اوروشدن کیین اروپانینگ وضعیتی
برنامه
اوروشدن کیین اروپانینگ وضعیتی
اورته شرقده‌گی بحران داوام اېتگن سری، اوروش تینمه ی اسرائیل‌نینگ لبنان‌گه قره‌تیلگن ینگی نسل تجاوزی بیلن ینه‌ده کینگه‌یب کیته دی. کینگه‌یتیریلگن ینگی بیر جبهه بیلن ایککی کتته بحران‌گه دوچ کیله‌میز. بیری اورته شرق‌قه، ایککینچیسی اروپا‌گه قره‌تیلگن. هر ایککی بحران‌نینگ ینگی منطقوی نظام‌لر قوریلیشیگه تأثیری حساس بؤله‌دی. اوکراین‌ده داوام اېته‌یاتگن اوروش‌نینگ نتیجه‌سی اروپانینگ خوفسیزلیک محیطینی قنده‌ی شکللنتیریشی همکارلیک، رقابت و هیژمونیک بؤلگن اوچ خیل سناریوده تحلیل قیلینیشی ممکن. بو سناریولر اوچ اساسی دایره گه تیانیب محاکمه قیلینیشی ممکن. بولر اروپانینگ ستراتیژیک مستقل‌لیگی، اامریکا قوشمه ایالتلری‌نینگ اروپانینگ اوستیده‌گی تأثیری و روسیه‌نینگ دایره‌ده‌گی اورنی‌دیر.
خوفسیزلیک بوییچه تیکشیرووچی و یازووچی پروفیسور دوکتور مراد یشیلتاش نینگ موضوع حقیده گی تحلیل یازووینی تقدیم ایته میز.
ثمره لی بیر همکارلیک
بو سناریوده، همکارلیک‌که تیانگن خوفسیزلیک محیطی، اروپا حکومتلری آره سیده‌گی آرتیب باره‌یاتگن همکارلیک، انگلستان‌نینگ بریکسیت‌دن کېیین اروپا اتفاقی بیلن قیته جانلنگن مدافعه همکارلیگی و روسیه‌نینگ کیلیشووی و اروپا‌گه قیته علاقه‌سی بیلن تحلیل قیلینماقده. بولرنینگ کؤرینیشی، مشترک مدافعه پروژه‌لری و ایشلب چیقریش فعالیت‌لری‌نینگ سانی و کؤلمی‌نینگ آرتیشی و بیرلیک اعضالری آره سیده ینه ده کیلیشووچن بیر یانده‌شوو بؤله‌دی.
بوندن آلدین مدافعه کوچینی آرتتیریش اوچون اروپا مدافعه فندی (EDF) و دائمی قوریلگن همکارلیک (PESCO) کبی توزیلمه‌لر قوریلگن اېدی. اروپا مدافعه فندی، اروپا اتفاقی فندلریدن فایده‌لنیشی و دولتلر ارا مذاکره‌لردن تشقری اوزارا شرکت‌لر همکارلیگینی تشویق اېتیشی و مدافعه وزیرلیک‌لری کبی مهم دولت موسسه‌لری‌نینگ رولینی آزه یتیریشی جهتیدن دائمی قوریلگن همکارلیک پیسکو‌دن فرقلی‌دیر. شو سببدن، ملت‌لراوستی بیر یانده‌شوو‌گه تیانه‌دی و پیسکو‌دن چوقورراق بیر همکارلیک‌نی مقصد قیله‌دی.
