Nogayşa 109/2024: QUYUGA TÜSKEN ADEM - 4

Dindiñ mınlagan neşe - Dinin binlerce nice

Sırlarından bîr kesegin  -  Sırlarından bir kısmını

Bek yahşı aşıqlagan,  -  Pek güzel açıklayan,

Burungıda baslanılgan  -  Daha önce başlanılan

Abıraylı so qasasta,  -  Meşhur o hikayede,

Eki yolavşı bar edi. -  İki yolcu var idi.

Em özleri qardaş edi.  -  Ve kendileri kardeş idi.

Sosınlardıñ är bîrevi, -  Onlardan her biri,

Yollarınıñ üstinde, -  Yollarının üstünde,

Qarip aller körgen edi. -  Şaşırtıcı haller görmüşlerdi.

So körilgen zatlardı,  -  O görülen şeyleri,

Är bîrevi basqa türlü  -  Her biri başka türlü

Manemen yoragan edi.  -  Manayla yorumlamıştı.

Mine sosı qaravışlar, - İşte şu bakış açıları,

Nav eki qardaşqa, -  Bu iki kardeşe,

Qaysı allerdi yaşatqan;  -  Hangi halleri yaşatmış;

So qasastı bizge aytqan -  Bu hikayeyi bize aktaran

Sözi ötkir sıylı alim, - Sözü geçerli değerli alim,

Qarsılastırıp aytadı.  -  Karşılaştırarak anlatıyor.

So qasaspan eñ avvel  -  O hikaye ile en önce   

Öz nepsine ders şıgarıp -  Kendi nefsine ders çıkarıp

Nav sözlerdi aytadı: -  Şu sözleri söylüyor:

“Mine ey osal nepsim,  -  “İşte ey tembel nefsim,

Em hayalda arqadaşım! - Hem hayali arkadaşım!

Keliniz, nav eki  -  Geliniz, bu iki

Qardaştıñ allerini,  - Kardeşin hallerini,

Barabarşa ölşeymiz: - Beraberce karşılaştıralım:

Ta iygiliktiñ qaydey -   Ta iyiliğin nasıl

İygilik akelgenin,  -  İyilik getirdiğini,

Em yamanlıqtıñ tagı, -  Hem kötülüğün dahi,

Qaytip yamanlıq bergenin,  -  Nasıl kötülük verdiğini,

Köteremiz bilemiz... -  Hepimiz bilelim...

Endi savlay qaraymız;  -  Şimdi hep birlikte bakıyoruz;

Sol yoldıñ talihsiz, - Sol yolun talihsiz,

Qaramañlay yolavşısı,  - Karabahtlı yolcusu,

Är vaqıt üyken yılandıñ  - Her vakit büyük yılanın

Avzına kiriyegini,  -  Ağzına girmeyi,

Küteberip turadı. -  Bekleyip duruyor.

Aylaq qorqqanı sebep,  -  Çok korktuğu için,

Dayim qaltırap turadı.  -  Daima titreyip duruyor.

Anavı baqtiyar bolsa,  -  Diğer bahtiyar ise,

Meyva tolı, yarasıq  -  Meyve dolu, güzel

Bîr baqşaga şaqırıladı!  -  Bir bahçeye davet ediliyor!

Em sosı bedbaqt qardaş, - Hem şu bedbaht kardeş,

Köp muñgın, dahşetli,  -  Çok bunaltıcı, dehşetli,

Neşe qorquvlar işinde,  -  Nice korkular içinde,

Yüregi parşalanadı! -  Yüreği parçalanıyor,

Tek talihli qardaş, - Ancak talihli kardeş,

Köp teren bîr ibret,  -  Çok derin bir ibret,

Em tatli bîr qorquv, -  Ve tatlı bir korku,

Em süygüli tınıq almen  -  Hem sevimli, sakin halle,

Art artqa yolıqqanı  -  Art arda karşılaştığı

Sosı qarip allerdiñ, -  Bu garip hallerin,

Seyirşisi boladı!  -  Seyircisi oluyor!

Tagı sosı bedbaqt qardaş, - Ve de şu bedbaht kardeş,

Özini yalgız bilip,  -  Kendini yalnız, kimsesiz bilip,

Är zattan umut kesip  -  Her şeyden umidini keserek

Özi özine azap tartadı... - Kendi kendine azap çekiyor...

