هفتهنین آنالیزی :30
"دییشیکلیگین سوسیولوژی سی و تورکیه"
آنکارا ییلدیریم بایزید اونیورسیته سینین سیاسی معلوماتلار فاکولتهسینین دئکانی پروفسور دوکتور قودرت بولبولون "دییشیکلیگین سوسیولوژی سی و تورکیه" آدلی آنالیتیک یازیسی.
دییشیکلیک دؤوروندییک. قلوباللاشما پروسه لری حیاتیمیزی چوخ اؤلچولو اولاراق بیر چوخ ساحهده، ایسته سک ده، ایسته مه سک ده دییشیر. قلوباللاشما پروسه لری ایله یاناشی، سرعتلی ایقتیصادی اینکیشافین دا یاشاندیغی جمعیتلرده گوجلو دییشیکلیکلر بیرلیکده گئدیر. پروقرامدا سوسیولوژی وضعیته و تورکیهنین دییشن سوسیولوژی سینه نظر سالماق ایستییریک.
مازلو و احتیاجلار سلسله مراتبی
امریکالی پسیخولوق آبراهام مازلو "احتیاجلار سلسله مراتبی " نظریهسیله اینسان داورانیشلارینی تحلیل ائدیر. مازلو اینسانلارین ایلک نؤوبهده اساس احتیاجلارینی قارشیلاماق ایسته ایله حرکت ائتدیگینی، بو اساس احتیاجلارین اؤدنیلمهسیندن سونرا اورتا و یوکسک سویهلی قبول ائدیله بیلن دیگر جدی احتیاجلارینین اؤدنیلمهسینی گؤستردیگینی بیلدیریر. اینسانلاری موتیواسیا ائدن احتیاجلاری بیر هرمه اوخشادان ماسلوو بو احتیاجلاری ان اطرافلی شکیلدن ان محدودا دوغرو گئدهجک شکیلده بئش کاتئقوریایا آییریر.
هرم ین اساسیندا فیزیولوژی احتیاجلار وار. آجلیق، سوسوزلوق، مسکونلاشما کیمی احتیاجلار بورادا یئر آلیر. بو احتیاجلارین اؤدنیلمهسیندن سونرا 2-جی سویهده ایش، مولکیت، ساغلیق کیمی تهلوکهسیزلیک احتیاجلاری یئر آلیر. 3-جو سویهده منسوبلوق، سئوگی، قبول اولونما، اجتماعی حیات کیمی احتیاجلار اهمیت قازانیر. 4-جو سویه دیر وئریلمهسی، حؤرمت سویهسیدیر. ایستاتوس، اوغور، اعتبار، تانینماق، اؤزونو اورتایا قویماق سعیلری بورادا یئر آلیر. هرم ین ان دار تپهسی اولان 5-جی سویه ایسه اؤزونو رئاللاشدیرما سویهسیدیر. بو سویهده آرتیق اینسانلار ایلک مرحلهدکی اساس احتیاجلار سویهسیندن چوخ اوزاق اولورلار. داها یارادیجی اولماق، داها اخلاقلی، پرینسیپیال موضع لر، اؤز فرقلیلیگینی حیاتا کئچیرمک سعیلری بو سویهدکی اینسانلارین گؤزلنتیلری و موتیواسیاسیدیر. ماسلووا گؤره بیر احتیاج آرادان قالدیردیقدان سونرا بو جور احتیاجلارین اؤدنیلمهسینه قارشی موتیواسیا معناسینی و دیرینی ایتیریر.
سرعتلی اینکیشاف و نتیجهلری
ماسلووون فردلر اوچون نظرده توتدوغو احتیاجلار سلسله مراتب تحلیلی راحت شکیلده جمعیتلر اوچون ده نظرده توتولا بیلر.
