Batuçılar 81 yıldan soñ tabıldı

İkençe Bötendön’ya suğışı waqıtında Amerika Quşma Ştatlarınıñ su astı korabı tarafınnan batırılğan Yaponiyä transport sudnosı “Montevideo Maru”nıñ cimerekläre tabıldı. Anıñ êçendä Avstraliyä xärbi häm grajdanlılarnıñ barlığın belmiçä Filippin sulıqlarında töpkä cibärälär.

BBCneñ xäbärenä qarağanda, “Montevideo Maru”nıñ cimerekläre yaqınça 81 yıldan soñ Avstraliyäneñ “Tın dön’ya fondı” törkeme citäkçelegendäge tikşerenügä Niderlandnıñ “Fugro” şirkäte dä yärdäm kürsätkännän soñ tabıla. Êzlänü 6nçı aprel’dä Filipinnarnıñ Luzon utrawına 110 çaqrım yıraqlıqta Kön’yaq Qıtay diñgezendä başlana häm 12 kön däwam itä.

Avstraliyä xökümäte başlığı Êntoni Olbaneze bu turıda belderü yasadı. “Hihayät’, “Montevideo Maru”nıñ yuğalğan ruxlarınıñ yoqığa talğan urını tabıldı. Ozaq waqıtlar yaqınnarınıñ yazmışın belergä teläwçelärgä bu yuanıç bulır dip ömetlänäbez,”-dide ul.

Êzläw törkemeneñ belgeçlärennän berse Rodjer Terner avtonom su astı apparatınıñ “Montevideo Maru”nı 4 meñ metrdan da tirändä tabuın belderde. Ul korabnıñ barı 11 minut êçendä su töbenä kitüen äytä. Annan 3 qotqaru köymäse belän êkipajdağı 102 yapon qaçıp qotıla. Alar Filipinnarğa taba yözep kitälär. 

Terner hälakät qorbannarınıñ balaları häm onıqlarınıñ ğomerlären korabnı tabu öçen sarıf itüen söyli. Bügen andıylarnıñ sanı meñgä citkän.

“Tın dön’ya fondı” yasağan belderüdä ğomere özelüçelärneñ ruxına xörmät yözennän korabnıñ cimereklären yuğarı kütärmäyäçäkläre äytelä.

Yaponiyä transport korabı “Montevideo Maru” Papua Yaña Gvineyadan alğan avstraliyäle äsirlär belän bergä 14 törle ilneñ watandaşların taşıy. 1942nçe yılnıñ iyülendä AQŞ su astı köymäse, andağı çit il watandaşları turında belmiçä, korabnı torpedo belän batıra. Waqıyğanı Avstraliyä tarixındağı iñ awır diñgez hälakätläreneñ berse dip atıylar. Anda qorban sanınıñ 1089 buluı uylanıla. Farazlarğa qarağanda, alarnıñ 979ı avstraliyäle, 33e norvegiyäle häm 20se Yaponiyä xärbiye.