sink kemlik késili we tebiiy dawalash usulliri

(doktor mehmet uchar)

sink kemlik késili dégen néme?

sinik bezi yémekliklerde tebiiy halette bolidighan we beden üchün kem bolsa bolmaydighan minéral madda. sinik hamilidarliq, baliliq we balaghetke yetken mezgillerde ösüp yétilishni qollaydu. bolupmu tem we puraq tuyghusining yétilishini tereqqiy qilduridu. beden sistémisida oxshimighan shekillerde muhim rol oynaydighan sink bedende uzun muddet saqlinip qalalmaydu. shunglashqa, uni choqum her xil yémeklikler yaki qoshumche yémeklikler bilen toluqlashqa toghra kélidu.

sink kemlikning sewebi néme?

sinik kemlik asasen ozuqluqning yéterlik bolmasliqi we tengpungsizliqi bilen munasiwetlik bolup, nurghun uzuqluq menbeliride sinik bar. haywanat mehsulatliri, danliq ziraetler, köktatlar, méwe – chiwiler we déngiz mehsulatliri sinik mol uzuqluq guruppiliri hésablinidu. shunglashqa, bu xil uzuqluqlarni yéterlik miqtarda istémal qilmasliq netijiside sinik kemlik otturigha chiqidu.

sinik kemlik alametliri qaysilar?

sinik adem bedinidiki hüjeyre ishlepchiqirish we immunitét sistémisi funkisiyelirini kücheytishte muhim rol oynaydu. insanning ösüp yétilishi we köpiyishide kem bolsa bolmaydighan sinikning kemliki yéngi hüjeyrilerning ishlepchiqirilalmasliqini keltürüp chiqiridu.

térining qurghaqlishi, yiriklishishi, chach chüshüsh, tirnaq qalaymiqanlishish, körüsh iqtidari tosalghugha uchrash, ichi sürüsh we ishtihasi tutulush sink kemlikning muhim alametlirining bir qismi hésablinidu.

sink kemlik alametliri töwendikiche:

 • namelum sewebler tüpeylidin oruqlash,

• tem sezgüsi we purash sézimi töwenlep kétish,

· téridiki ochuq yaki saqaymaydighan jarahetler,

• ishtihasi tutulush,

· ich sürüsh

· chach chüshüsh,

· immunitét sistémisining ajizlap kétishi sewebidin daim yuqumluq késellikler bilen yuqumlinish,

· bowaqlar we balilarning ösüp yétilishining kéchikishi,

· rohiy chüshkünlük,

· tére renggi sarghiyish,

• bedenning herqaysi jaylirida, bolupmu yüzde körülidighan danixorekler,

• téstostéron hormunining aziyip kétishi.

sinik kemlik adette ösüp yétilishning kéchikishi, ishtihasi tutulush we immunitét sistémisi iqtidarining töwenlep kétishini keltürüp chiqiridu. éghir bolghanda chach chüshüsh, jinsiy jehettin yétilishning kéchikishi, ich sürüsh yaki köz we tére késelliklirini keltürüp chiqiridu. oruqlash we chüshküshlishish ehwallirimu körülüshi mumkin.

sinik kemlik kélisini qandaq dawalighili bolidu?

terkibide sinik maddisi mol bolghan bezi uzuqluq guruppiliri töwendikiche:

• qizil gösh, öy qushliri we déngiz mehsulatliri qatarliq her xil göshler,

• süt, pishlaq we qétiq qatarliq süt mehsulatliri,

• yéssi purchaq, yéssimuq we noqut qatarliq purchaq türidiki mehsulatlar,

• sulu qatarliq künjüt tipidiki mehsulatlar,

• palek, argula, chong yopurmaqliq qizilcha, okra, kök purchaq, gümbemedek, merwayitgül qatarliq köktatlar,

• orman yangiqi qatarliq  quruq yel - yémishler,

• tuxum.

bolupmu haywanat yémeklikliride bolidighan sinik beden teripidin nahayiti téz sümürülidu. shu wejidin, asta-asta sümürülidighan dan qatarliq yémeklik guruppilirini istémal qilishtin ilgiri, kündilik sinik miqdarini ashuruwetmeslik aldinqi sherti bilen haywanat yémekliklirini istémal qilish tewsiye qilinidu.

éghir derijidiki sinik kemlik késili körülgende sinik toluqlimisini qobul qilishqa bolidu. bu toluqlima maddilarni sinik kemlik késili körülmestin burun qobul qilish xeterliktur. sinik kemlik késilini éghir – yniklikige qarap toluqlimilarni qobul qilish, antibiyotik yaki süydük heydesh dorilirini ichish arqiliq dawalashqa bolidu. shunglashqa, bu qoshumche maddilarni ishlitishtin burun, choqum doxturdin meslihet sorash kérek.