گوندم آنالیز: ایران نه لر اولور 1
ایران-دا یوخسوللوق و ایش سیزلیگیه اعتراض مقصدیله مشهد-ده باشلایان تظاهرات نیشابور، شاهرود، کرمانشاه، قم، رشت، یزد، قزوین، زاهدان، اهواز و دیگر شهرلره یاییلدی .
گوندم آنالیز (1) : ایران نه لر اولور
یازار: جان آجون *
ایران-دا یوخسوللوق و ایش سیزلیگیه اعتراض مقصدیله مشهد-ده باشلایان تظاهرات نیشابور، شاهرود، کرمانشاه، قم، رشت، یزد، قزوین، زاهدان، اهواز و دیگر شهرلره یاییلدی .
حکومتی تنقید ایله باشلایان تظاهرات ایسلام اینقیلابی رهبرلری اولان خامنه ای باشدا اولماقلا دیگر سیاسی نفوذلو آداملار و رژیمی هدفه آلان شعارلارلا داوام ائتدی.
ایرانین دینی مرکزی قم شهرینده بئله "اولوم اولسون خامنه ای-یه "، اولوم اولسون حزب الله-ا" شعارلاری آتیلدی.
تظاهرات لاردا و باش وئرن حادثهلرده یوزلرله آدام گوز آلتینا آلیندی، چوخ سایدا اینسان ایسه حیاتینی ایتیردی.
سوال یارانیر: بوتون بونلاردان سونرا ایران-دا نه لر اولاجاق؟ تظاهرات یاییلاراق داوام ائدجک می، یوخسا تئزلیکله سونا چاتاجاق؟
ایرانداکی سون وضعیتله باغلی تورکیهنین سیاست، ایقتیصادیات و جمعیت آراشدیرمالاری فوندو – SETA-نین آراشدیرماچی یازاری جان آجونون فیکیرلرینی تقدیم ائدیریک.
ایران-ین ایچ بالانسیندا ایکی موهوم مسئله دقتی چکیر: گئتدیکجه پیسلشن ایقتیصادیات و ایچ سیاسی چکیشمهلر.
حسن روحانی حکومتی ایله ولایت فقیه، یعنی خامنه ای طرفدارلاری آراسیندا گئدن موباریزه سئچیملر لردن سونرا دا داوام ائدیردی. روحانینین یاخین اطرافی و ایران اینقیلاب کئشیکچیلرینین بیر-بیرینه قارشیلیقلی یولسوزلوق اتهاملاری هر ایکی طرفه خالقین اعتمادینین آزالماسینا سبب اولدو.
دیگر طرفدن، ایرانا قارشی تطبیق ائدیلن تحریملر، ضعیف ایدارچیلیک و یولسوزلوق لار اؤلکه ایقتیصادیاتینی گئری سالدی. نفت و طبیعی گاز ذخیره لری اولماسینا باخمایاراق، ایرانین میللی گلیری 500 میلیارد دولاردان 350-یه ائندی. اؤلکهده جدی تورم و ایش سیزلیک پروبلئمی حؤکم سورور. آلت یاپی یئرینده ساییر، هاوا چیرکلیلیگی و قوراقلیق آرتماقدادیر.
ایران خاریجی سیاستینده ایشغالچیلیق سیاستینی یئریتمهیه داوام ائدیر: لبنان، یمن، سوریه و عراق-دا بؤیوک ایقتیصادی ایتکیلری اولسا دا، موهوم نایلیتلر ده الده ائدیلدی. آنجاق بو ژئوسیاسی پروسئسلر خالق اوچون اهمیتلی دئییل.
ایراندا دقت چکن مقاملاردان بیری ده تظاهرات لارین گئت-گئده ائتنیک یؤن آلماسیدیر. اهواز-داکی عربلر، ایرانین دوغوسونداکی بلوچلار، باتی سینداکی کوردلر و ایران-داکی تورکمن بولگه لرینده تظاهرات لاردا بعضی قروپ و نوماییشچیلرینین شعارلاری اونلارین ایران رژیمینه قارشی چیخمالارینین بیر سببینین ده ائتنیک زمینده آیری-سئچکیلیک اولدوغونو گؤستریر.
بونلار ایرانداکی وضعیتین ایچ سببلری اولسا دا، پروبلئملرین اولوسلار آراسی اؤلچولری ده وار. ایران دؤولت اورگانلاری تظاهرات لاردا اؤلدورولن اینسانلارین قاتیللرینین خاریجی اؤلکهلرین جاسوس لاری اولدوغونو ادعا ائدیر. امریکا پرزیدنتی دونالد ترامپ تویتر اوزریندن ایرانداکی تظاهرات لری دستکلهین بیاناتلاری دؤولت اورگانلاریندا خاریجی موداخیله ادعالارینی اساسلاندیرماغا شرایط یارادیر. ایسرائیل پرزیدنتی بنیامین نتنیاهو دا ایرانداکی آکسیالاردان ممنونلوغونو دیله گتیردی.