قلوباللاشما پروسه لر ایله بیرلیکده بعضی جمعیتلر چوخ قیسا مودت عرضینده چوخ سرعتلی شکیلده اینکیشاف قئید ائده بیلر. ائله همین چرچیوهده قلوباللاشما پروسه لری ایله یاناشی بعضی جمعیتلر چوخ قیسا مودتده ایقتیصادیات ساحهسینده چوخ سرعتلی شکیلده اینکیشاف ائتدی. چین، برازیلیا، هیندیستان کیمی اؤلکهلرله یاناشی تورکیه ده بونلاردان بیریدیر. آک پارتی نین حاکمیتیندن اول آدام باشی 2000 دولار گلیر سویهسینه مالیک اولان تورکیه جمعیتلر اوچون چوخ قیسا دئییله بیلهجک بیر مودتده آدام باشی گلیری 10 مین دولاری اؤتن بیر اؤلکه اولدو.
بو سرعتلی ایقتیصادی دییشیکلیگین ایقتیصادیات، مدنیت، تحصیل، عائله، سیاست کیمی حیاتین بوتون ساحهلرینه شوبهه یوخدور کی، تأثیری اولور. ایقتیصادی اینکیشافین عدالتلی پایلانماسی سویهسی ایسه آیری بیر موضوع دور.
ایقتیصادی اینکیشافین تأثیرلری
دییشن ایقتیصادی سئچیملر: جمعیتلرین قیسا مودت عرضینده بئش قاتادک وار-دؤولته قوووشماسی فردلرین ایقتیصادی سئچیملرینی خیلی فرقلندیرهجک. عمورو قناعت ائتمکله کئچمیش عائلهلر اوشاقلارینین خرجلرینی و اوره تیم سئچیملرینی باشا دوشمکده چتینلیک چکهجکدیر. تورکیه جهتدن دییشن بو وضعیتی موبایل تلفونلاری سئچیمینده موشاهیده ائتمک مومکوندور. تورکیهده موبایل تلفونو دییشمه مودتینین دونیادا اورتا حساب قبول ائدیلن مودتین چوخ اوزرینده اولدوغو بیلدیریلیر.
عائله موناسیبتلری: ایقتیصادی اینکیشاف ار-آرواد و اولاد موناسیبتلرینی ده کؤکوندن دییشیر. کئچمیشده عائلهلر نیسبی اولاراق داها چوخ احتیاج ایچینده اولدوقدا، اوشاقلار داها حؤرمتلی و اطاعت کار ایدی. ایقتیصادی اینکیشاف ایله یاناشی عائلهلر داها وارلانارکن عائله فردلری داها آزاد و داها تنقیدی موضعی توتا بیلیرلر.
تحصیل: داها آشاغی گلیر سویهسینده تحصیل فردلرین یوکسلمه و "اؤزونو خلاص ائتمهلری" اوچون داها چوخ مقصد کیمی گؤتورولرکن، داها یوکسک گلیر سویهسینده تحصیل واسیطه کیمی ایستیفاده اولونور.
مدنیت-صنعت-استتیک: گلیر سویهسی یوکسلدیکجه مدنیت، اینجه صنعت و استتیکایا دایر ماراق و قایغیلار دا آرتیر، بو ساحهلره دایر گؤزلنتیلر یوکسلیر.
سیاست: 1980-جی ایللرده دؤولتلر نیسبی اولاراق داها اوتوریتر، وطنداشلار ایسه داها مرحمتلی ایدیلر. دؤولتلر حاضردا داها دموکراتیک اولماسینا باخمایاراق آرتیق وطنداشلار داها تنقیدچیدیر. قلوباللاشما پروسه لری و ایقتیصادی اینکیشافلا یاناشی عائلهلرده اولدوغو کیمی فرد-دؤولت-جمعیت علاقهلری دییشیر. بو دییشیکلیک البته کی، سیاسته و سیاسی ایفهدهلره اؤز تأثیرینی گؤستریر. دئمهلی سوسیولوژی طبیعی اولاراق یئنی بیر دیل/طرز/سوز/یش ایجرا طرزینه احتیاج دویولور. ماسلووون احتیاجلار سلسله مراتب ینده اولدوغو کیمی دؤولتلنن، اورتا-یوخاری گلیر دورومونا چاتان جمعیتلره اساس احتیاجلار وعد ائتمک سیاسی بیر قارشیلیق گؤرمهیهجکدیر. آرتان گلیر سویهسی سیاسی ایفادهیه دایر اجتماعی گؤزلنتینی دییشیر. 2 مین دولارلیق بیر گلیر دوروموندا بعضی خرجلر لازیمسیز کیمی قبول ائدیله بیلر. 10 مین دولارلیق شرطلرده ایسه اساس احتیاجلاردان بحث ائتمک لازیملی کیمی گؤروله بیلر.
