tamaka chekmeymen chünki.....

«chünki...» namliq programmimizning bu heptilik sanida, dewrimizdiki eng muhim mesililerning biri heqqide toxtilimiz. bilgininglardek tamaka chékish nurghun késelliklerning, bolupmu rakning asasliq sewebi hésablinidu. shunga témimizni «tamaka chekmeymen chünki...» déyish bilen bashlaymiz. qéni undaqta diqqitinglar sehipimizde bolsun!

**** ****** ***** ****

19 - esirning otturilirighiche, kishilerning ömri bügünkige qarighanda bir qeder qisqa idi. buningdiki asasliq seweb dawalash usullirimizning anche tereqqiy qilmighanliqi idi. mesilen, chish chirish késilige giriptar bolghan kishi yigirme yashtimu yallughlinish sewebidin ölüp kétishi mumkin idi. waksina, dora we dawalash usullirining bayqilishi bilen, bir tereptin insanlarning turmush süpiti yuqiri kötürülgen bolsa, yene bir tereptin insanlar özlirining salametlikige tehdit salidighan yéngi ijadiyetler bilen shughullinishtin saqlanmidi. tamaka bu ziyanliq ijadiyetlerning birsi hésablinidu.  

1950 - yillarghiche, tamaka chékishning ziyini köp sözlinidighan téma emes idi. hetta bu dewrde, amérikada doxturlarmu tamaka teshwiqatlirigha kirgüzülüp, tamaka chékishning salametlikke ziyanliq emesliki heqqide uchurlarni yetküzüpmu yürgen idi. lékin, tereqqiy qilghan dawalash téxnikisi sayisida 50-yillarning kéyinki yérimidin buyan tamaka chékishning ejellik késelliklerni peyda qilidighanliqi otturigha qoyulushqa bashlandi.

**** **** ***** ******* ***** **

bügünki künde dawalashta qolgha keltürülgen sewiye tamaka chékishning öpke raki qatarliq nurghunlighan rak türliri bilen biwasite munasiwetlik ikenlikini otturigha chiqardi. tamaka chékishning éghiz, qizilönggech, ashqazan, ashqazan asti bézi, börek, dowsaq we baliyatqu qatarliq ezalarda rak xewipini ashuridighanliqi melum.

tamaka chékish bedinimizdiki barliq sistémilargha dégüdek selbiy tesir körsitidu. qan aylinishni astilitip, maghdursizlinishtin gangéngha qeder nurghun yaman aqiwetlerni keltürüp chiqiridu. tamaka qan tomur qétishishningmu asasliq sewebliridin biridur. tamaka chikidighanlarda yürek sanjiqi, palech we bashqa yürek késelliklirimu köp körünidu.

tamaka ziyan salidighan yene bir sistéma, bizning (tuxumcha) köpiyish sistémisimizdur. tughmasliqnimu keltürüp chiqiridighan tamaka hamildarliq mezgilide bala chüshüp kétish, baldur tughulush yaki méyip tughulush xewpini zor derijide ashuruwétidu. tamaka yene immunitét sistémisini ajizlashturup, bedenning yuqumlinishqa qarshi turush iqtidarini töwenlitidu. qisqisi, tamaka chékish pütün bedinimizge omumiy jehettin ziyanliq hésablinidu.

biz sanap ötken bu ziyanlar tamaka chekküchilergila emes, belki tamaka isi bolghan muhitta turghan kishilergimu éghir tesir körsitidu. tamakidin tarqilidighan we kishilerning chéchidin tartip kiyimlirigiche séngidighan nachar puraqmu ijtimaiy turmushqa selbiy tesir körsitidu. tamaka chékishtin saqlinish yaki tamaka tashlashning késellik xewpini azaytishtiki eng muhim qedem ikenlikini tekitleymiz. <tamaka chekmeymen, chünki men özümni hörmetleymen> déyish bilen pirogrammimizni axirilashturimiz.