تورکیه خاریجی ایشلر ناظیرلیگی ایسه وئردیگی بیاناتدا دوست و قارداش ایرانین اجتماعی امین-آمانلیق و ثابتلیگینین قورونماسینا بؤیوک اهمیت وئردیگینی قئید ائدیب. بیاناتدا دئییلیر: "ایران پرزیدنتی حسن روحانینین ده بیلدیردیگی کیمی، خالقین دینج نوماییش کئچیرمهیه حاقی وار، اما قانونلارین تاپدالانماسی و دؤولت مالینا ضرر وورماق، زوراکیلیغا یول وئرمک اولماز. تورکیه تئزلیکله ایراندا ثاکیتلیگین برقرار اولماسی، حادثهلرین قارشیسینین حرص دئییل، عقل و تمکینله آلینماسینی آرزو ائدیر".
ایرانا قارشی اولان امریکا، سعودی عربیستانی، بیرلشمیش عرب امیرلیکلری، میصر، بحرین و ایسرائیل اؤلکهدکی آکسیالاری بؤیوک دقتله تعقیب ائدیر.
ایران پرزیدنتینین بیرینجی معاوینی اسحاق جهانگیری ائتدیگی چیخیشیندا دئییب: "اقتصادی پروبلئملر دیگر مسئلهلر اوچون بهانه اولوب. آرخا پلاندا ایسه باشقا سناریولار وار."
رسمی یاییم اورگانی اولان "ایران" قزئتی ده بیرینجی صحیفهسینده درج ائتدیگی بیر مقالهده "بعضیلری عمللرینه چاتماق اوچون خالقی اویونجاق یئرینه قویماق ایستییر" سؤزلرینی وورغولادی.
آیت الله خامنه ای بو موضوع دا "دوشمنلریمیز اؤلکه نی قاریشدیرماق اوچون پول، سلاح و جاسوس لاردان ایستیفاده ائدیر" دئدی.
بوتون بو دئییلنلر ایران خالقینین میتینگ لره قالخما سببی کیچیلدیله بیلمز. بو قدر طبیعی ثروتلرینه باخمایاراق، خالقی گئتدیکجه یوخسوللاشان بیر ایران وار قارشیمیزدا. بورا قدر اقتصادی پروبلئملره گؤره جماعات کیچیک میقیاسلی آکسیالار کئچیریردی. سون واختلار بیر چوخ کاپیتال صاحبلری و مالیه شیرکتلرینین ایفلاسی، میلیونلارلا اینسانین ایشسیز قالماسی آکسیالارا تکان وئرن اساس قوه اولدو.
تظاهرات لاردا "پوللارینیزی سوریه، غزه و لبنان-دا خرجلمیین"، "خالق دیلنچی وضعیتینه دوشدو"، "سوریه-نی بوراخ، حالیمیزا باخ"، "نه غزه ه لبنان، جانیم ایرانا فدا اولسون"، "اولوم اولسون حزب الله-ا" کیمی شعارلار نوماییشچیلرین ایران دؤولتینین یاخین شرقدکی ایشغالچیلیق سیاستیندن ده ناراحات اولدوغونو گؤستریر.
ایران بیر طرفدن اقتصادی پروبلئملرله بوغوشور، دیگر طرفدن یاخین شرقده ایشغالچیلیق سیاستی یورودور. ایرانین سوریه-ده ساواشلارا آییردیغی مالیه اؤز اؤلکهسینین بیر چوخ وطنداشینین امک حاقیندان آرتیقدیر.
همچنین "ایسلام جمهوریتی ایستمیریک"، "ایستیقلال، آزادلیق و ایران جمهوریتی" کیمی شعارلار نوماییشچیلرین ایرانداکی باسقیجی رژیمدن ده ناراحات اولدوغونو گؤستریر. آکسیالاردا ایرانین کئچمیش لیدری رضا شاه پهلوییه دعا ائدیلمهسی ده بو باخیمدان بیر ایرونی در.
گؤروندوگو کیمی، ایرانداکی آکسیالارا تکان وئرن بیر چوخ عامل وار. بیر طرفده خالقین آزادلیق و اقتصادی ریفاه آختاریشی، دیگر طرفده ایسه ایرانی هدف تاختاسینا قویان اؤلکهلرین خاوس یاراتما ایستیی وار. تورکیهنین ایرانداکی پروسئسلره موناسیبتی ایسه هر ایکی حقیقتی گؤرن بیر تارازلیق سیستمینین اورتایا قویولماسی ایستییدیر.
- تورکیهنین سیاست، ایقتیصادیات و جمعیت آراشدیرمالاری فوندو – SETA-نین آراشدیرماچی یازاری
ایلگیلیلی خبرلر
اورتا آسیا جمهوریتلرینین گوندمیندهکی گلیشمهلر
دونیانین اؤنده گلن اؤلکهلری اورتا آسیا جمهوریتلرینی بیر بوتون اولاراق گؤرمهیه باشلادیلار
آورآسیا جمهوریتلرینین گۆندمیندهکی گلیشمهلر
۷-۸ می ۲۰۲۴ تاریخلرینده آذربایجان باشباخانی علی اسدوو تۆرکیهیه رسمی سفر گئرچکلشدیردی