تورکیه پنجره‌سیندن اورتادوغو(35)

تورکیه بو گون اؤزونه یؤنلیک تهدیدلرین عهدسیندن گله‌بیلمک اوچون مختلیف جبهه‌لردن گلن تهدیدلری عینی واختدا و بیر-بیرلریله علاقه‌لی اولا‌راق موباریزه ائدیلمه‌سی لازیم اولان تهدیدلر اولا‌راق گؤرور

573830
تورکیه پنجره‌سیندن اورتادوغو(35)

تورکیه پنجره‌سیندن اورتادوغو(35)

 

تورکیه بیر مدت‌دیر بیر نئچه جبهه‌دن اؤزونه یؤنلیک تهدیدلره قارشی موباریزه ائتمکده. سون بیر ایلدیر تورکیه‌یه یؤنلیک پ.ک.ک و داعش ترور حرکت‌لرینده گؤزله گؤرونور بیر آرتیم موشاهیده ائدیلدی. آیریجا تورکیه‌نین خاریجی اعتبارینی زده‌لمک اوچون سون بیر نئچه ایلدیر چوخ تلاش‌لار ایچینده اولان پارالل دولت یاپیلانماسی فتونون 2013ده بری مختلیف میللی ایراده دوشمنی تشببوسو قارشی-قارشییا. اؤلکه‌نین قانونی حکومتینه سون وئرمگی مقصد قویان 15 ژوئیه گیریشیمی بو قورولوشون ان جورتکار گیریشیمی اولدو. بو گیریشیم عینی زاماندا تورکیه‌نی بین الخالق ساحه‌ده تامامیله حرکت‌سیز و اینسیاتیف‌سیز بوراخما گیریشیمی ایدی.

لاکین، پرزیدنتی‌نین چاغیریشی اوزرینه خالقین کودتا گیریشیمینه قارشی قویماسی مقصدیله کوچه‌لره چیخماسی و بیر آی بویونجا دموکراسی کئشیگی توتماسی تورکیه‌یه یؤنلیک بوتون حساب‌لاری آلت-اوست ائتدی. کودتا گیریشیمی‌نین آخیدیلماسی ایچریده میللی ایراده اطرافیندا بیرلشن قروپلاری گوجلندیردی. اؤلکه دیشیندایسا تورکیه‌نین اللرینی باغلاما گیریشیملرینی بوشا چیخاردی و اؤلکه خاریجینده مانور ساحه‌سینی گئنیشلندیریب. ایشده او گئنیش‌لنن مانور ساحه‌سی سببین‌دن‌دیر کی، تورکیه 15  ژوئیه‌دن اوّل نیتلندیگی اما ایجراعاتا دؤنوشدوره‌مدیغی آددیمی 24 آوقوست گونو آتدی.

20  ژوئیه گونو، غازی آنتپ‌ده بیر تویا تشکیل ائدیلن و 54 نفرین اؤلومونه سبب اولان بومبا‌لی سالدیری حرکتی اوزرینه تورکیه حرکته کئچدی. سون 12 آیدا تورکیه‌ده داعش حرکت‌لری نتیجه‌سینده حیاتینی ایتیرن‌لرین سایسی 170-تاپمیشدی. آرتیق بونون سونا چاتماسی لازیم ایدی. تورکیه ایچینده تشکیلاتین حوجره‌لری‌نین چؤکدورولمه‌سی اوچون اوزون مدت‌دیر موباریزه اولونوردو. آنجاق آرتیق باتاق‌لیغی قوروتماق اوچون ده حرکته گئچیلمئلیدی.

