Nogayşa 117/2024: SEBEPLER YARATUVŞI BOLALMAS!

Nav barede bîr üyken  -  Bu konuda bir büyük

Alimdiñ aytqanları,  -  Alimin söyledikleri,

İymanımızdı qurtarıyaq - İmanımızı kurtaracak

Yahşı aqıyqatlar bolgan… -  Güzel hakikatlar olmakta...

So aytılgan aqıyqatlardıñ  -  O ifade edilen hakikatların

Bîr kesegi solay bolgan: - Bir kısmı şöyledir:

İnsanlardıñ avzından   -  İnsanların ağzından

Şıqqan bazı avır sözler,  -  Çıkan bazı ağır sözler,

İymanlardı yaralagan!  -  İmanları yaralıyor!

Sosı avır sözlerdi, - O ağır sözleri,

Bazı müsülmanlar em - Bazı müslümanlar da

Bilmeyturup aytqanlar!  -  Bilmeyerek söylüyorlar!

So bek avır sözlerdiñ  - O pek ağır sözlerin

Bîrevi ‘Navmaqluqlardı, -  Birisi ‘Bu varlıkları,

Sebepler yaratadı!’  -  Sebepler yaratıyor!”

Degen dinsiz söz bolgan! - Diye ifade edilen dinsiz sözdür!

Endi barabar oylayıq:  -  Şimdi beraberce düşünelim:

Savlay sosı maqluqlar, - Bütün şu varlıklar,

Är bîrevi saniyatlı,   - Her biri sanatlı,

Tagı hikmetli bolgan…  -  Ve de hikmetli oluyor…

Är bîrevi bîr maqsatpan, - Her biri bir maksatla,

Em paydalı yaratılgan.  -  Hem faydalı yaratılıyor.

Mine nav qasiyetteki  - İşte bu özellikteki

Är bîr maqluqtı, ne bolsa,  -  Her bir mahluku, her ne olursa,

Eger sebepler bar etse,  -  Eğer sebepler var etse,

Aynı nav misaldey bolgan:  -  Aynen şu misal gibi olur:

Bîr darmanhanaga barsaq,  -  Bir eczaneye gitsek,

Bek köp dari köremiz;  -  Pek çok ilacı görürüz;

Är bîrevi bîr marazga - Her biri bir hastalığa

Darman bolup azirlengen…  -  Derman olarak hazırlanmış…

Sosı dariler savlay,  -  O ilaçların tamamı,

İlimminen bolganlar… - İlimle yapılmışlar...

Üyken fabrikalarda, - Büyük fabrikalarda,

Neşe alim insanlar,  - Nice alim insanlar,

Keşe kündüz isleyberip   -  Gece gündüz çalışarak

So darilerdi azirlegen.   O ilaçları hazırlamışlar.

Türlü türlü maddelerdi, - Türlü türlü maddeleri,

Bîrbîrlerine qosqanlar;  -  Birbirlerine katmışlar;

Azanaqay bîr maddeden, -  Azıcık bir maddeden,

Bürtököy basqasından  -  Birazcık başkasından

Alıp bîrbîrimen bılgaganlar.  -  Alarak birbiriyle karıştırmışlar.

Bîrbîrine qosulgan  -  Birbirine katılan

So maddeler taga az,  - O maddeler daha az,

Yade biraz köp bolsalar, - Ya da biraz fazla olsalar,

Dari qasiyeti yoytılgan; -  İlacın özelliği kaybolur;

Nav sebepten alimler,  -  Bu sebeple bilim insanları,

Dari maddelerini, -  İlaç maddelerini,

Bek saq bolup quyganlar. - Pek dikkatli olarak katmışlar.

So emlerge salganların,  -  O ilaçlara koyduklarını,

Qaş madde em neşe bolganın,  -  Kaç madde ve ne kadar olduğunu,

Ayrı ayrı yazganlar… -  Ayrı ayrı yazmışlar…

Äş imkänı barma eken, -  Hiç imkanı var mı ki,

Munşa qullıq, ilimmen  -  Bunca çaba ve ilimle

Yasalgan so dariler, -  Yapılan şu ilaçlar,

Öz özlerine bolsun? -  Kendi kendilerine olsun?

