xitay awkés kélishimni eyiblidi

türkiye awazi radiyosi xewiri: xitay tashqi ishlar ministirliqining bayanatchisi jaw lijyen béyjingda ötküzülgen axbarat élan qilish yighinida, xitayning amérika, engliye we awstiraliye teripidin imzalanghan xewpsizlik shériklik «awkés kélishimi» (Aukus) ni yéqindin közitiwatqanliqini bildürdi.

bayanatchi jaw famililik yéngi xewpsizlik shériklikning rayonning tinchliqigha we muqimliqigha ziyan salidighanliqini eskertip: «awkés rayonning tinchliqigha we muqimliqigha éghir ziyan salidu, qorallinish riqabitini kücheytiwétidu we xelqarada yadro qorallirining tarqilishining aldini élish tirishchanliqlirigha ziyan béridu» dédi.

jaw famililik xewpsizlik shériklik kélishimini imzalighan döletlerning yadro éksportini géopolitik oyunlar üchün waste qilip paydiliniwatqanliqini yene bir qétim ispatlighanliqini ilgiri sürdi.

amérika pirézidénti baydin, engliye bash weziri boris jonson we awstiraliye bash ministiri skot morrison (Scott Morrison) ortaq xitabname élan qilip, üch dölet ismining inglizchidiki qisqartilishi bolghan «awkés» namliq yéngi xewpsizlik shériklik munasiwitining bashlanghanliqini jakarlighan idi.

xitabnamide, awstiraliyening yadro su asti paraxotlirigha ige bolalishini kapaletke ige qilish üchün yardem qilinidighanliqi qeyt qilindi.

xitabnamide yene, awstiraliye ige bolidighan yadro su asti paraxotlarning hindi-tinch okyanda muqimliq üchün ishlitilidighanliqi we bu döletlerning ortaq qimmetliri bilen menpeetlirige hesse qoshush üchün paydilinilidighanliqi eskertildi.

mezkur döletler kélishimni, xitayning hindi-tinch okyan rayonida zoriyiwatqan herbiy mewjutluqigha qarshi öz menpeetlirini qoghdash üchün hayatiy ehmiyetke ige dep oylaydu.

engliyening «x m s xanish élizabét» (HMS Queen Elizabeth) namliq awiyamatkasi ötken hepte xitayning barghanséri küchiyiwatqan tesirige qarshi turush yüzisidin hindi-tinch okyan rayonigha orunlashturulghan idi.