дунйа банкаси йәр шари иқтисадиниң 2030-йилғичә болған ешиш мөлчәрини елан қилди

түркийә авази радийоси хәвири: дунйа банкаси «төвәнлигән узун муддәтлик иқтисадий ешиш үмидлири: йүзлинишләр, истиқбал вә сийасәтләр» намлиқ доклатини елан қилди.

вухән вируси (Kovid-19 ) вә русийәниң украинаға қарши башлиған таҗавузчилиқ урушидин кейин, узун муддәтлик иқтисадий ешиш нисбәтлиригә мунасивәтлик кәң даирилик мәлуматлар орун алған доклатта, йәр шари иқтисадиниң пул пахаллиқиға сәвәб болмастин ашидиған әң йуқири узун муддәтлик нисбити 2030-йилғичә 30 йилниң төвән сәвийәсигә чүшиду дәп қаралғанлиқи қәйт қилинди.

доклатта, бу ешиш нисбитини дунйа иқтисадиниң «сүрәт чеки» дәп қарашқа болидиғанлиқи оттуриға қойулди.

йеқинқи 30 йилда тәрәққийат вә гүллинишни күчәйткән иқтисадий күчләрниң һәммисиниң дегүдәк аҗизлашқанлиқи көрситилгән доклатта, йәр шари иқтисадиниң оттуричә ешиш нисбитини 2022-йилдин 2030-йилғичә болған арилиқта йилиға %2.2 кә төвәнләйду дәп пәрәз қилиниватқанлиқи, мәзкур рәқәмниң бу әсирниң алдинқи 10 йилдики нисбитиниң тәхминән үчтин биригә тоғра келидиғанлиқи әскәртилди.

доклатта, мәзкур төвәнләшниң тәрәққий қиливатқан иқтисадий гәвдиләр үчүнму охшашла қаттиқ болидиғанлиқи, 2000-йилдин 2010-йилғичә болған арилиқта һәр йили оттура һесаб билән %6 болған иқтисадий ешиш нисбитиниң қалған 10 йилда %4 кә чүшүп қалидиғанлиқи көрситилди.

доклатта йәнә, пул-муамилә киризиси йаки иқтисадий турғунлуқ йүз бәргәндә бу төвәнләшниң техиму кәскин болидиғанлиқи агаһландурулди.

доклатта, қатнаш вә енергийә, килиматқа мас келидиған деһқанчилиқ вә ишләпчиқириш, тупрақ вә су системиси қатарлиқ саһәләрдә асасий килимат нишаниға мас келидиған мәбләғ селишни тезлитиш керәклики тәкитләнди.

сода тәннәрхиниму азайтиш керәклики оттуриға қойулған доклатта, әмгәк күчлиригә қетилиш нисбитини ашуруш вә мулазимәт кәспиниң иқтисадниң ешишиниң «йеңи мотори» болуши мумкинлики оттуриға қойулди.