Kun tahlili 34- qism

KURSK JANGI

Rossiyaning Ukraina armiyasining Kursk viloyatiga kutilmagan bostirib kirishi davom etar ekan, Rossiya armiyasi javob qaytarishda qiynalayotganga o‘xshaydi.

6 avgustda boshlangan ishg'ol 1200 kvadrat kilometr maydonga yoyilgan bir paytda, 250 mingdan ortiq Rossiya fuqarolari o'z uylarini tashlab ketishgan.

 Bu kutilmagan harakat Rossiya armiyasining naqadar zaif ekanligini yana bir bor ko‘rsatsa-da, ruslar Donetsk viloyatida oldinga siljishga harakat qilmoqda.

SETA / Tashqi siyosat tadqiqotchisi Jan AJUNning ushbu mavzu bo'yicha bahosini taqdim etamiz...

 2022-yil 24-fevralda Putin maxsus harbiy operatsiya oʻtkazishga buyruq berganidan soʻng boshlangan Rossiya-Ukraina urushi Ukraina armiyasining Kursk viloyatidagi qarshi harakati bilan yangi bosqichdan oʻtgan koʻrinadi.

 6 avgust kuni boshlangan kutilmagan hujum bilan Ukraina armiyasi urush boshlanganidan beri birinchi marta Rossiya hududini ishg'ol qila boshladi. Ukraina Bosh shtab boshlig‘i general Aleksandr Sirskiyning so‘zlariga ko‘ra, uning kuchlari ming kvadrat kilometr maydonni egallab olgan. Dala manbalarining xabar berishicha, bosib olingan maydon 1200 kvadrat kilometrga etgan. 84 ta aholi punkti allaqachon Ukraina armiyasi tomonidan bosib olingani haqida vizual tasdiqlar mavjud. Yana, daladan olingan ma'lumotlarga ko'ra, 250 ming Rossiya fuqarosi mintaqani tark etishga majbur bo'lgan. Rossiya yashil avtobuslari aholini boshqa joylarga olib boradi. Yodingizda bo'lsa, Halabda ruslar ishtirokidagi hujumlar tufayli qirg'inlar sodir bo'lgan davrda, Halab aholisi bu yashil avtobuslar bilan mintaqadan olib chiqilayotgan edi. Shunga o'xshash narsalar hozir ruslar bilan sodir bo'lmoqda. Menimcha, buni tarixning kinoyasi sifatida ko'rish kerak.

Kursk operatsiyasining strategik qiymati? Kursk viloyati Rossiyaning Ukraina bilan chegaradosh muhim hududidir. Bu, ayniqsa, Donetsk viloyatini Rossiya harbiylari tomonidan bosib olinishi nuqtai nazaridan muhim, bu yerdan logistika temir yoʻl liniyalari oʻtgan, shuningdek, tabiiy gaz nasos stansiyasi va yirik atom elektr stansiyasi ham shu hududda joylashgan. Albatta, bularning barchasidan tashqari, Ukraina armiyasining bunday muvaffaqiyat tarixiga jiddiy ehtiyoji bor edi, keyingi oylarda, ayniqsa, Isroilning qirg'inlari kontekstida askarlarning yetarli emasligi tufayli ruslar ustunlik qila boshladilar. G'azoda yuzaga kelishi mumkin bo'lgan Eron-Isroil mojarosi, bu vaziyatda ham dunyoning kun tartibini Ukrainaga qaratish juda noqulay edi.

 Bundan tashqari, AQShda bo‘lajak prezidentlik saylovlari va Tramp-Vens duetining Ukrainani endi qo‘llab-quvvatlay olmaymiz, degan pozitsiyasi jiddiy zerikishga sabab bo‘lmoqda.

 Bu ma'naviyat va motivatsiyani pasaytirdi. Shuning uchun Ukraina armiyasining Rossiyaning zaif tomonlarini yengish qobiliyati ,front orqasida shunday kutilmagan hujumni amalga oshirish, uning zaif tomonlarini fosh qilish va qisqa vaqt ichida keng hududni nazoratga olish xavfli, ammo katta va muvaffaqiyatli harakat edi.

Bosqindan haftalar o‘tgan bo‘lsa-da, ruslar yetarlicha istehkomlar qura olmadi va ukrainaliklarni quvib chiqara olmadi, aksincha, Ukraina armiyasi mintaqada olg‘a siljib, o‘z yutuqlarini oshira boshlaganga o‘xshaydi.

 Yana ko‘plab rus askarlarining asirga olingani Rossiya armiyasida hali ham jiddiy muammolar borligini, qo‘mondonlik, rejalashtirish va logistika guruhlari hamon zaif ekanini ko‘rsatdi.

 Kust hujumining dastlabki soatlarida yuzdan ortiq rus askari asirga olindi. Bu holat ham Rossiyaning front ortida yetarlicha harbiy quvvatga ega emasligini ko‘rsatdi.

Shu sababli, Kursk operatsiyasi bilan Ukraina armiyasi psixologik ustunlikni tikladi. Endi Putinning tezkor javobi, armiyadagi tarkibiy muammolarni hal qilish uchun qattiq qarorlar qabul qilish zarur. Bundan tashqari, agar Kurskdagi ishg'ol chuqurlashsa, Putin urush va to'liq safarbarlik haqida qaror qabul qilishi va o'yin qoidalarini o'zgartirishi kerak. Aftidan, Rossiya armiyasi hozirda Donestk viloyatidagi oldinga siljish va u yerda qisman muvaffaqiyatlarga erishmoqda. Agar Donetsk butunlay yiqilsa, ruslar Kurk harakatiga qarshi harakat qilib, yana qo'llarini kuchaytirishi mumkin. Oxir oqibat, Kursk harakati ikkala tomon uchun ham xavfli va kutilmagan hujum edi.

 SETA / Tashqi siyosat tadqiqotchisi Jan AJUNning ushbu mavzu bo'yicha bahosini taqdim etdik.