اروپا‌ده‌گی بو همکارلیک خوفسیزلیک نظامی‌نینگ، قطعه‌نینگ آرته‌یاتگن ستراتیژیک مستقل‌لیگی کبی ممکن بولگن کورسه‌تکیچ‌لری بار. ملت‌لراوستی خوفسیزلیک و مدافعه‌نی تأمینله‌ی آلمسلیک کبی اساسی بیر مسأله، ای‌دی‌اف کبی میکانیزم‌لر ارقه‌لی حل قیلینه‌دی. ناتو فعالیتی‌نینگ آرتیشی، لیکن امریکا قوشمه ایالتلری حکمرانلیگی‌نینگ آزه ییشی هم بیر باشقه نتیجه بوله‌دی. ناتو‌نینگ اروپا قناتی کوچه‌یه‌دی و اوزی‌گه یتکیریلگن و امریکا قوشمه ایالتلری‌دن مستقل حالگه کیله‌دی. شونینگدیک، آرته‌یاتگن خرجتلر، مشترک چیکلاو‌لر و اوکراین‌گه ینه ده کوچلیراق یاردم آرقه‌لی روسیه نظارتی آستیگه آلینه‌دی و نهایتده روسیه‌نینگ سیستم‌گه قیته کیریتیلیشی ممکن بوله‌دی.
رقابت و بولینیش
اروپانینگ خوفسیزلیک محیطی اوچون ممکن بولگن ایککینچی کیله‌جک، روسیه بیلن ایککینچی بیر ساووق اوروش بولیشی ممکن بولگن رقابتچی دیب تعریفلنیشی ممکن. روسیه-اوکراین اوروشی دوامیده اروپا حکومتلری آره سیده‌گی فرقلر و آلگن چاره‌لری، آره لریده و تشقی عامللر بیلن بولگن مناسبت‌لریده کیلیشمووچیلیک و شبهه‌گه یول آچیشی ممکن بولسه یوزه‌گه چیقیشی ممکن. بونگه کوره آلمان، فرانسه و انگلستان کبی قطعه‌ده‌گی کتته کوچلر، ملی منفعت‌لرینی اولویتگه قویگن سیاست‌لر آلیب بارماقده. اروپا کوک یوزی قلقانی تشبثی، اروپا اتفاقی ایچیده، خصوصاً آلمان و فرانسه آره سیده، مطبوعات‌ده‌گی آچیق تنقیدلر هم قوشیلگن حالده تارتیشووگه سبب بولدی. رقابتچی بیر سناریوده، اروپا حکومتلری، یوقاری درجه‌ده راکت و کامیکازی اوچووچی‌سیز هوا واسطه‌سی قوللنیلیشی و بونگه همراه بولگن هوا و راکت مدافعه‌سی قیغو‌لری بیلن روسیه‌دن کیله‌یاتگن تهدید‌نی قنده‌ی حل قیلیش حقیده اورتاق بیر فکر بیرلیگیگه ایریشه آلمه‌یدی.
بو سناریونینگ ممکن بولگن نتیجه‌لری هم بار. ملیت‌چیلیک و حمایه‌چیلیک، خصوصاً فرانسه‌نینگ ترجیح اېتگن بیر تطبیقی بولگن ییرلی مدافعه صنایعی‌نی اولویتگه قوییش بیلن کوتریلیشگه داوام اېته‌دی. اروپا دولتلری‌نینگ ایچکی بولینیش‌لر و کېیین امریکا قوشمه ایالتلری‌نینگ ناراضیلیگی سببلی مدافعه خرجت‌لرینی تمویل قیله آلمسلیگی سببلی ناتو فعالیتی هم آزایه‌دی، اروپا اتفاقیگه بولگن ایشانچ آزایه‌دی و شرقی اروپا، بالتیک دولتلری و بالقانلرنی تېز بیر نظامیلشیش‌گه سوریکله‌یدی و بو ینگی خوفسیزلیک ایکیلم‌لری بیلن نتیجه‌لنه‌دی.
چیکلنگن و تابعلیک
ممکن بولگن سونگگی خوفسیزلیک محیطی، چین بیلن ساووق اوروش هم قوشیلگن حالده هیژمونیک و چیکلاووچی دیب تعریفلنیشی ممکن. بو سناریو، ای‌دی‌اف و پیسکو توزیلمه‌لری دایره‌سیده اورتاق بیر زمین یره‌تیب و یتکیریلگن سانده پروژه ایشلب چیقریب قطعه‌ده ستراتیژیک مستقل‌لیک قوره آلمسلیک‌نینگ بیر نتیجه‌سی بوله‌دی. بو، امریکا قوشمه ایالتلری‌نینگ اروپانینگ مدافعه‌سی و خوفسیزلیگیده‌گی تأثیرینی آرتتیره‌دی.
