Energiya kun tartibi-10

Geotermal energiya manbalari ob-havo sharoitidan qat'i nazar, kuniga 24 soat, haftada 7 kun elektr energiyasi ishlab chiqarish imkoniyatiga ega.

Elektr energiyasi geotermal konlarda qazilgan quduqlardan bug' va suvga ajratilgandan so'ng turbinalar va generatorlar orqali ishlab chiqariladi.

Kunimizda geotermal energiya butun dunyoda mashhur bo'ldi, chunki u barqaror, ishonchli va ekologik toza.

Turkiyada 2023 yilda elektr energiyasi ishlab chiqarishning 36,3 foizini ko'mirdan, 21,4 foizini tabiiy gazdan, 19,6 foizini gidrolik energiyadan, 10,4 foizini shamoldan, 5,7 foizini quyosh energiyasidan va 3,4 foizini geotermal energiyadan, 3.2 foizini boshqa manbalardan oladi.

Turkiya geologik va geografik joylashuvi tufayli faol tektonik chorrahada joylashganligi sababli, geotermal resurslar bo'yicha dunyo mamlakatlari orasida yuqori o'rinda turadi. Mamlakatning ko'plab hududlariga tarqalgan mingga yaqin geotermal resurslar mavjud.

Turkiya hozirgi vaqtda geotermal salohiyat bo‘yicha Yevropada 1-o‘rinda, o‘rnatilgan quvvat bo‘yicha esa dunyoda 4-o‘rinda turadi.

Geotermal energiyadan elektr energiyasi ishlab chiqarish bo'yicha yetakchi beshta davlat; AQSH, Indoneziya, Filippin, Turkiya va Yangi Zelandiya bo’lib hisoblanadi.

Biroq, Turkiyaning maqsadi 2030-yilda ishlab chiqarishni 4 barobarga oshirish va energiya ehtiyojining taxminan 10 foizini geotermal manbalardan olish orqali ushbu turkumda jahon yetakchisi boʻlishdir.

Turkiyaning geotermal salohiyati ham ancha yuqori deb hisoblanadi. Potentsial hududlarning 78 foizi G'arbiy Anadoluda, 9 foizi Markaziy Anadoluda, 7 foizi Marmara mintaqasida, 5 foizi Sharqiy Anadoluda va 1 foizi boshqa hududlarda joylashgan.

Geotermal resurslarning 90%i past va o'rta haroratli deb tasniflanadi. Shuning uchun u isitish, termal turizm va sanoat ilovalari uchun ishlatiladi. 10 foizi elektr energiyasi ishlab chiqarishda ishlatiladi.

Turkiyada geotermal energiyadan birinchi elektr ishlab chiqarish 1975 yilda 0,5 megavatt quvvatga ega Qizildere elektr stansiyasi bilan boshlangan.

1990-yillardan 2004-yilgacha amalga oshirilgan siyosatlar tufayli toʻxtab qolgan geotermal energiya qidiruv ishlari 2005-yildan boshlab intensiv qidiruv ishlari bilan tezlashdi. Burg'ulash geotermal energiya qidiruvlari 2000 metrdan 28000 metrga tusha boshladi.

Foydali qazilmalar tadqiqot va qidiruv agentligiga geotermal energiya qidiruvi uchun ajratilgan mablag‘lar va Foydali qazilmalarni tadqiq qilish va qidirish bosh boshqarmasiga (MTA) geotermal energiya qidiruvi uchun ajratilgan mablag‘lar 10 barobar oshirildi.

 2023 yil boshida manbaning diversifikatsiya qilinishi bilan elektr energiyasi ishlab chiqarish 1686 megavattgacha oshdi.

Bundan tashqari, 150 mingdan ortiq turar-joy geotermal energiya bilan isitiladi.

Kunimizda Turkiyaning mavjud geotermal issiqlik salohiyati 4500 megavatt deb baholanmoqda.