تورکیه بو گون اؤزونه یؤنلیک تهدیدلرین عهدسیندن گله‌بیلمک اوچون مختلیف جبهه‌لردن گلن تهدیدلری عینی واختدا و بیر-بیرلریله علاقه‌لی اولا‌راق موباریزه ائدیلمه‌سی لازیم اولان تهدیدلر اولا‌راق گؤرور. مسئله‌یه اییه بئله باخیلدیغی‌نین ایکی سببی وار. بیرینجی‌سی، بو تهدیدلرین سبب‌لری و اوریژینی فرق‌لی کیمی گؤرونسه ده تک بیر هدفده بیرلشمیش اولما‌لاری. ایکینجی‌سی ایسه، عینی زاماندا حرکت ائدن، بیر-بیرلریله علاقه‌لری اولماسا دا وارمیش کیمی بیر گؤرونتو تقدیم ائدن خصوصیت عرض. قیساجا، تورکیه عینی لیگده ایشتیراک ائدن فرق‌لی دوشمن‌لرین اورتاق هدفی حالینا گلمیش وضعیتده. بو سببله فتو عملیات‌لاری‌نین یانیندا سوریه‌ده ده لازیم اولان آددیم آتیلمیش اولدو.

یالنیز، یوخاری‌داکی آچیقلاما‌دان دا آنلایاجاغیمیز کیمی، سوریه‌یه یؤنلیک عملیاتین تک مقصدی جرابلوس و اطرافین‌دان داعشین اوزاقلاشدیریلماسی دئییل. عینی زاماندا سوریه‌ده داعشین وارلیغینی ایستراتژی بیر رانتا چئویرن پ.ی.د-ی.پ.گ-نین وارلیغینا قارشی دا تورکیه حرکته کئچمیش وضعیتده. آمریکانین و بعضن روسیانین دا دستگیله اؤزونون نظارت آلتیندا ساخلادیغی تورپاق‌لاری داوام‌لی گئنیشلتمیش اولان بو تشکیلات اوزون زامان‌دیر تورکیه باخیمین‌دان بیر امنیت تهدیدی ایچه‌رمکده ایدی. بو سبب‌دن پ.ی.د-یه دور دئمک ده حالییلا تورکیه‌نین ترورا قارشی موباریزه‌سی‌نین دیگر بیر اهمیت‌لی آیاغینی میدانا گتیرمکده.

داعشین 2014-جی ایلده بیردن عراقدا و سوریه‌ده آدین‌دان ان چوخ سؤز ائتدیرن آکتور اولا‌راق ساحه‌ده میدانا چیخماسی، آمریکانین سوریه کورد تشکیلاتلاریندان‌ پ.ی.د و اونون سیلاح‌لی گوجو ی.پ.گ ایله چوخ یاخین بیر علاقه قورماسینا سبب اولموشدو. بو وضعیت، تورکیه باخیمین‌دان باشین‌دان بری بیر پروبلم میدانا گتیردی. چونکی تورکیه باخیمین‌دان، پ.ی.د-ی.پ.گ، سوریه‌دهکی پ.ک.ک-نین. بیر باشقا دئییشله 1970-جی ایللردن بری تورکیه‌یه قارشی شدت ایستیفاده ترور تشکیلاتی پ.ک.ک-نین داوامی‌دیر. سون بیر یاریم ایل ایچینده پ.ی.د-نین داوام‌لی ساحه‌سینی گئنیشلتمه‌سینه، تورکیه، اؤز امنیتینه یؤنلیک بیر تهدید اولا‌راق آلقیلامیشدیر.

اسد رژیمی‌نین مخالیف‌لرینه یؤنلیک روسیانین سپتامبر 2015-جی ایلده باشلاددیغی عملیات‌لار پید اوچون اولدوقجا الوئریش‌لی بیر موحیط یاراددی. تشکیلات، سوریه‌نین شمالیندا، بوتون تورکیه مرزینی احاطه ساحه‌سی اؤز حاکمیتی آلتینا آلا‌جاق شکیلده حرکته کئچدی. آمریکانین پ.ک.ک-نی ترور تشکیلاتی اولا‌راق گؤرمه‌سینه باخمایا‌راق پ.ی.د-نین فرق‌لی قیمتلندیرمه‌سی ده حالییلا پ.ی.د-نین جسارتینی آرتیرمیشدیر.

