تورکیه پنجره سیندن اورتادوغو(41)
سوریهده داوام ائدن فیرات قالخانی عملیاتینین یانیندا داعشین موصولدا چیخاریلماسینی تامین ائدهجک عملیاتین یاخیندا باشلایاجاق اولماسی باخیمیندان بو تذکره اهمیتلی ایدی
تورکیه پنجره سیندن اورتادوغو(41)
تورکیه بؤیوک میلت مجلیسی عمومی قورولوندا عراق و سوریهیه مرز سونراسی عملیات موضوعسوندا حکومته وئریلن حاکمیتدن مدتینین 30 اوکتوبر 2017یه قدر اوزادیلماسینا دایر باشباخانلیق تذکرهسی 1 اوکتوبر گونو قبول ائدیلدی. سوریهده داوام ائدن فیرات قالخانی عملیاتینین یانیندا داعشین موصولدا چیخاریلماسینی تامین ائدهجک عملیاتین یاخیندا باشلایاجاق اولماسی باخیمیندان بو تذکره اهمیتلی ایدی.
تذکرهنین یانیندا، پرزیدنت رجب طیب اردوغانین یاخینلاشماقدا اولان موصول عملیاتی حاقیندا آچیقلادیغی فیکیرلری گوندمه اوتوردو. پرزیدنت اردوغان تذکرهیه سسوئرمهسی اوّلینده ائتدیگی چیخیشیندا و 4 اوکتوبردا بیر دوبی تی. وی. کانالینا ائتدیگی آچیقلامالاردا بو خوصوصلارین وورغولادی:
- تورکیه، عراق و سوریه ایله اوزون مرزلره مالیکدیر. بو سببله بو اؤلکهلردکی امنیتینی ماراقلاندیران گلیشمهلر قارشیسیندا قیدسیز قالا بیلمز.
- بؤلگهسل خاریجی حکومتلرین بؤلگهدکی گلیشمهلره موداخیل اولدوغو بیر وضعیتده تورکیه تاماشاچی قالا بیلمز.
- موصول موصوللولاریندیر؛ موصولون داعشدن قورتولدوقدان سونرا دا بورادا یالنیز سوننی عربلر، تورکمنلر و سوننی کوردلر قالمالیدیر.
- سوریهنین شمالیندا اوچوشا قاداغان، گوونلی بیر بؤلگه حاضیرلانمالی و 5 مین کیلومتر مربع ساحهده تروردان آریندیریلمالیدیر.
تورکیهنین عراقا باغلی توتومونا قارشیلیق عراقدان آغیر اعتراضلار گلدی. عراق مجلیسی آلدیغی قرارلا، تورکیهنین موصولا باغلی بعشیقهدکی نیظامی وارلیغینین قبول ائدیلمدیگینی آچیقلادی و عراق اراضیسیندان چیخاریلماسی اوچون لازیم اولانلارین ائدیلهجگینی آچیقلادی. آیریجا قرار بو خوصوصلاری احتیوا ائدیردی:
- تورک گوجلرینین عراقا گیرمهسینی طلب ائدنلر حاقیندا محاکیمهیه مراجعت ائدیلمهسی،
- پرزیدنت اردوغانین آچیقلامالارینین قینانماسی،
- تورکیه ایله تیجارت و اقتصادی علاقهلرین نظردن کئچیریلمهسی،
- تورک گوجلرینین اؤلکهدن چیخاریلماسی اوچون حکومتین بیرلشمیش میلتلری امنیت کونسئی و بیرلشمیش میلتلرینه عاجیل اولاراق مراجعت ائتمهسی.
عراق مجلیسینین قرارینین آردیندان عراق باش ناظیری حیدر العبادی و شیعه میلیتان گوجو حشدی شعبینین (خالق سفربرلیک گوجلری) امنیت سؤزچوسو یوسوف الکلابی ده آچیقلامالار ائتدی. العبادی، تورکیهنی عراقین ایشلرینه قاریشماقلا گوناهلاندیردی و بؤلگهسل ساواش تهدیتی ائتدی. الکلابی ده تورک عسگرلرینه قارشی ساواشابیلهکلرینی آچیقلادی. آیریجا حشدی شعبی اردوغانین موصولدا کیملرین یاشاماسی لازیم اولدوغونا دایر آچیقلاماسینی آیری-سئچکیلیک اولاراق خاراکتریزه ائتدی.