اوروش‌نینگ باشلنیشیدن بویان، اروپا اولکه لری‌نینگ عکسی یونه‌لیشده‌گی بیاناتلریگه قره‌مه‌ی، قورال آلیشلری‌نینگ باره‌باره کوپراغی بیرلیک تشقریسیدن کیلدی و امریکا قوشمه ایالتلری آچیق اره بیلن اینگ کتته تأمینلش منبعی بولدی. قطعه‌ده‌گی کوپ دولتلر اوروشدن آلدین اف-۳۵ بویورتمه بیرگن اېدی لیکن چیکیا، آلمان، سویس و رومانیا کبی اولکه لر طرفیدن قوشیمچه بویورتمه‌لر بیریلگنی کوریله‌دی. بلغاریا و سلوواکیا کبی ینه ده کیچیکراق مدافعه بودجه‌لریگه اېگه اولکه لر هم امریکا قوشمه ایالتلری‌دن اف-۱۶ بلوک-۷۰ آوچی اوچاقلری بویورتمه بیردی. کوپچیلیگی اوچون امریکا قوشمه ایالتلری‌دن قیلینگن مدافعه آلیشلری، امریکا قوشمه ایالتلری خوفسیزلیگی‌نینگ کفالتی و اروپا‌ده‌گی امریکا قوشمه ایالتلری عسکری بارلیگی‌نینگ داوامی دیب کوریله‌دی. بالتیک، شرقی اروپا و بالقان اولکه لری‌نینگ ستراتیژی حجتلری تیکشیریلگنده، ییرلریده‌گی امریکا قوشمه ایالتلری بارلیگی‌نینگ داوام اېتتیریلیشی و کوچه‌یتیریلیشی‌نینگ ستراتیژیک بیر اولویت صفتیده قبول قیلینگنی آچیق کورینه‌دی.
هیگیمونیک خوفسیزلیک ترتیبی نینگ احتمالي نتیجه‌لری، ایکّی قطبلی بیر دنیانینگ یوزه‌گه چیقیشی بوله‌دی. امریکا حکمرانلیگی بیلن بیرگه اروپا اتفاقی نینگ گلوبا‌ل ترتیبده کوچلی و مستقل بیر اشتراکچی بولیش دعواسی هم توگه‌یدی. ایکّی قطبلیلیک ینه‌ده انیق و ینه‌ده کیسکین بوله‌دی. بو، حرکت میدانینی تاره‌یتیره‌دی. امریکا حکمرانلیگی و ایکّی قطبلی توزیلمه‌لرنینگ خصوصیتلری طفیلی، اینیقسه کیچیک دولتلر امریکا قوشمه ایالتلریگه ینه‌ده باغلیق حالگه کیله‌دی.
بو سناریونینگ ینه بیر نتیجه‌سی روسيه نینگ ضعیفلشووی و تیزیمدن چیتلشتیریلیشی بوله‌دی. امریکا قوشمه ایالتلری کوچه‌یه‌دی و اوستون بوله‌دی، شونینگ اوچون نتیجه ده حکومت اوزگریشی بیلن یکونلنیشی ممکن بولگن اوروش نینگ دوام ایتیشینی تأمینله‌یدی. بو، روسيه اوچون کمسیتووچی بیر نتیجه بوله‌دی. باشقه تاماندن، اگر روسيه اوروشده غلبه قازانسه، امریکا قوشمه ایالتلری حکمرانلیگیده‌گی اروپا خوفسیزلیک محیطیدن بوتونله‌ی چیتلشتیریله‌دی و شرق-غرب اجره‌لیشی کیسکینلشه‌دی. عمومي چیزیقلر بیلن بیلگیلب اوتگن برچه بو سناریولرنینگ اوکراین‌ده‌گی اوروش‌نینگ نتیجه‌سیگه باغلیق بولیشی احتمالی بار.
خوفسیزلیک بوییچه تیکشیرووچی و یازووچی پروفیسور دوکتور مراد یشیلتاش نینگ موضوع حقیده گی تحلیل یازووینی تقدیم ایتدیک.
