توپكاپى سارىيى مۇزېيىدىكى فارفور قاچا-قۇچىلار

توپكاپى سارىيى مۇزېيىدا تەخمىنەن 16 مىڭ فارفور قاچا - قۇچا بارلىقىنى بىلەمسىز؟

توپكاپى سارىيىدا 16 مىڭ پارچىغا يېقىن فارفور بۇيۇملار بار. توپكاپى سارىيى مۇزېيىنىڭ دۇنياغا داڭلىق ۋە ئۆزگىچە فارفور بۇيۇملىرىدىن بىرىنى خىتاي فارفور قاچا – قۇچىلىرى تەشكىل قىلىدۇ. بۇ خىتاينىڭ دۆلەت سىرتىدىكى ئەڭ كۆپ فارفور بۇيۇملىرى بولۇپ، سانى ئون مىڭدىن ئاشىدۇ. بۇ فارفور بۇيۇملارنىڭ سانى 13-ئەسىرنىڭ ئاخىرىدىن 20-ئەسىرنىڭ باشلىرىغىچە داۋاملىق كۆپەيگەنلىكى ئۈچۈن ئالاھىدە ئەھمىيەتكە ئىگە. خىتاينىڭ فارفور بۇيۇملىرىدىن باشقا، ياپونىيەنىڭ فارفور بۇيۇملىرى، ياۋروپانىڭ فارفور بۇيۇملىرى ۋە تۈرك فارفور بۇيۇملىرى دەپ ئاتىلىدىغان فارفور قاچا – قۇچىلار  توپكاپى سارىيىنىڭ باشقا مۇھىم فارفور بۇيۇملىرىنى تەشكىل قىلىدۇ.

 توپكاپى سارىيىنىڭ ياۋروپا فارفور بۇيۇملىرى توپلىمىدا تەخمىنەن 5000 دانە فارفور قاچا - قۇچا بار. ياۋروپانىڭ ئوخشىمىغان دۆلەتلىرىدە ياسالغان، 15-ئەسىردىن 20-ئەسىرگىچە بولغان مەزگىلدىكى فارفور قاچا - قۇچىلاردىن تەركىب تاپقان  توپكاپى سارىيىنىڭ فارفور بۇيۇملىرى توپلىمى سان ۋە كۆپ خىللىق جەھەتتە ئىنتايىن مول بولۇپ، ياۋروپانىڭ فارفور قاچا – قۇچىلارنى ياساش  مەدەنىيىتى ۋاقىت تەرتىپى بويىچە ئەڭ ياخشى شەكىلدە نامايان قىلىنغان  فارفور بۇيۇملار توپلىمى ھېسابلىنىدۇ.

 توپكاپى سارىيىنىڭ فارفور بۇيۇملىرى توپلىمى كۈل رەڭلىك، كۆك-ئاق رەڭلىك، بىر خىل ۋە كۆپ خىل رەڭلىك فارفور قاچا - قۇچىلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.

ئىسلام دۆلەتلىرىنىڭ داستىخان مەدەنىيىتىگە ئاساسەن ئىشلەنگەن چوڭ رازمېرلىق ۋە مول بېزەكلىك قاچا - قۇچا ۋە تەخسىلەر بۇ فارفور بۇيۇملارنىڭ ئەڭ كۆزگە كۆرۈنگەن پارچىلىرى ھېسابلىنىدۇ.

ئوسمانلى ئىمپېرىيەسى سۇلتانلىرى ئالتۇن – كۈمۈش تاۋاقلاردا تاماق يېيىشنى ياخشى كۆرەتتى، شۇنداقلا فارفور قاچا – قۇچىلاردا تاماق يېيىشنى تاللايتتى. «بولۇپمۇ فارفور قاچا – قۇچىلاردا تاماق يېگەندە زەھەرلىك ماددىلارنى  بىلگىلى بولىدۇ»  دېگەن كەڭ ئومۇملاشقان قاراشقا ئاساسەن، سۇلتانلار تاماق يېگەندە فارفور قاچا – قۇچىلارنى تاللايتتى.

نەپىس فارفور قاچا – قۇچىلار ئوسمانلى ئىمپېرىيەسىدە ھەر دائىم كۈندىلىك ھاياتتىكى كۈچ ۋە بايلىقنىڭ نامايەندىسى  بولۇپ كەلگەن. بەزىدە فارفور قاچا – قۇچىلارنىڭ ئۈستىگە بىر قاتار ئۆزگىچە بېزەكلەرمۇ چۈشۈرۈلگەن. مەسىلەن، ئادەتتىكى فارفور قاچا - قۇچىلار قىممەتلىك تاشلار بىلەن بېزەلگەن، بۇزۇلغان فارفور قاچا - قۇچىلار ئوخشىمىغان مېتال ئەۋرىشىم بوغۇملار بىلەن رېمونت قىلىنىپ، ئوخشىمىغان شەكىلدە ئىشلىتىلىدىغان بۇيۇملارغا ئۆزگەرتىلگەن. بۇ ھۈنەر – سەنئەتلەر ئوسمانلى ئىمپېرىيەسىنىڭ مېتال بۇيۇملىرىنى ياساش مەدەنىيىتى ۋە ئوسمانلى ئىمپېرىيەسى سارىيى بېزەكچىلىك مەدەنىيىتىنىڭ ئەڭ يارقىن نامايەندىلىرىدىن بىرى ھېسابلىنىدۇ.