soda – iqtisad munbiri yighini chaqirildi.

pirézidént sadir japparow, 2021-yili 28-iyun türkmenistandin tajikistangha ötti. tajikistan pirézidénti imameli raxman japparowni düshenbede resmiy murasim arqiliq qarshi aldi. andin rehberler ayrim körüshti. uchrishish uda 6 saet dawamlashti. uningdin kéyin, heyetler ara uchrishishlar élip bérildi. uchrishishlardin kéyin  4 kélishim imzalandi.

2021-yili 7-ayning 2-küni, qirghizistan tashqi ishlar ministiri ruslan qazaqibayéw ezerbeyjanda ziyarette boldi. ruslan qazaqbayéw bakuda ezerbeyjan parlaméntining bashliqi, bash ministiri, tashqi ishlar ministiri we bashqa dairiler bilen körüshti. ezerbeyjan we qirghizistan diplomatiye ministirlirining uchrishishida, ikki tereplik we rayonluq mesililer muzakire qilindi. uchrishishtin kéyin, ikki döletning tashqi ishlar ministirliqining 2021-2022-yillirini öz ichige alghan hemkarliq pirogrammisi imzalandi. qazaqibayéwning bakugha pirézidént japparowning xétini pirézidént eliyéwgha yetküzüsh üchün kelgenliki, xetning, ikki dölet munasiwetlirini istiratégiyelik sewiyege yetküzüsh, merkiziy asiya + jenubiy kawkaz (3 + 5) hemkarliq munbiri qurushqa munasiwetlik tekliplerni öz ichige alidighanliqi bildürüldi.

pirézidént japparowning tashqi siyasette rayonda oxshash teqdirge ige qérindash, qoshna döletlerge ehmiyet bérishi teqdirleshke erziydu. qérindash döletler bilen ittipaqliq we bir gewdilishish bolmay turup tereqqiy qilish we chong küchlerning bésimigha qarshi turush qiyindur. ottura asiya jumhuriyetliri rehberlirining biresmiy bashliqlar yighinining bu yil türkmenistan yaki qirghizistanda ötküzülüshi mölcherlenmekte. japparow bilen berdimmuhemedowning bu mesilini ashxbatta békitkenlikini texmin qilish mumkin.

afghanistandin kélidighan bixeterlik tehditining bir terep qilinishi we afghanistanning tinchliqi we muqimliqigha kapaletlik qilishmu peqet rayondiki döletlerning küchlirini birleshtürüshi arqiliqla ishqa ashidu. japparowning chégradiki toqunushqa qarimay düshenbede ziyarette bolushini, «rayon döletlirining afghanistangha munasiwetlik bixeterlik mesilisini birlikte hel qilish tirishchanliqi» teriqiside izahlash mumkin.

sadir japparow otturigha qoyghan ottura asiya + jenubiy kawkaz (3 + 5) hemkarliq munbirini royapqa chiqirishning del peyti yétip keldi. chünki uzun yillar talash-tartishlarning témisi bolghan hazar déngizining qanuniy salahiyiti mesilisi hel qilindi. kawkaz we ottura asiya rehberliri özara söhbetlishiwatidu. emdi, tengri taghliridin tartip aghri taghlirigha qeder döletlerning küchlirini birleshtürüshige toghra kélidu. ottura asiya + jenubiy kawkaz (3 + 5) hemkarliq munbiri royapqa chiqirilghan teqdirde, muhim rol oynishi mumkin.