اختراعات تصادفی وتسهیلات زنده گی – دینامیت، اکتشاف مرگبارودرعین حال کارساز بشر

آلفرد نوبل دانشمند سویدنی دینامیت را بعد از آشنا شدن با ماده منفجره نیترو گلیسیرین ابداع کرد

2204837
اختراعات تصادفی وتسهیلات زنده گی – دینامیت، اکتشاف مرگبارودرعین حال کارساز بشر

هر دانشمندی آرزو میکند که روزی برنده جایزه نوبل شود. این جایزه معتبر بین‌المللی که در رشته‌های طبابت، فیزیک، کیمیا، ادبیات و مطالعات صلح اعطا می‌شود، در واقع حاوی داستان یک کشف تصادفی و پشیمانی بعدی آن است. آنهایی نیز که شایسته دریافت جایزه نوبل شناخته میشوند، در حالیکه با فعالیتهای علمی خود به تمدن جهانی کمک می‌کنند، یک بار دیگر زندگی دانشمند و مخترع مشهور سویدنی آلفرد برنهارد نوبل را که می‌گفت "مردم در آینده چگونه از من یاد خواهند کرد؟" یادآور می‌شوند.

آلفرد نوبل که در سال 1833 در سویدن به دنیا آمد، از طرف مادرش به خانواده‌ای بسیار مشهور در کشورش تعلق داشت. پدرش امانوئل نوبل، تاجری بود که تجهیزات نظامی تولید میکرد، اما سالی که پسرش آلفرد به دنیا آمد، ورشکست شده و برای فرارازدست قرضدارانش به پترزبورگ روسیه رفت. امانوئل نوبل که در این کشور برای اردوی تزاری روسیه اسلحه تولید کرده و بدین طریق صاحب ثروت بزرگی شد، بعد از مدتی خانواده‌اش را با خود گرفت. آلفرد نوبل و خواهران و برادرانش تحصیلات خود را در روسیه با معلمان خصوصی ادامه داده و زبان‌های زیادی آموختند، اما وی به مطالعات علمی و کیمیا علاقه داشت. آلفرد نوبل که در سال 1850 برای تحصیل در رشته کیمیا به پاریس رفت، با دانشمند ایتالیایی اسکانیو سوبررو مخترع نیترو گلیسیرین، ملاقات کرد. کشف سوبررو، نیترو گلیسیرین یک ماده منفجره بسیار خطرناک و سخت برای کنترل بود که با کوچکترین ضربه‌ای منفجر شده و به همین دلیل استفاده از آن کاملاً محدود بود. آلفرد نوبل در بازگشت به کشورش کار خود را روی نیترو گلیسیرین متمرکز کرد. هدف او این بود که این ماده منفجره مایع را به یک محصول امن تبدیل کند که کشورش بتواند در فعالیت‌های صنعتی مانند استخراج معادن از آن استفاده کند، اما از یک حادثه بزرگ که منجر به مرگ 2 نفر از همکارانش شد، تنها با برداشتن جراحت جان سالم به در برد.

نوبل برغم این حادثه،  بدون وقفه به کار خود ادامه داد، اما برای اختراع جدید لازم بود تا یک اتفاق تصادفی رخ میداد. یک روز، یک دانشمند سویدنی که در آزمایشگاه خود آزمایشی انجام میداد، دستش به طورتصادفی به لوله پر ازنیترو گلیسیرین روی میز خورد. لوله داخل سطل لبه میز که حاوی توده‌ای از سنگچل های معمولی در سویدن بود افتاد، اما منفجر نشد. نوبل که نمیتوانست باورکند زنده مانده است، متوجه شد که ماده منفجره مایع با مخلوط شدن با سنگچل پایدار می‌شود. دانشمند سویدنی بلافاصله وارد عمل شده و ضمن مخلوط کردن ماده منفجره با خاک رس ریگدار و سلولوز آن را به خمیر تبدیل کرده و یک فتیله قابل اشتعال به نوک آن اضافه نمود. سال 1866 بود که آلفرد نوبل اختراع تصادفی خود را "دینامیت" نامیده و پتنت آن را به نام خود کرد.

این ماده منفجره جدید اولین بار برای باز کردن تونل‌های کوچک در خط ساخت راه آهن در سویدن مورد استفاده قرار گرفت و کاملاً موفق بود. دینامیت با عبور از کوه‌های آلپ آزمایش بین‌المللی خود را پشت سر گذاشت. دینامیت های پنیرک مانند مورد استفاده در باز کردن تونل 13 کیلومتری مونت سنیس برای راه آهنی که از تورین ایتالیا تا مودان فرانسه امتداد می‌یابد، دارای امنیت بالای عملکرد بوده و مدت زمان کار را به میزان قابل توجهی کاهش داد. دیری نگذشت که صنایع  جنگی دینامیت را کشف کرد که سالیان دراز در بسیاری از مناطق مانند افتتاح تونل‌های شاهراه ها و راه آهن، بازکردن معادن و کارهای بزرگ ساختمانی استفاده میشد. دینامیت، دیگر یک ماده منفجره‌ای بود که باعث مرگ هزاران نفر شده و این به تدریج مایه پشیمانی آلفرد نوبل شد. یک خبر نادرست که در سال 1888 در یک روزنامه منتشر شد، درهای جوایز نوبل را که اکنون معتبرترین جایزه در جهان علم محسوب می‌شود، باز کرد.

در سال 1888،  لودویگ برادر آلفرد نوبل، درگذشت و در یک روزنامه فرانسوی یک مقاله خبری با عنوان "تاجر مرگ مرده است" منتشر شد. در واقع منظور روزنامه آلفرد نوبل بود. مخترع سویدنی که از این خبر بسیار ناراحت شده بود، از خود پرسید که مردم در آینده چگونه از من یاد خواهند کرد؟. روشی که او پیدا کرد تأسیس بنیاد نوبل برای مدیریت میراث خود بود. آلفرد نوبل وصیت کرد که هر سال با درآمد حاصل از ثروتی که از خود به جا می‌گذارد، به دانشمندانی که "به نفع تمام بشریت کار می‌کنند" پاداش دهند. این دانشمند سویدنی در سال 1896 درگذشت. سال‌هاست، بنیادی به نام او با همکاری آکادمی سلطنتی علوم سویدن جوایز نوبل را در 5 زمینه مختلف به دانشمندان اعطا می‌کند.



اخبار مربوطه