Nepal xatın-qızları çäçäk cıyunı tabışlı tarmaqqa äwerelderdelär

Nepalnıñ Gundu awılındağı çäçäk qırları çäçäk sezonında sarı, sarğılt qızıl häm şämäxä töslärgä kerä. Xatın-qızlar bu çäçäklärne cıyalar, Hinduizm festival’lärendä qullanılğan taqıyalar satıp awır awıl tormışına can örälär. 

Katmandu üzänlege çitendä urnaşqan Gundu awılı amarant häm bärxet çäçäkläre üsterü belän dan tota. Divali dip tä atalğan Tixar bäyrämnäre waqıtında bu çäçalärgä soraw arta.

Awıl xatın-qızları tañ atqanda qırlarğa kilälär, öylär häm ğıybadätxanälärne bizäw öçen taqıyalar ürergä çäçäklär cıyalar.

Bu sezonlı çäçäklärne cıyıp taqıyalar äzerläw bik mäşaqat’le bulsa da, Gundu xatın-qızları bu êşne tabışlı tarmaqqa äyländerdelär.

56 yäş’lek çäçäk üsterüçe Sarasvoti Bista: “Bu bezneñ awıldağı xatın-qızlar öçen kübräk êş mömkinleklre tudırdı. Öydä taqıya, venoklar äzerläp aqça êşlibez”,-di.

Tarmaq alğa bara

Bötendön’ya bankı mäğ’lümatlarına qarağanda, Nepalda ber keşegä turı kilgän milli tulayım tabış - 1.324 dollar.

Awıl räsmi zatı mäğ’lümatlarına qarağanda, çäçäk säwdäse belän, yaqınça 500 xucalıq yıl sayın 1 millionnan artıq taqıya, venok citeşterä häm 133 meñ dollardan artıq tabış ala.

Tübä-tüşämnärgä häm verandalarğa êlengän taqıyalar Nepalnıñ çäçäk üzäge bulğan awılnı şämäxä, qızıl häm qızğılt sarı töslärgä kümä.

Nepalda maxmali dip atalğan quyı şämäxä töstäge amarant çäçägenä 5 könlek Tixar festivale waqıtında taläp ayıruça zur bula. Kipterelgän çäçäklär döres qarağanda aylar, xätta yıllar buyı saqlana.

Tixarnıñ bişençe könendä ğailäneñ qız balaları ir tuğannarına taqıyalar büläk itä. Bu alarğa ozın ğomer teläwneñ simvolik büläge.

Nepal çäçäkçelek cämğıyäte mäğ’lümatlarına qarağanda, Nepalda 2024 nçe yılda yaqınça 2,5 million danä amarant çäçäge taqıyaları êşlängän, bu annan êlekke yıl belän çağıştırğanda 10%qa artığraq. 

Çäçäklär cämğıyäte wäkile Dilip Bade beldergänçä, çäçäklär törle illärgä cibärelä.

Çäçäkçelek cämğıyäte mäğ’lümatlarına qarağanda, AQŞ, Avstraliya, Kön’yaq Koreya, Yaponiya häm Awrupağa 1,4 million dollarlıq 200 meñ taqıya êksportlanaçaq.

Läkin könnän - kön arta barğan köçle su basular tiz üsüçe çäçäkçelek tarmağın awır xälgä quyğan  häm yaqınça 1,1 million dollardan artıq zıyan kitergän.