عراقلیلار طرفیندن ائدیلن آچیقلامالار باشدا آمریکا اولماقلا عراق خاریجیندن ده دستک تاپدی. لاکین بوتون بو اعتراضلار دا گرک تورکیهنین عراقدا ایزلدیگی سیاست و گرکسه پرزیدنتی اردوغانین آچیقلامالاری معنادان کنارلاشدیریلاراق اله آلینماقدایدی. هر شئیدن اوّل آمریکا مسئوللارین اونوتدوغو بو ایدی: عراقدا داعشین اورتایا چیخماسینا سبب اولان گلیشمهلر شخصاً آمریکا موداخیلهسینین یاراتدیغی آنارشی و کاوسدو. آیریجا 1991 بیرینجی کؤرفز ساواشیندان بری بؤلگهده اورتایا چیخان اوتوریته بوشلوغو تروریست قروپلارا شمالی عراقدا بیر پایگاه الده ائتمه ایمکانی تامین ائتدی. سوریهده یاشانانلار و داعشین اورتایا چیخماسی تورکیهنین امنیت پروبلمینی داها دا آغیرلاشدیردی. اؤز گوونینی و میلی ماراقلارینی دوشونن هر دولت کیمی تورکیهنین بونا قیدسیز قالماسی گؤزلنیله بیلمزدی.
آیریجا تورکیهنین شمالی عراقداکی وارلیغی اؤلکهنین اراضی بوتؤولوگونو و موستقیللیگینی تهدید ائدهجک خصوصیت یوخودور. بؤلگهدکی تورک عسگرلرینین تک مقصدی داعشه قارشی ایتیریلن تورپاقلاری گئری آلماق اوچون یئرلی گوجلری اؤیرتمک. آیریجا تورک عسگرلری، عراق رهبرلیگین دعوتی نتیجهسینده و بیلگی ایچینده اورادایدیلار.
باش ناظیر کؤمکچیسی نومان کورتولموشون دا ایفاده ائتدیگی کیمی تورک اوردوسو عراقدا بیر ثابتلیک عضوو اولما خصوصیتی داشیییر. تورکیهنین مقصدی ترور تشکیلاتلارینین چیخارمیش اولدوغو سیاسی ایستیقرارسیزلیغی آرادان قالدیریلماسی و موصول خالقینین قورونماسیدیر.
بو آرادا شیعه حشدی شعبی میلیتانلاری ایچینده یئر آلان بعضی عضولرین ائتدیکلری ده گؤز آردی ائدیلممهلیدیر. آنجاق بغداد حکومتی بو موضوعدا داواملی اولاراق اینکارچی بیر توتوم ایچینده اولموش و منفیلیکلری فردی سهولر اولاراق گؤسترمهیه چالیشمیشدیر. حشدی شعبینین چوخونلوقلار داعشدن قورتولماق اوچون محاصیره ائدیلن شهرلری ترک ائدن وطنداشلارا یؤنلیک سالدیریلارلا گوندمه گلدیگی بیلینمکدهدیر. آنبار اوستاندارینین آچیقلاماینا گؤره فللوجهده داعشدن قورتاریلماسی مدتینده اونلارلا سیویل بو میلیتانلار طرفیندن اؤلدورولموشدور. اونلاردان خبر آلینابیلمهین یوزلرله ده ایتکین اینسان واردیر. اینسان حاقلاری ایزلمه کومیتهسینین 9 ژوئیهده آچیقلادیغی راپورو دا حشدی شعبینین محاکیمهسیز اعدام، ایشگنجه، ایتکیلر و پارچالانمیش جسدلردن مسئول اولدوغونو ایفاده ائتمکدهدیر.
داعشدن قورتاریلماق ایستنن شهرلرده خالقین عمومیتی میلیتانلارلا حاقلی اولاراق همصحبت اولماق ایستمیر. بو سببله انبار ویلایتی مسئوللاری بغداددان فللوجه خالقینین حشدی شعبی میلیتانلاریلا هئچ بیر شکیلده تماس ایچینده اولمامالاریدیر تامین ائدیلمهسینی ایستمیشدی. داعشدن قورتاریلان سوننی مسکونلاشما واحیدلرینه، چاتیشما اوّلینده شهردن آیریلمیش اهالینین دؤنمهسینه آرادان اوزون زامان کئچمهسینه باخمایاراق ایجازه وئریلممهسی ده ناراحاتلیق دوغوران بیر دیگر خوصوص. بو وضعیت شهرلرین دموگرافیسیله اویناندیغی قایغیسینی اویاندیرمیشدی.
قیساجا، عراق طرفیندن تورکیهیه گؤستریلن اعتراضلارین مزموندا سویوتلانمیش اعتراضلار اولدوغونو سؤیلهیه بیلریک. اؤزو ترورا قارشی موباریزه وئرن تورکیهنین عراقین ترورلا موباریزهسینه دستک وئردیگیندن شوبهه اویاندیراجاق هر هانسی بیر وضعیت سؤز موضوعسو دئییل و رفتاری اولدوقجا آیدیندیر. تورکیه عراقین اراضی بوتؤولوگو حمایهسیندن، گوجلو اولماسیندان و ثابتلیگی حمایهسیندن طرفداردیر. آنجاق بونلارین اؤلکهده یاشایان بوتون عنصولار برابر ایستاتولو قبول ائدیلمدیکجه تامین ائدیله مهیهجگی اورتادادیر.