12 نوامبر اویغور جمهوریت‌لری گونودور
آنکارادا اویغور تورک‌لری‌نین دوغو تورکوستان جمهوریت‌لری آنما گونو قئید ائدیلدی
تورکیه‌نین باشکندی آنکارادا تاریخده 2 دفعه قورولموش دوغو تورکوستان اویغور جمهوریت‌لری‌نین آنما گونو کئچیریلدی.
کونفرانس و پانل‌لردن عبارت تدبیر دونیا اویغور قورولتایی (آلمانیا)، دوغو تورکوستان فوندو (ایستانبول) و اویغور آراشدیرما‌لاری اینستیتوتونون (آنکارا) تشکیلاتچی‌لیغی ایله کئچیریلدی.
کونفرانس تورکیه‌نین مارشی ایله باشلادی. آچیلیش دانیشماسی ایله بؤیوک بیرلیک پارتیسی‌نین (ببپ) باشقانی مصطفی دستجی و ایی پارتینین میللت وکی‌لی ایسماعیل کونجوک دانیشدی‌لار.
تدبیری پروفسور سما باروتجو اؤزؤندر ایداره ائدیردی. چیخیشچی‌لار – پروفسور محمت اؤز "دوغو تورکوستان تورک‌لوگو و تورک دونیاسی"، دوکتور ارکین اکرم "دوغو تورکوستان جمهوریتی و چینین ایشغا‌لی"، یوکسک لیسانس عالیمجان بوغدا “ یئنیچی‌لیک و 1933-جو ایل دوغو تورکوستان ایسلام جمهوریتی"، پروفسور سعادت الدین یاغمور گؤمچ "اویغورلارین کؤکو ایله باغلی تاریخی گرچک‌لر"، دوکتور عمر کول "1944-جو ایل دوغو تورکوستان جمهوریتینه گئدن یولدا شئنگ شیسای دؤورو و سیاستی"، دوکتور ارکین ائمت "چین ایشغالین‌دان گونوموزه قدر دوغو تورکوستان" موضوعلارینی گلن قوناق‌لارا علمی-تاریخی جهت‌دن ایضاح ائده‌رک آچدی‌لار.
مصطفی دستجی چیخیشیندا بو سؤزلری وورغولادی:
"دونیانین ان چوخ ظلمه محکوم اولان، دیلینه، تاریخینه، میللیتینه ان چوخ سویقیریم ائدیلن میللت اویغورلاردیر.
تورکیه جمهوریتی اویغور جمهوریت‌لری‌نین اولدوغو دؤورده اؤلکه خاریجین‌دکی تورک دولت‌لرینه قارشی بوگونکو قدر دقت‌لی و قایغیلی دئییلدی.
آوروپا سون زامان‌لار بعضن چین‌ه قارشی اویغور موضوعسونو اورتایا آتیر. هانسی سببله اولورسا اولسون، حساب ائدیرم کی، بو موضوعنو گوندمه گتیرمک اونودولماق‌دان یاخشی‌دیر.
سینجان دئییلن بیر یئر یوخ‌دور، بونو چین اویدوروب، بو تورپاق‌لارین آدی بیرمنا‌لی اولا‌راق اویغور جوغرافیاسی‌دیر.
اینانیرام کی، نؤوبتی اویغور دولتی خیا‌لی گئرچک‌لشه‌جک و ابدی اولا‌جاق."
محمت اؤز، اؤز چیخیشیندا هم ده اویغور درنک و قوروم‌لاری‌نین فعالیتینه توخوندو: "تورکیه‌ده آیری-آیری اویغور درنک و قوروم‌لاری وار، اما بیر آرایا گلمه فعالیت‌لری چوخ ضعیف‌دیر. موباریزه بؤیوک‌دور، اما بیرلشمه گوجو ضعیف. چین ایسه تورک سویلو و موسلمان اویغورلارا قارشی آردیجیل، پلان‌لی و مرحله‌لی شکیلده فعالیتینی – سیلسیله سیاستینی داوام ائتدیریر.
موسلمان اؤلکه‌لری ایسه هله ده بو موضوعدا چین‌ه دستک آچیقلاما‌لاری وئریر.
بو گون آنجاق تورکیه و تورک شوراسی، یاواش-یاواش اولسا دا، بیر اعتراض حرکتینه باشلاییب."
ارکین اکرم تاریخی شکیل‌لرله گؤستره‌رک اویغور دولتی قورما تلاشلاری، یارانماسی، 1944-جو ایلده سووئت‌لرین بو جمهوریت‌لرین میدانا گلمه‌سینده دستگی، سونرا ایسه تورکچو و ایسلامچی‌لارا قارشی چین ایله بیرلشمه‌سین‌دن بحث ائتدی.
قئید ائدک کی، دوغو تورکوستان ایسلام جمهوریتی 1933-جو ایلین 12 نوامبریندا اعلان اولونوب. 1934-جو ایلین 6 فوریه‌سینده ما چناقیینق (Ma Chnagying) اوردوسو طرفیندن دوشولولن جمهوریت 10 ایل سونرا – 1944-جو ایلین 12 نوامبر تاریخینده یئنی‌دن قورولوب. اما دوغو تورکیستان جمهوریتی اوچون 5 ایل سونرا – 1949-جو ایلین 20 اوکتوبر تاریخینده تکرار تهلوکه یارانیب. همین ایلین دسامبریندا چین خالق قورتولوش اوردوسو بؤلگه‌یه گیره‌رک یئرلشیب و دوغو تورکوستانی موختار ایالت اولا‌راق چین خالق جمهوریتینه باغلاییب.
ایلگیلی‌لی خبرلر
قازاخیستان-دا داشقین‌لاردان سونرا 54،7 مین نفر ائولرینه قاییدیب
بو باره‌ده فوق العاده حال‌لار ناظیرلیگی‌نین مطبوعات خیدمتی معلومات یاییب.
