Men qo'rqaman, chunki…

Dasturimizning bugungi sonida salbiy ma'noga ega bo'lgan qo'rquv haqida gaplashamiz. Qo'rquvning biologik va psixologik sabablari va uning hayotimizdagi o'rni haqida gapirar ekanmiz, biz alohida narsadan qo'rqish emas, balki umuman qo'rquv tushunchasiga to'xtalamiz. "Men qo'rqaman, chunki…" degan holda dasturimizni boshlaymiz.

Qo'rquv - bu nafaqat odamlarning, balki boshqa tirik mavjudotlarning omon qolishi jarayonlarida muhim rol o'ynaydigan reaktsiyadir. Aslini olganda, qo'rquv organizmni xavfli vaziyatlardan ogoh bo'lishini ta'minlaydi. Bu reaktsiya xavf tug'ilganda darhol chora ko'rish imkonini beradi. Qo'rquv tabiiy himoya mexanizmi bo'lib, tirik mavjudotlarga xavfli vaziyatlardan qochishga yordam beradi. Shunday qilib, biz qo'rqamiz, chunki biz omon qolishni xohlaymiz…

Xavfli davrda organizmda turli reaktsiyalar paydo bo'ladi. Masalan, adrenalin va noradrenalin kabi stress gormonlari sekretsiyasi bilan yurak urish tezligi ortadi. Tezroq uradigan yurak tanani kislorod va ozuqa moddalari bilan tezda ta'minlaydi va uni energiyadan foydalanishga tayyor qiladi. Bundan tashqari, qo'rquv davrida mushaklarning kuchlanishi yanada chaqqon harakatlarga imkon beradi va terlash tana haroratini tartibga solish imkonini beradi.

Qo'rquv guruh ichidagi odamlarni xavf-xatarlardan ogohlantiradi va guruh ichidagi hamkorlikni kuchaytiradi. Shaxslarning birlashishi va xavfli vaziyatda birgalikda harakat qilishi guruhning mudofaa qobiliyatini oshiradi. Tabiiy hayotning biologik himoyasini ifodalovchi bu holat inson jamoalari uchun ham jismoniy, ham hissiy jihatdan amal qiladi. Jamiyatlar tabiiy yoki insoniy xavf-xatarlarga qarshi birdamlik rishtalarini mustahkamlaydi.

So'zimiz oxirida yana bir bor eslatib o'tmoqchimanki, biz biologik hodisa bo'lgan qo'rquv haqida gaplashdik. Psixologiya va falsafa sohasiga kiruvchi va tashvish deb nomlanishi kerak bo'lgan shartlar o'xshash xususiyatlarga ega, ular bizning hozirgi mavzuimizdan tashqarida. Haddan tashqari yoki doimiy qo'rquv holatlari tashvishlanish buzilishi kabi sog'liq muammolariga olib kelishini qo'shimcha qilgan holda dasturimizni yakunlaymiz.

Omon bo’ling!