سرعتلی دییشیکلیک و مدنیت
سرعتلی دیشیکلیگین یاشاندیغی اؤلکهلرده ان پروبلئملی ساحهنین مدنیت ساحهسینده اولدوغو سؤیلنه بیلر. ایقتیصادی اینکیشاف یاخود دا قلوبال اونسیت و اینفورماسیون ایله بیر چوخ شئی سرعتلی شکیلده دییشه بیلیر. لاکین مدنیت عینی سرعتله دئییل، داها یاواش دییشیر. بو وضعیتین عکس-صدالارینی تحصیل، سیاست، قادین-کیشی علاقهلری کیمی ساحهلرده چوخ موشاهیده ائدیریک. اجتماعی ایستاتوسلار سرعتله دییشرکن، اجتماعی مدنیت عینی سرعتله دییشمدیگیندن، مدنی ساحهلردکی موناقیشهلره شاهید اولوروق.
قلوبال اونسیت و اینفورماسیون
دییشن سوسیولوژی ساده جه ایقتیصادی اینکیشاف ایله ایضاح اولونا بیلمز. تکنولوژی پروسه لر فرد-دؤولت-عائله موناسیبتلرینی ده دییشیر. اولجهدن فردلر یاخین قوهوم، دوست و مکتب اطرافیندا و اوزبوز موناسیبتلرله بیر سوسیاللاشما پروسه سی یاشایارکن، اینکیشاف ائدن تکنولوژی و خصوصیله سوسیال مئدیا واسیطهلری آرتیق فردلر قلوبال سویهده و ویرتوال موناسیبتلره بیر سوسیاللاشما پروسه سی یاشاییر. بنزر دیگر مئخانیزملرینین وطنداشلار اوچون ده قوهده اولدوغو، عائلهلر کیمی دؤولتلرین ده آرتیق فردلر اوزرینده داها محدود تأثیره مالیک اولدوغونو دئیه بیلریک.
یئنی سوسیولوژینین اولوشوموندا ایقتیصادی اینکیشاف ائتدیرمکله یاناشی قلوبال اونسیت و اینفورماسیونون تأثیری بؤیوکدور. جمعیتلری، دؤولتلری، عائلهلری دییشیکلیگه مجبور ائدن اساس شئی قلوبال خبرلشمه و اینفورماسیون واسیطهلریله فرد-دؤولت-جمعیت و عائله موناسیبتلرینین باشقا اؤلکه لرده/عائله لرده نئجه اولدوغونا داها یاخیندان بلد اولونماسیدیر.
سون سؤز کیمی قئید ائدک کی، تاریخین دؤنوش نقطهسی قیریلما آنی وارسا هامیمیز بو آنا شاهیدلیک ائدیریک. اوشاقلاریمیز یئنی بیر دؤورون ایلک نسیللری ایکن، آتالاریمیز مین ایللیک بیر عنعنهنین سون قورشاغی کیمی. بیر نسیل اولاراق ایکیسی آراسیندا بیر طرفدن کئچمیشین مین ایللیک تجروبهسینه، عنعنهسینه صاحب ایکن، دیگر طرفدن یئنی بیر دؤورون باشیندایق. سوسیولوژینین سرعتله دییشدیگی بئله بیر موحیطده هر حالدا دوننده قالماماق لازیمدیر. حضرت مولانانین بو یاناشماسی تحصیله، عائله موناسیبتلریمیزه و خصوصیله سیاسی ایفادهلره دایر بیزه ایشیق اولور:
"دوننله برابر گئتدی عزیزیم
نه قدر سؤز وارسا دونه نه عایید
ایندی یئنی شئیلر سؤیله مک لازیم"
طبیعی کی، عنعنهدن آیریلمادان…
ایلگیلیلی خبرلر
تۆرک جمهوریتلرینین گوندمیندهکی گلیشمهلر
۱ ژوئن ۲۰۲۴ تاریخینده شوشادا تۆرک دؤولتلری تشکیلاتی تحصیلدن مسئول باخانلاری ۸.جی ییغینجاغی ائدیلدی