Ya de tömende aytılgan  -  Ya da aşağıda söylenen

Keppinen bolgan bolsun:  -  Şekilde olmuş olsun:

Barganımız darmanhanada, - Gittiğimiz eczanede,

Ana maddeler salıngan -  Ana maddelerin konulduğu

Kavanozlar tizilgende,  -  Kavanozlar dizili haldeyken,

Esik aşıq qalgan bolsun; -  Kapı açık kalmış olsun;

Berkip bîr yel esken sebep,  -  Kuvvetlice bir rüzgar estiği için,

Qavanozlar yerge tüssün; - Kavanozlar yere düşsün;

Är bîrevinden belli ölşem  -  Her birisinden belli ölçekte

Madde yerge tögülsün.  -  Madde yere dökülsün;

So tögülgen maddeler,  -  O dökülen maddeler,

Qaysı dari bolıyaq bolsa,  -  Hangi ilaç olacaksa,

Özözlerine, bîrdemeden  -  Kendi kendilerine, hep birlikte,

Bîrbîrlerine qosulsun. - Birbirlerine katılsınlar.

So qosulgan maddeler,  -  O katışan maddeler,

Yıyılıp dari bolsun!  -  Toplanıp ilaç olsun!

Äş bolar ma, nav sözge  - Hiç mümkün olur mu, şu söze

İnangan esli bolsun? - İnanan akıllı olsun?

Aynı sosı misaldey  - Aynen bu misal gibi,

Bäri yanlı maqluqlar,  - Bütün canlı varlıklar,

Savlay yan yanvarlar, - Hayvanların tamamı,

Ösimlikler, ölenler,  -  Bitkiler, otlar,

Darilerge oqşaganlar: - İlaçlara benziyorlar:

Är bîrevinde neşe şeşit,  - Her birinde nice çeşit,

Türlü türlü maddeler, - Türlü türlü maddeler,

Derezemen, ölşemmen,  -  Tartıyla, ölçüyle,

Yıyılgan em qosulganlar…  - Toplanmış ve birbirine katılmışlar...

Bîr vaqıt oqugan edim:  -  Bir vakit okumuştum:

Är ademde şinqavdan  -  Her insanda çinko elementinden,

Yalgız üş gram bar eken. - Yalnız üç gram varmış.

Eger bîraz az bolsa, - Eğer biraz az olsa,

Adem esi kıt bolgan. - İnsan aklı kıt oluyormuş.

Em temir az bolsa, - Ve demir az olsa,

Qansız bolar eken insan. - Kansız oluyormuş insan.

Är bîr madde bîr ölşemmen - Her bir madde bir ölçüyle

Gevdemizge salıngan! - Vücudumuza konulmuş!

Endi öz özüme oylayman: - Şimdi kendi kendime düşünüyorum:

Daridi bir yasagan bolsa - İlacı bir yapan var ise,

Meni em bîr yasagan bar!  -  Beni de bir yapan var!

Daridiñ yasavşısı  - İlacın yapıcısı,

Bîr alim em usta bolsa, -  Bir alim ve usta ise,

Meni yaratqandıñ tagı - Beni yaratanın dahi,

İlim, öner ustalığı, - İlim, hüner ustalığı,

Är bîrevi bîr mucize  -  Her biri bir mucize

Eserlerden belli bolgan. - Eserlerden belli oluyor.

Är aldına kelgen adem,  - Her önüne gelen kişi,

Bîr daridi yasayalar ma? -  Bir ilacı yapabilir mi?

Ya bîr yanvar ya ösimlikti; -  Ya bir hayvan veya bitkiyi;

Bärisinden taga sıylı,  - Hepsinden daha değerlisi,

Tap mucize insandı; -  Tam mucize insanı;

Savlay bäredi yasagan, -  Bütün her şeyi yapan,

Yaratqan, Haq Rahman’dan - Yaratan, Hak Rahman’dan

Basqa bîrev bolar ma?  -  Başka birisi olabilir mi?

