Nogayşa 106/2024: QUYUGA TÜSKEN ADEM - 1

Dinimizdiñ mınlagan, -  Dinimizin binlerce,

Bek köp sırları bolgan. - Pek çok sırları bulunmaktadır.

So sırlardı basta Qur’an, -  O sırları başta Kur’an,

Em  Hazret-i Muhammed -  Hem Hazret-i Muhammed

Paygambar’ımız aşıqlagan. -  Peygamber’imiz açıklamış.

Aleyhissalatü vesselam...  - Aleyhissalatü vesselam...

Ayriyeten alimler,  -  Ayırca alimler,

Qur’an’daqı Hadis’teki, - Kur’an’daki, Hadis’teki,

Bizim bilmegenimiz - Bizim bilmediğimiz

Neşe teren manelerdi, -  Nice derin manaları,

Allah’tıñ kömegimen  -  Allah’ın yardımıyla

Bizlerge aytqanlar...  -  Bizlere söylemişler...

Mine sosı sırlardıñ  - İşte bu sırların

Bazıları baresinde, - Bazıları hakkında,

Bîr alimdiñ  aytqanı -  Bir alimin söylediği

Aqıyqatlar nav bolgan: -  Hakikatlar şudur:

 “Allahü la ilahe İlla -  “Allahü la ilahe illa

Hüve’l-Hayyü’l Qayyum, -  Hüve’l Hayyü’l Kayyum,

İnneddine ınd’allahi’l-İslam”  -   İnneddine ındallahi’l-İslam”

Manesimen aytılsa:  - Manasıyla söylense:

“Allah’tan basqa Quday yoq; - “Allah’tan başka İlah yok;

Ol Tiri, Qayyum bolgan. -  O Diri, Kayyum’dur.

Är zat sonıñ emrimen  - Her şey onun emriyle

Ayaq üstünde turgan. -  Ayak üstünde durur.

Allah’tıñ razı bolganı,  - Allah’ın razı olduğu,

Maqbıl Dinİslam bolgan.”  -  Makbul Din İslam’dır.”

Ayetleriniñ aqıyqatın; -  Ayetlerinin hakikatını;

Nav dünya em dünyadaqı - Şu dünya ve dünyadaki

İnsan ruhu, em insandaqı -  İnsan ruhu, hem insandaki

Dindiñ özi ne bolganın, -  Dinin mahiyetinin ne olduğunu,

Ayriyeten baaların;  -  Ayrıca kıymetlerini;

Ziyadası bîr haqdin - Dahası bir hakdin

Bolmayberse nav dünya,  -  Olmayıverse bu dünya,

Bîr zından bolıyagını; -  Bir zindan olacağını,

Em dinsiz bîr insandıñ -  Hem dinsiz bir insanın

Eñ qaramanglay bolganını; -  En bahtsız biri olduğunu;

Em nav alemdiñ sırlarını -  Hem bu alemin sırlarını

Aşavıyıp insanlardıñ  -  Açıverip insanların

Ruhlarını qarangıdan  -  Ruhlarını karanlıktan

Qurtargandıñ “Ya Allah”, -  Kurtaranın “Ya Allah”

Em “Lailahe illallah!” -  Hem “Lailahe illlallah!”

Aqıyqatları bolganını, -  Hakikatları olduğunu,

Añlasam dep tilesen, -  Anlasam diye talep etsen,

Sosı qasas temsilimen,  -  Şu hikaye temsiliyle,

Aytılgan manelerge - Söylenen manalara

Qarayberip qulaq ber!  -   Bakıver ve dinle!

Burungı bîr zamanda, - Eski bir zamanda,

Eki qardaş, uzun vaqıt  -  İki kardeş, uzun süre

Davam etiyek bîr yolga  - Devam edecek bir yolculuğa

Barabarca şıqqanlar... -  Birlikte çıkmışlar...

Hıylı vaqıt  ketken soñ, -  Hayli vakit gittikten sonra,

Yol ekige ayrılgan.  -  Yol ikiye ayrılmış.

