اورته شرق ده یانغین دوام ایتماقده
برنامه
اورته شرق ده یانغین دوام ایتماقده
اسرائیل نینگ غزه‌گه هجوملری باشلنگنیگه هم منه 13 آی بولدی. شو کونگچه هلاک بولگن فلسطینلیکلر سانی 50 مینگدن آشدی. مینگلب تینچ اهالی نینگ جسدی ویرانه‌لر آستیده. یره‌دارلر سانی 100 مینگدن آشدی.
غزه قیرغاغیده‌گی 1،2 میلیوندن آرتیق اهالی دایمي کوچیب یشش گه مجبور بولماقده.
اسرائیل عینِ وقتده 2023-ییل 8-اوکتوبردن بېری لبناننی نشانگه آلماقده. بو هجوملرده لبنان حزب لله باش کاتبی نصرالله هلاک بولدی. اسرائیل نینگ لبنانده 13 آیدن بېری اویوشتیرگن هجوملریده 3 مینگگه یقین کیشی هلاک بولدی.
بیرلشگن ملتلر تشکیلاتی و خلق‌ارا همجميت اسرائیل نینگ تجاوزیگه قرشی هېچ قنده‌ی چاره کورمه‌دی. تینچ اهالینی نشانگه آلگن بمباردمانلرنینگ ینه قچانگچه دوام اېتیشی نامعلوم...
نفت قازیب آلووچی عرب دولتلری و فارس کورفزی منطقه‌سی قاله ویرسه اوپېک نینگ اسرائیل‌گه قرشی هېچ قنده‌ی چېکلاو کیریتمسلیگی اسلام عالمیده اېنگ کوپ تارتیشیلگن موضوعلردن بیریدیر.
متخصصلر نینگ فکریچه، اوشبو جریان 1973-ییلده یوز بیرگنیدن مطلقا باشقه‌چه یونه‌لیشده کېتماقده.
1973 ییلده‌گی عرب-اسرائیل اوروشیدن کېین سعودي عربستان باشچیلیگیده‌گی دولتلر نفت چیکلاوینی باشله‌گندی. امریکا قوشمه ایالتلری بیلن باشلنگن چیکلاو کېینچه‌لیک غربي اروپا و جاپان‌نی هم قمره‌ب آلدی. نفت نینگ بارېل نرخی بیر نېچه آی ایچیده 4 برابرگه آشیب، 12 دالرگچه کوتریلدی. اروپاده جدّي انفلاسیون یوزه‌گه کېلدی.
اتوموبیل صنایعی اینیقسه امریکا قوشمه ایالتلری چیکلاودن کتّه ضرر کوردی. شو درجه‌گه یېتدیکی، جاپان چیکلاوگه دوچ کېلگنیده، اسرائیل بیلن مناسبتلرینی اېنگ پست درجه‌گه توشیردی.
بریتانيا عرب دولتلریگه قرشی چیکلاوینی بېکار قیلر اېکن، اسرائیل‌گه اېسه، قورال چیکلاوینی جاري قیلدی.
خلق‌ارا همجمعيت نینگ مشترک فکری شونده‌کی، نفت بوییچه اقتصادي سیاست آلیب باره‌یاتگن عرب دولتلری گلوبا‌ل چیکلاو قویه آلمه‌یدی.
بیراق، منطقوي بحران نینگ کوچه‌ییشی، روسيه-اوکراین اوروشیده‌گی کبی انرژی اوزه‌تیش لین‌لری و یوللریگه ضرر یېتکزیلیشی خلق‌ارا همجمعيتنی خواطرگه سالماقده...
بو جریان دوامیده اېران باشقه نفت و طبيعي گاز ایشلب چیقرووچی مملکتلردن فرق قیله‌دی. اېران نینگ نفت بازارلریده‌گی اساسي رولی خلق‌ارا بازارلرگه بې‌واسطه تأثیر قیله‌دی.
خصوصاً، تهران-تل عفیف یونه‌لیشیده‌گی اوزارا «راکت» جریانی نینگ باریشی و اسرائیل نینگ اېران نفت کارخانه‌لرینی نشانگه آلیشی نفت نرخیگه بې‌واسطه تاثیر قیلیشی ممکن.
اوپېک معلوماتلریگه کوره، دنیا نینگ اېنگ ییریک 10ته نفت ایشلب چیقرووچی مملکتی قطاریده بولگن اېران یاز آخریده کونلیک 3،3 میلیون بارېل نفت ایشلب چیقریش بیلن آخرگی 5 ییل نینگ اېنگ یوقاری درجه‌سیگه اېریشدی.
حتا، یمنده‌گی حوثيلر تامانیدن قیزیل دېنگیزده‌گی نفت کېمه‌لرینی نشانگه آلیشی هم گلوبا‌ل نفت سوداسیگه تأثیر قیلدی.
ایلگری بو حدوددن ییلیگه اورته‌چه 33 مینگته کېمه اوتردی. بو رقم 30 فایزگه کمه‌یگنی ایتیلماقده.
