گوندم آنالیز: 47
"تورک آخینی" پروژه سی
اؤتن گون‌لرده روسیا پرزیدنتی ولادیمیر پوتین ایله پرزیدنت رجب طیب اردوغانین ایشتیراکی ایله "تورک آخینی" گاز بورو کمری‌نین دنیزده اولان حیسه‌سی‌نین یئکونلاشماسی موناسیبتیله مراسیم کئچیریلدی. ایستانبول-دا کئچیریلن مراسیمده اؤلکه لیدرلری ائتدیک‌لری چیخیش‌لاردا ایکی اؤلکه آراسیندا اینکیشاف ائدن امکداش‌لیغی وورغولادی‌لار. "تورک آخینی" لاییحه‌سی تورکیه-نین انرژی مرکزی اولما پلان‌لاری ایستیقامتینده اؤنملی آددیم‌دیر. نتیجه‌ده آذربایجانین طبیعی گازینی تورکیه-یه و گله‌جکده آوروپایا داشیماسی پلان‌لاش‌دیریلان تاناپ عراق نفتینی دونیایا داشییان جیهان خطی ایله یاناشی تورکیه انرژی سیاست‌لری چرچیوه‌سینده آتدیغی آددیم‌لارلا موضعینی گوجلندیرمکده داوام ائدیر و اؤزونون انرژی احتیاجی‌نین نوع لرینی آرتیریر.
2014 -جو ایلین دسامبر آییندا روسیا پرزیدنتی پوتین طرفیندن تکلیف ائدیلن "تورک آخینی" لاییحه‌سی روسیانین آناپا شهریندن باشلاییر، خط ایستانبول-ون تخمینا 100 کیلومتر غربینده یئرلشن کیییکؤی بؤلگه‌سینده قورویا چیخیر.
جمهور باشقانی رجب طیب اردوغانین آدینی قویدوغو "تورک آخینی"نین اوزونلو جمعی 1100 کیلومتردیر. "تورک آخینی" بورو کمری‌نین اؤتوروجولوک قابیلیتی ایلده 31،5 میلیارد متر مکعب دیر. بورو کمری‌نین قارا دنیزدن کئچن قوشا خطی‌نین اوزون‌لوغو ایسه 930 کیلومتردیر. بو خطین هر بیری 15،75 میلیارد متر مکعب طبیعی گاز داشییا‌جاق.
کرملین سؤزچوسو دمیتری پسکوو دا بعضی اؤلکه‌لرین "تورک آخینی"نا قوشولماغی فیکیرلشدیک‌لرینی بیلدیرهرک، گاز بورو کمری‌نین 5 یول اوزریندن 5 فرق‌لی آوروپا اؤلکه‌سینه چاتدیریلا بیله جگینی ایفاده ائتدی. صربیستانین انرژی ناظیری آنتیچ ده وئردیگی آچیقلامدا 10-15 میلیارد متر مکعب روس گازی نین تورکیه اوزریندن بولقاریستان، صربیستان، ماجاریستان و اطریشه اوزانما احتیمالی، انرژی تهلوکه‌سیزلیگی‌نین تامین ائدیلمه‌سی باخیمیندان جدی بیر ایمکان‌دیر. لاییحه گاز تیجارتی‌نین و گازا اساس‌لانان ایقتیصادیاتین اینکیشاف ائتدیریلمه‌سی اوچون ایمکان تقدیم ائدیر. همین اؤلکه‌لر "تورک آخینی"نا قوشولا‌راق گاز نقلیاتیندان اؤنملی قازانج دا الده ائده‌جک" ایفاده‌لرینی سسلندیردی.
دیگر طرف‌دن "تورک آخینی" لاییحه‌سی‌نین تورکیه-دن سونرا هانسی گذرگاهدان آوروپایا چاتدیریلاجاغی معلوم دئییل. خصوصیله یونانیستان و بولقاریستان آراسیندا رقابت بحث موضوع سودور. یونانیستانین باش ناظیری الکسیس سیپراس" تورک آخینی"نین یونانیستان اوزریندن کئچمه‌سینی ایسته‌دیگینی بیلدیرهرک "کمرین اؤلکه اراضی‌لریندن چکیلمه‌سی اوچون بروکسل-ده فعال ایشلییریک" دئدی.
"تورک آخینی" تورکیه-نی انرژی مرکزی اولما یولوندا ایره‌لی آپارارکن، دیگر طرف‌دن ده روسیانین بیرباشا بالکان اؤلکه‌لرینه گاز صادراتینا ایمکان یارا‌دیر. اؤتن دؤورده ایکی اؤلکه آراسینداکی علاقه‌لر موختلیف ساحه‌لرده اینکیشاف ائتدی. جمهور باشقانی رجب طیب اردوغان گوجلنن ایقتیصادی امکداشلیغا دقت چکه‌رک، ایکی اؤلکه اولا‌راق 100 میلیارد دو‌لارلیق تیجارت حجمینی هدف گؤتوردوک‌لرینی بیلدیردی. همین زاماندا روس مطبوعاتی دا پوتین و اردوغان آراسینداکی گؤروش کئچیرمه فعال‌لیغینا دقت چکه‌رک، ایکی اؤلکه آراسینداکی علاقه‌لرین گوجلندیگینی وورغولادی.
تورکیه و روسیا آراسینداکی علاقه‌لر خصوصیله انرژی سیاستی اساسیندا گوجلنسه ده، ایکی طرف‌لی علاقه‌لرده اهمیت کسب ائدن پروبلئم‌لر ده وار. روسیانین قیریمی ایلحاق ائتمه‌سی، اوکراینادا داوام ائدن موناقیشه، روسیانین قیریم تاتارلارینا قارشی سیاستی و سوریه-ده کی فرق‌لی موضع لر ایکی طرف‌لی علاقه‌لرده حل ائدیلمه‌سی واجیب موضوع لاردیر. خصوصیله سوریه-ده ایکی اؤلکه نه قدر ده آستانا پروسه سی و سوچی موقاویله‌سی ایله بیرلیکده کووردیناسیا‌لی شکیلده آددیم آتماغا جهد گؤسترسه‌لر ده بعضی اساس موضوع لارداکی فرق‌لی موضع لری پروبلئم یارادا بیلیر.
تورکیه‌نین گوندمینه دایر تحلیل پروقرامی‌نین نوبتی بؤلومونده سیاست، ایقتیصادیات و جمعیت آراشدیرما‌لاری فوندونون امکداشی جان آجونون " "تورک آخینی" پروژه سی " باش‌لیق‌لی آنالیتیک یازی‌سینی تقدیم ائتدیک.