آنجاق پ.ی.د-نین تورکیه‌نین خبردارلیق‌لارینا باخمایا‌راق فیراتین غربینده ایره‌لیلمه‌یه داوام ائتمه‌سی، تورکیه باخیمین‌دان قیرمیزی خطین آشیلماسی معناسینی گلمیش‌دیر. سوریه‌نین شمالین‌داکی پ.ی.د کونترول آلتین‌داکی ساحه‌لرین بیرلشدیریلمه‌سی و تورکیه‌نین عرب اورتادوغوسو ایله اورتاق مرزی‌نین قالخماسی تورکیه باخیمین‌دان قبول ائدیله بیلمز بیر وضعیت ایفاده ائتمکده‌دیر. آیریجا تورکیه‌نین، سوریه‌نین اراضی بوتؤو‌لوگونون قورونماسینا یؤنلیک سیاستی باخیمین‌دان دا پ.ی.د-نین بو سون گیریشیمی قبول ائدیله بیلمز خصوصیتده‌دیر. سون گون‌لرده، پ.ی.د-نین هاسکدکی اسد رژیمی گوج‌لرینه یؤنلیک حرکتی ده تشکیلاتین تأثیر ساحه‌سینی هر کئچن گون گئنیشلنمه طرفداری سیاستی‌نین بیر دیگر دلی‌لی اولموش‌دور. تورکیه‌نین سوریه تورپاق‌لاری اوزرینده رئاللاشدیردیغی بو عملیاتا "فیرات قالخانی" آدی‌نین وئریلمه‌سی، پ.ی.د-یه و دستکچی‌لرینه قارشی قیرمیزی خطین خاطیرلادیلماسی کیمی بیر معناسی دا وار.

سؤزلریمیزی بیتیرمه‌دن اوّل بیر خوصوصا موطلق دگینممیز لازیمدیر: روسیانین بو عملیاتا آچیقلاما دوشمکله بیرلیکده خیر دممسی اولدوقجا اهمیت‌لی. بیر روس اعتراضی وضعیتینده آمریکانین ده عملیاتا دستک وئرمه‌سی اولدوقجا چتین اولاردی. بون‌دان باشقا، تورک-آمریکان علاقه‌لرینده سون زامان‌لاردا یاشانان گرگین‌لیگه باخمایا‌راق بو عملیاتدا ائدیلن امکداشلیغین آیری بیر اهمیتی وار. علاوه‌دن آمریکا، پ.ی.د-ی.پ.گ-یه فیراتین شرقینه چکیلمه‌سی چاغیریشیندا تاپیلماسینی دا ذکر لازیم‌دیر. آیریجا، اسد حکومتی‌نین عملیاتا اعتراضی اولدوقجا جیلیز قالدیغی کیمی، ان درین موتتفیقی ایران‌دان دا آغیر بیر اعتراض گلمه‌دی.

اگر 15 ژوئیه اوّلینده بو عملیاتا گیریشیلسه روسیا، ایران و اسد رژیمین‌دن نئجه بیر اعتراض گلیردی؟ آمریکانین پ.ی.د-یه یؤنلیک اولا بیله‌جک رفتارینی نئجه اولاردی؟ بو سوال‌لاردان یولا چیخا‌راق بو گونه باخاندا بونو ایفاده ائتمه‌میز لازیم‌دیر: بو پروسه‌نین قارشی‌سینی 15 ژوئیه کودتا گیریشیمی‌نین آخیدیلماسی آچمیش‌دیر. ایچینده اولدوغوموز شرایط، رجب طیب اردوغان‌سیز بیر تورکیه‌نین و تورکیه اولما‌دان دا بؤلگه‌ده بیر تنلیگین مومکون اولمادیغی داها دقیق اولا‌راق آیدین اولموشدور.



ایلگیلی‌لی خبرلر