Апталық Анализ 66

Израиль Газа соғысынан әскери жеңіске қол жеткізгенімен, жаһандық ар-ожданда жеңіліске ұшырады. Израиль  7 қазаннан кейін Газаға қарсы үлкен соғыс науқанын жүргізді. Бірақ Израиль құрылғаннан бергі тарихи орайды пайдалана алмады. Осы таңда  Израиль онтологиялық қауіпсіздік дағдарысымен және 1948 жылдан бері басынан өтпеген ауқымдағы терең алаңдаушылықпен бетпе-бет келіп отыр.

7 қазаннан кейін Израиль көптеген майданда жеңіліске ұшыраған және алдағы жылдары осымен бетпе-бетке келетін ел. 7 қазанның алғашқы стратегиялық салдарының бірі қауіпсіздікке қатысты. Әскери тұрғыдан алғанда, Израильдің қауіпсіздік доктринасының төрт тірегі бар. Бұлардың ең маңыздысы – әскери тежеу. Әскери тежеу – елдің қорғаныс алдындағы ең басты қаруы. 7 қазандағы шабуылдар мен Израиль армиясының соғысты тұрақты ету тұрғысынан әлсіздігі тежеу ​​күшінің күйреуіне себеп болды. Тағы бір элемент – алдын ала ескерту. Алдын ала ескерту елдің барлық барлау мүмкіндіктерінің арқасында жаудың әрекетін алдын ала білудің артықшылығына негізделген. 7 қазан дәл 1973 жылғы сияқты Израильдің ертерек ескерту мүмкіндігінің кемел емес екенін көрсетеді. Израильдің қауіпсіздік доктринасының тағы бір элементі қорғаныс болып табылады. Қорғаныс әскерге тежеу ​​әрекеті жүзеге аспаған жағдайда негізгі күш ретінде өзін қорғауға мүмкіндік беретін жиынтығынан тұрады. Израиль әскері 7 қазан күні қорғаныс міндетін орындай алмай, Газада нағыз армия сияқты соғысуда да қиналған. Қауіпсіздік доктринасының төртінші тірегі үлкен  жеңістен тұрады. Үлкен жеңіс жаудың қайта топталып, қайтадан шабуыл жасауын мүмкін етпейтін сөзсіз әскери жеңісті білдіреді. Израильдің Газадағы соғысының стратегиялық мақсаты Хамасты жою деп жарияланғанымен, бұлай болмайтыны белгілі болды. Осы себепті Нетаньяху әкімшілігі түбегейлі жоюды тоқтатып, әлсірету стратегиясын жүзеге асырды.

Кәдімгі соғыс және соғыс ортасының өзгеруі, соғыстың актерлері  мен табиғатының өзгеруінен туындаған жаңа динамика Израильдің тосқауыл қоюы болашақта Таяу Шығыста шынымен жұмыс істей ме деген сұрақтарды тудырады.

Израильдің шығыны тек әскери шығынмен шектелмейді. Оның мүдделері мен үрейлерін қоректендіретін іргелі элементтері дүниеліктен  гөрі діни болғанда, сол елдің халықаралық қатынастардың қалыпты мүшесі ретінде әрекет етуі мүмкін емес. Мысалы ДАИШ осыған мысал. Олардың мүдделері мен қорқыныштарын қоректендіретін жері дүниелік емес, діни болып табылады. Осы себепті ол ешқандай ережелерге бағынбайды. Израильдің Газаға соғысы халықаралық құқыққа қайшы.  Заңдарға сәйкес келмейтін шабуылдары Израильді халықаралық құқықтан тыс әрекет ететін мемлекетке айналдырды. 7 қазаннан кейін жүзеге асырылған «Газа геноцидінің» Израильдің геноцид еліне айналуына себеп болғаны анық. Бұл жағдай тарихи трагедия болуымен қатар, болашақта Израильдің халықаралық беделінің ажырамас бөлігі болады. Нетаньяху үкіметі мен соғысты жақтаушылар соғысты діни сілтемелермен сансыз рет айтуы әлдеқайда терең мәселені көрсетеді. Израильдің  ауыз жүзінде зайырлы деп аталатын саяси режимі бос риторикадан басқа ештеңе емес. Сорақысы, бұл Израильдің мессиандық ел екенін дәлелдейді.