Yoldıñ ayrım yerinde, -  Yolun ayrım yerinde,

Bîr aqsaqaldı körgenler... -  Bir ciddi adamı görmüşler...

Ondan yoldıñ qaysısınıñ -  Ondan yolun hangisinin

Arüv ekenin soraganlar. - İyi olduğunu sormuşlar.

Sosı adem olarga: - O kişi onlara:

“Oñ betteki yol üstinde,   “Sağ taraftaki yol üstünde,

Qanunlar bar, nizam bar; -  Kanunlar var, nizam var;

Uyulganı mejbur bolgan... -  Uyulması zorunludur...

Tek, so avırlıq qasında, - Yalnız o ağırlığı yanında,

Bîr tınışlıq, tätim bolgan. - Bir sükünet ve huzur bulunuyor.

 Eger soldan ketseniz, -   Eğer soldan gitseniz,

 Azatlıq, erkinlik bolgan... - Serbestlik, özgürlük var...

Tek, sosı erkinliktiñ  - Ancak, o özgürlüğün

İşinde bîr tavlike, - İçinde bir tehlike,

Em bîr qıyınlıq bolgan. -  Hem bir zorluk bulunuyor.

Endi siz qaysı yoldı -  Şimdi siz hangi yoldan

Tilep ketseniz bolgan.” -  İsterseniz gidebilirsiniz.”

Dep eki qardaşqa,  -  Diye iki kardeşe,

Sosı yavaptı bergen... - Bu cevabı vermiş...

Ol aqsaqaldı tıñlagan soñ, - O aksakalı dinledikten sonra,

Yahşı qılıqlı qardaş, -  Güzel ahlaklı kardeş,

Oñ yolga yöneygen soñ, - Sağ yola yöneldikten sonra,

“Tavekkeltü  Alellah!’ -  “Tevekketü alellah”

“Quday’ga  tavekkül ettim, -  “Allah’a tevekkül ettim,

İslerimge vekil ettim.” - İşlerime vekil ettim.”

Dep nizamga, intizamga  - Diye nizama, intizama

Uyuvga razı bolup - Uymaya razı olup

Oñ betteki yoldan ketken... -  Sağ taraftaki yoldan gitmiş...

Terbiyasız em sarseri  - Bozuk ahlaklı ve serseri

Anabîrev qardaşı, - Diğer kardeşi,

Quru erkin bolgan üşün, -  Sadece serbestlik olduğu için,

Sol yolga tüsüp ketken...  Sol yola düşüp gitmiş...

Tıstan yengil, işten avır - Dıştan hafif, içten ağır

Bîr alde ketilgen  -  Bir halde gidilen

Sol yoldıñ yolavşısın,  -  Sol yolun yolcusunu,

Hayalminen artından - Hayalen arkasından

Biz em takip etemiz... - Biz de izliyoruz...

Sosı adem, darelerden, - O kişi, derelerden,

Töbelerden öteberip  - Tepelerden geçerek

Soñında keñ, em ıssız  -  Sonunda geniş ve ıssız

Bîr şölge ozup bargan... -  Bir çöle ulaşmış...

Bîrden dahşatli bîr davis, - Birden dehşetli bir ses,

Qulagına kelip esitken!  - Kulağına gelip işitmiş!

Qarap qalsa bek qorqutuvşı  -  Bir baksa ki pek korkunç

Arslan maşelikten şıgıp -  Bir aslan meşelikten çıkıp

So ademge yugurgan!   O adama doğru koşuyor!

Ol kisi hamen qaşqan...  -  O kişi hemen kaçmış...

Qaşqan bette, aldına, - Kaçtığı tarafta, önüne,

Altmıs qulaş tarenlikte,  -  Altmış kulaç derinlikte,

Suvsuz bîr quyu kelgen... -  Susuz bir kuyu gelmiş...

Qorquvından özini,  -  Korkusundan kendini,

Hamen so quyıga atqan... - Hemen o kuyuya atmış...