Amma nav talihli, -  Amma şu talihli,

Arüv qaravışlı qardaş, - Güzel bakışlı kardeş,

Özini yalgız bilmey, -  Kendini yalnız bilmeyerek,

Umut em suqlanuvman  - Ümit, heves ve şevkle

Bek köp tetim aladı... -  Pek çok lezzet alıyor...

Ayriyeten sosı qaramañlay,  -  Ayrıca şu kara bahtlı,

Özini vahşi aslan  - Kendini vahşi aslan

Hücumına ugragan, -  Hücumuna uğrayan,

Tagı zındanga atılgan  -  Ve de zindana atılmış

Bîr ademdey sanadı; -  Bir adam gibi zannediyor;

Tek talihli qardaş, - Fakat talihli kardeş,

Sankim sıylı qonaqtay, -   Sanki değerli bir misafir gibi,

Qonagı bolgan zattıñ  -  Misafiri olduğu zatın

Qarip qızmatşılarıman,  -  Garip hizmetçileriyle,

Doslıq qurup yaşaydı!  - Dostuk kurup yaşıyor!

Em sosı bedbaqt qardaş, -  Hem şu bedbaht kardeş,

Tısı arüv, işi agıvlı  - Dışı hoş, içi zehirli

Yemislerdi yegenge, - Yemişleri yediği için,

Azabını asıqtıradı!  -  Azabını çabuklaştırıyor!

Nege dese so meyvalar, -  Çünkü o meyveler,

Är bîrevi ülgi bolup - Her biri numüne olup

Quru tätin qaravga, - Yalnız tadına bakmaya,

Izınlı bolgan eken. - Müsadeli imiş.

Ta asıllarga yöneyip  -  Ta asıllarına yönelip

Sosınlarga yetişilsin... - Onlara yetişilsin...

Yoqsa aynı yanvarlarday  - Yoksa hayvanlar gibi

Yutuvga ızın yoq eken! - Yutmaya izin yokmuş!

Em nav baqtiyar qardaş, - Hem bu bahtiyar kardeş,

Yalgız tätlerine qarap, -  Yalnız tatlarına bakıp,

İsti añlap, aşavdı - İşi anlayıp, yemeyi

Soñgı vaqıtqa taslaydı. - Sonraki vakte bırakıyor.

Soñsız beriliyek nimetlerge  - Sonsuz verilecek nimetlere

Qavusuvdı kütkeninden,  -  Kavuşmayı beklemekten,

Bek köp tätim aladı... -  Pek çok lezzet alıyor...

Em nav bedbaqt adem, - Hem bu bedbaht adam,

Öz özini qıynaltadı...  -  Kendi kendine zulmediyor...

Kündüzdey bîr aqıyqattı, -  Gündüz gibi bir hakikatı,

Yarqap turgan bari aldi, -  Açık aydınlık bütün halleri,

Qalp közi kör bolganga,  - Kalp gözü kör olduğu için,

Öz özine qarartadı!  -  Kendi kendine karartıyor!

Qarangı evhamıman, -  Karanlık vehimleriyle,

Yahannem’dey bîr alge,  -  Cehennem gibi bir hale,

Avıstırıp saladı...  -  Dönüştürüp bırakıyor...

Ene sosı alimen, - İşte şu haliyle,

Ne ayavdı haq etedi, - Ne acımayı hak ediyor,

Ne de basqalarından - Ne de başkalarından

Şiqayet aqqı boladı!  -  Şikayet hakkı oluyor!

Sosı alge tüskeniniñ -  Bu hale düşmesinin

Sebebi özi boladı...  -  Sebebi kendisi oluyor...