Eger Allah yaratpasa, -  Eğer Allah yaratmasa,

Är zat özözüne bolsa, - Her şey kendi kendine olsa,

Zarreler, em är müşediñ  - Zerreler ve her organın

Kün misalinde bolganday, - Güneş misalinde olduğu gibi,

Quday bolganı kerek: - İlah olması gerekir:

Kün aspanda turgan alde, - Güneş gökyüzünde bulunduğu halde,

Är bıyalada, deñizde, - Her aynada, denizde,

Atta közdiñ işinde, - Hatta gözün içinde,

Em siselerde yaltıragan… - Ve cam parçalarında parıldıyor…

Aspandaqı Kün yoq desek,  - Gökyüzündeki Güneş yok desek,

Är yaltıragandıñ üşünley  -  Bütün parlayan akislerin gerçekten

Kün boluvı kerek bolgan. -  Güneş olması gerekir.

Aynı sosı misaldey, - Aynen bu misaldeki gibi,

“Allah yok!” dep aytılsa - “Allah yok!” diye iddia edilse,

Är maqluqtı Quday dep - Her varlığı Allah diye

Bilgenimiz kerek bolgan! - Bilmemiz gerekir!

Bîr Allah’ga inanmagan, - Bir Allah’a inanmayan

Är maqluqtı Allah bilip - Her varlığı Allah bilip

İnanuvı mejbur bolgan! - İnanmaya mecbur olur.

Sosınlardıñ qaysı yengil; -  Şunların hangisi daha kolay;  

Bîr Allah’pa, ya her bîr zat -  Bir Allah mı, ya da her bir şey

Yaratuvşı Quday bolsun? - Yaratıcı İlah olsun?

Allah’qa inanılmasa,  - Allah’a inanılmasa,

Maqluqlardıñ sanavınşa - Varlıkların sayısınca

Quday’larga inanılgan!  -  İlahlara inanılıyor!

Qıyın yol, inkär yolu, - Zor yol, inkar yolu,

Yengil yol, iyman yolu bolgan!  -  Kolay yol, iman yoludur!

Savlıqpan qalıñız!  -  Sağlıcakla kalınız!

Dr. Yusuf  ALTINIŞIK

Nogayşa 116/2024: TABİYAT YARATUVŞI BOLALMAS! - 2

Nogayşa 115/2024: TABİYAT YARATUVŞI BOLALMAS! - 1

Nogayşa 114/2024: İBADETKE KIM MUQTAJ? - 2

Nogayşa 113/2024: İBADETKE KIM MUQTAJ? - 1

Nogayşa 112/2024: RAHMET

Nogayşa 111/2024: QUYUGA TÜSKEN ADEM - 6

Nogayşa 110/2024: QUYUGA TÜSKEN ADEM - 5

Nogayşa 109/2024: QUYUGA TÜSKEN ADEM - 4

Nogayşa 108/2024: QUYUGA TÜSKEN ADEM - 3

Nogayşa 107/2024: QUYUGA TÜSKEN ADEM - 2

Nogayşa 106/2024: QUYUGA TÜSKEN ADEM - 1

Nogayşa 105/2024: ÄR ZATTAN HAQ KÖRİNGEN! (2)

Nogayşa 104/2024: ÄR ZATTAN HAQ KÖRİNGEN! (1)

Nogayşa 103/2024: AVURUVLARDIÑ YAHŞI TİLİ - 3

Nogayşa 102/2024: AVURUVLARDIÑ YAHŞI TİLİ - 2

Nogayşa 101/2024: AVURUVLARDIÑ YAHŞI TİLİ - 1

Nogayşa 100/2024: PAYGAMBAR MUHAMMED’DİÑ (AS) ELŞİLİGİ - 3

Nogayşa 99/2024: HAZRET-İ MUHAMMED’DİÑ (AS) ELŞİLİGİ - 2

Nogayşa 98/2024: HAZRET-İ MUHAMMED’DİÑ (AS) ELŞİLİGİ - 1

Nogayşa 97/2024: QABIL BOLGAN BȊR BASQA DUVA - 3

Nogayşa 94/2024: AJİ’DEKİ BAZI AQIYQATLAR

Nogayşa 93/2024: ANA ATA AQQI - 3

Nogayşa 90/2024: QABIL BOLGAN BȊR DUVA - 02

Podkastlar (тавыш язмаларыбыз)