Yartigeşe tüskende, -  Yarısına kadar düştüğünde,

Qolları bîr terekke  - Kolları bir ağaca

Rast kelip yapısqan!  -  Rast gelip yapışmış!

Qarap tursa quyudıñ - Bir baksa ki kuyunun

Duvarında kögergen -  Duvarında göğermiş

Bîr terektiñ eki dane - Bir ağacın iki tane

Tamırları bar eken! - Kökü varmış!

Tek eki şışqan tagı - Ancak iki fare dahi

Bîrevi aq, bîrevi qara,  -  Birisi ak, birisi siyah,

Sosınlardı kemirip - Onları kemirerek

Keseberip turu eken...  - Kesmeye çalışıyormuş...

Sosı adem, yogarga  -  O kişi, yukarıya

Qaraganda aslandıñ - Baktığında aslanın

Bîr bekşidey quyudıñ - Bir bekçi gibi kuyunun

Basında turganın körgen... - Başında durduğunu görmüş...

Tömenge em qarasa, - Aşağıya bakınca da,

Avzı aşıq bîr yılan, -  Ağzını açmış bir yılan,

Basını kötereberip - Başını kaldırarak

Otuz qulaş yogardaqı -  Otuz kulaç yukardaki

Ayagına yuvıq kelgen... - Ayağına yaklaşmış...

Avzı tagı quyuday, - Ağzı da kuyu ağzı gibi,

Üyken em keñ eken... - Büyük ve geniş imiş...

Em quyudıñ duvarına - Hem kuyunun duvarına

Qaraganda, körgeni;  - Baktığında, gördüğü;

Tislevşi, muzır maqluq, - Isırıcı, zararlı mahluklar,

Tögeregin algan eken... - Etrafını sarmış...

Terek basına qarasa, - Ağacın başına baktığında,

Yıncır teregi bolgan.  -  İncir ağacı olduğunu görmüş.

Tek, acayip bîr almen - Ancak, acaib bir halle

Türlü pek köp tereklerdiñ, -  Türlü pek çok ağaçların,

Meyvası em bar eken.  -  Meyvaları da bulunuyormuş.

Jevizden ta nargaşe  -  Cevizden ta nara kadar

So terekte turu eken!”   -  O ağaçta varmış...

Qasastıñ davamını,  - Hikayenin devamını,

Em maneleri ne bolganın, - Hem manaları ne olduğunu,

Nasip bolsa, keliyek yuma, - Nasip olsa, gelecek hafta,

Ayttırsın bizge Quday! -  Söyletsin bize Allah!

Savlıqpan qalıñız!  Sağlıcakla kalınız

Dr. Yusuf ALTINIŞIK

Nogayşa 105/2024: ÄR ZATTAN HAQ KÖRİNGEN! (2)

Nogayşa 104/2024: ÄR ZATTAN HAQ KÖRİNGEN! (1)

Nogayşa 103/2024: AVURUVLARDIÑ YAHŞI TİLİ - 3

Nogayşa 102/2024: AVURUVLARDIÑ YAHŞI TİLİ - 2

Nogayşa 101/2024: AVURUVLARDIÑ YAHŞI TİLİ - 1

Nogayşa 100/2024: PAYGAMBAR MUHAMMED’DİÑ (AS) ELŞİLİGİ - 3

Nogayşa 99/2024: HAZRET-İ MUHAMMED’DİÑ (AS) ELŞİLİGİ - 2

Nogayşa 98/2024: HAZRET-İ MUHAMMED’DİÑ (AS) ELŞİLİGİ - 1

Nogayşa 97/2024: QABIL BOLGAN BȊR BASQA DUVA - 3

Nogayşa 94/2024: AJİ’DEKİ BAZI AQIYQATLAR

Nogayşa 93/2024: ANA ATA AQQI - 3

Nogayşa 90/2024: QABIL BOLGAN BȊR DUVA - 02

Podkastlar (тавыш язмаларыбыз)