Qaytip boladı? desek, - Nasıl oluyor? desek,

Misal bolsa bîr adem, - Misal olsa bir adam,

Bek yahşı bîr baqşada,  - Pek güzel bir bahçede,

Doslarınıñ ortasında, -  Dostlarının ortasında,

Yazday molluq bîr vaqıtta,  -  Yaz gibi bolluk bir vakitte,

Yarasıq bîr qonaqta,  -  Güzel bir misafirlikteki

Tetimlerge qanaat etpey  - Keyiflere kanaat etmeyip

Özini pis şagırman -  Kendini pis içkiyle

Esiretip esin yoytsa; -  Sarhoş edip aklını kaybetse;

Em özini qıs ortasında, - Hem kendisini kış ortasında,

Yanvarlardın işinde, -  Canavarların içinde,

Aş, taylaq sanaberip - Aç, çıplak zannedip

Baqırıp em qışqırsa, - Bağırıp çağırsa,

Tagı yılavga baslasa, - Ve de ağlamaya başlasa,

Äş bîr zaman ayavga, - Hiç bir zaman acımaya,

Asla tiyisli bolmaydı...  - Asla layık olmuyor...

Nege dese so alminen,  -  Çünkü o halle,

Özi özini qıynaltadı. - Kendi kendini sıtıntıya atıyor.

Doslarını yanvar körip -  Dostlarını canavar görüp

Tömenlerge atadı! - Onları tahkir diyor!

Mine nav bedbaqt qardaş,  -  İşte bu bedbaht kardeş,

Aynı sosı misaldeki  - Aynen şu misaldeki

Ademge bek usaydı.  - Adama çok benziyor.

Anavı baqtiyar bolsa, - Diğer bahtiyar ise,

Aqıyqattı tap köredi. - Hakikatı tam görüyor.

Zaten aqıyqattıñ özi, - Zaten hakikatın kendisi,

Aslı yarasıq boladı... -  Aslı itibariyle güzeldir...

Aqıqattıñ gözelligin, - Hakikatın güzelliğini,

Yahşı tabiyatlı qardaş,  - Güzel ahlaklı kardeş,

Tap manemen añlaganga,  -  Tam manasıyla anladığı için,

Aqıyqattıñ iyyesisiniñ  - Hakikatın sahibinin

Neşe oñ bolganına, -  Nice kemalde oluşuna,

Alal örmet kıladı. -  Samimi saygı duyuyor.

Soñında özi em,  -  Sonunda kendisi de,

Rahmetini hak etedi... -  Rahmetini hak ediyor...

‘Yamanlıqtı özinden,  - ‘Kötülüğü kendinden,

İygilikti Allah’tan bil’ - İyiliği Allah’tan bil!’

Degen haq sözQur’an’dıñ -  Diyen hak sözKur’an’ın

Bîr ökminiñ sırrı endi - Bir hükmünün sırrı şimdi

So misalmen bilinedi.” - Şu misalle biliniyor.”

Qalgan manelerdi em, -  Kalan manaları da,

Keliyek yuma nasip bolup - Gelecek hafta nasip olup

Aytsaq bizge nimet boladı - Söylesek bize nimet olur...

Savlıqpan qalıñız! - Sağlıcakla kalınız!

Dr. Yusuf ALTINIŞIK

Nogayşa 108/2024: QUYUGA TÜSKEN ADEM - 3

Nogayşa 107/2024: QUYUGA TÜSKEN ADEM - 2

Nogayşa 106/2024: QUYUGA TÜSKEN ADEM - 1

Nogayşa 105/2024: ÄR ZATTAN HAQ KÖRİNGEN! (2)

Nogayşa 104/2024: ÄR ZATTAN HAQ KÖRİNGEN! (1)

Nogayşa 103/2024: AVURUVLARDIÑ YAHŞI TİLİ - 3

Nogayşa 102/2024: AVURUVLARDIÑ YAHŞI TİLİ - 2

Nogayşa 101/2024: AVURUVLARDIÑ YAHŞI TİLİ - 1

Nogayşa 100/2024: PAYGAMBAR MUHAMMED’DİÑ (AS) ELŞİLİGİ - 3

Nogayşa 99/2024: HAZRET-İ MUHAMMED’DİÑ (AS) ELŞİLİGİ - 2

Nogayşa 98/2024: HAZRET-İ MUHAMMED’DİÑ (AS) ELŞİLİGİ - 1

Nogayşa 97/2024: QABIL BOLGAN BȊR BASQA DUVA - 3

Nogayşa 94/2024: AJİ’DEKİ BAZI AQIYQATLAR

Nogayşa 93/2024: ANA ATA AQQI - 3

Nogayşa 90/2024: QABIL BOLGAN BȊR DUVA - 02

Podkastlar (тавыш язмаларыбыз)