Қысқаша айтқанда Газа соғысы Израильді халықаралық құқық ережелеріне бағынбайтын және соғысты діни ететін радикалды ел ретінде кодтауға себеп болды. Негізінде Палестинаны жаһандық деңгейде қолдайтын Израильге қарсы шерулер Израильдің жаһандық деңгейде оқшаулануына себеп болды.

Ережеге бағынбайтын және өз іс-әрекетін оң деп санайтын  радикалды мемлекет ретінде Израиль үшін тағы бір шығын – өз қоғамынан айырылу. 7 қазан Израильдің тек мемлекет ретінде ғана емес, қоғам ретінде де қауіпсіздік сенімін түбегейлі жоғалтқанын көреміз. Шабуылдардың тарихи құрылымы «Холокост» тұрғысынан қауіпсіздік пен әлеуметтік алаңдаушылықты тереңдетуге қызмет етті. Израильдің шабуылдарға қарсы әскери әрекетінің зорлық-зомбылығы жаһандық антиизраильдік көңіл-күйді одан әрі кеңейтіп, нығайтты. Бұл еврей қауымдастығының жаһандық ауқымдағы алаңдаушылық қоғамдастығына айналуына себеп болды. Бұл жағдайға Израиль үкіметінің өзі жауапты. Қорыта айтқанда Израиль өз қоғамының мәселесін шешетін елге емес, өз тәжірибесі арқылы өз қоғамының алаңдаушылығын тереңдететін елге айналды.

Осы тұрғыда тағы бір маңызды шығын – Израиль бірте-бірте демократиялық тәжірибелерден алыстап, экстремизм шеңберінде диктаторлық бір елге болуы. Саясаттың негізгі динамикасы үнемі басқалардан басым болып, аман қалған елде саясат пен қоғамды қалыпқа келтіру мүмкін емес. 7 қазаннан кейін Израильдің басынан өткеретін процесс те осыған ұқсас болады. Осы аяда Израильдегі саяси өмір анағұрлым радикалданады, саяси дискурстар қатал болады және қоғамдық сала ұлтшыл еврей болмысы төңірегінде қайта күшейеді. Бұл жағдай Израильді Палестина мәселесіне қатысты одан да қатал лагерьге итермелейді және екі мемлекетті шешім мүмкін болмайды.

Әскери, саяси және әлеуметтік жоғалтудан басқа, Израильдің ең маңызды шығыны  оның аймақтық геосаяси орнының өзгеруі болып табылады. 7 қазанға дейін аймақтық қалыпқа түсу процесінде Израиль өзінің тарихи оқшаулану стратегиялық мүмкіндігін туғызды. Өкінішке орай  Израильдің Палестина мәселесін тек өзі ғана шешетін кең көлемді ойын ретінде қарастыруы және аймақтық актерлерге ұстанған  дұшпандық көзқарасы оның оқшаулануына әкеліп соқты.

Көптеген стратегиялық мүмкіндіктер, әсіресе Араб-Израильдің қалыпқа келуі, аймақтық экономикалық жобалар мен энергетикалық серіктестіктер Газаға байланысты мүмкіндік болудан қалды. Бұл мүмкіндік аймағын қайта құру оңай болмайды. Бұл процесс не Израильді, әсіресе Сирия мен Ливанда қатал етеді немесе Израильді ымыраға келуге мәжбүр болатын аймақтық теңдеуге түсіреді.

Қорыта айтқанда  Израильдің  Газаға жасаған  шабуылдары және шектен тыс зорлық-зомбылықтары Израильдің  саясатын, аймақтық және жаһандық абыройын жоғалтуына себеп болды.