Xain tüntäreleş kereşüe

Dönya tarixında bälki dä berençe tapqır ber millät här dini, säyäsi ışanudan häm sośial’ töbäktän keşelär belän tüntäreleşçelärne kire çigenderde.

Däwlätneñ tankın-mıltığın watandaşına töbägän, däwlätneñ xärbi oçqıçları belän üz watandaşın bombalağan xärbi üniforma kigän xainlär watandaş belän küzgä küz kilde.

15nçe iyul tönendä törek milläte dastan yazdı: “Minem watanım, bayrağım, tawış birgän däwät başlığı, Mäclesem häm saylağan äğzaläre, berlek-bötenlegem, dini ışanuım, tormış räweşemne tartıp ala almassız,” – dide.

Monıñ öçen canın fida itkän 208 watan balasınıñ urını cännättä bulsın.

Xıyanätçelär 16nçı iyul irtäsenä planlaştırğan çirqanıç kereşüläre faş itelgäç 15nçe iyul kiçenä çigenderelmägän bulsa, ber fäläkät kötä ide törek milläten.

Uyın, xain plannıñ aldan xabär alınıp, watandaşlarğa Törkiyä ilbaşı Räcäp Tayyip Ärdoğan tarafınnan televideniye ekrannarınnan citkerelüe belän añlaşıldı.

Däwlät başlığı häm premyer-ministr Binali Yıldırımnıñ da çaqıruları belän ilneñ här poçmağında xalıq uramnarğa ağıldı häm tüntäreleşkä kirtä quydı.

Kereşü belän bäyle berençe işarätlär 15nçe iyul kiçke säğatlärdä Änkarada Ğomüm ştab räislegendäge xäräkät belän barlıqqa kilde.

Ğomüm ştabta qoral tawışları işetelde häm ber boralaqtan keşelärgä ut açıldı.

Änkara kük yözendä reaktiv oçqıçlar säğatlär buyı oçtı.

Oçqıçlardan häm xärbi boralaqlardan şaqtıy kritik binağa ut açıldı, qayber urınnar bombağa totıldı, xalıq östenä tanklar belän yöredelär.

Törkiyä Böyek Millät Mäclese, Ğomüm ştab, Milli küzläw oyışması MİT, Änkara İminlek mödirlege häm Maxsus politsiya üzäge säğatlär buyı bombalandı.

Ğomüm ştab başlığı, Armiya generalı Hulusi Akar tüntäreleş kereşüen başqarğan ber törkem tarafınnan totıq itep alındı.

Güya “tığız citäkçelek qararı tekstı”n imzalawnı kire qaqqan Armiya generalı Hulusi Akarnıñ muyının bilbaw belän qısqannar. Bu waqıtta tekst Törek qorallı köçläreneñ räsmi internet säxifäsebdä urın aldı.

Beldergedä armiyaneñ citäkçelekne qulğa töşerüe açıqlandı.

Şul uq säğatlärdä İstanbulda Boğaziçi häm Fatix Soltan Mäxmät küperläre belän Atatörek hawa mäydanı ber törkem ğaskärilär tarafınnan yabıldı.

Şul mizgellärdä Törkiyä teleradiokompaniyase TRT dä ber törkem güya ğaskäri tarafınnan yawlap alındı.

Tüntäreleşçelär basıp alğan TRTdä eşläwçe personalğa yanadı.

Qanunsız tüntäreleş beldergese qorallar belän yanap, turıdan efirda uqıtıldı.

Läkin Törkiyädä yöz meñnärçä watandaş Törkiyä bayraqları belän uramğa çığıp, tüntäreleş kereşüen başqaruçılarğa reakśiya belderä başladı.

Çın komandirlar xainlärgä “kazarmalarğa qaytığız” çaqıruın yasadı.

Millätneñ dä xuplawı belän TRTdäge tüntäreleşçelärdän qayberläre qulğa alındı, qayberläre qaçtı. Qısqa waqıtta efirlar cayğa salındı.

Milli küzläw oyışması ozaqlamıy tüntäreleş kereşüeneñ kire çigenderelüen citkerde.

İrtängä qadär xäbär kilmägän Ğomüm ştab başlığı, Armiya generalı Hulusi Akar oyıştırılğan operatsiyadä qotqarıldı.

Şul waqıtta tüntäreleşçe ğaskärilärneñ yawlap alınğan Ğomüm ştab räislegeneñ yullama sistemasınnan taraftar berleklärgä tığız citäkçelek boyırığı cibärüläre öyränelde.

Boyırıq 15nçe iyul könne säğat 15.22dä 3 bit häm 20 maddä bularaq citkerelde.

Moña kürä Törkiyä waqıtı belän 03.00tä citäkçelek qulğa töşereläçäk, uramğa çığu isä 06.00dan alıp tıyılaçaq ide.

Ğomüm ştab berämleklärennän Törek qorallı köçläre yullama sistemasına kerep, cibärelgän güya tığız citäkçelek dokumentına “İldä solıx xuntası liderı, General-mayor Mäxmät Partikoç häm polkovnik Cämil Turhan qul quyğan.

Beldergeneñ däwamında isä Tığız citäkçelek komandirlıkları, Tığız citäkçelek mäxkämälärendä wazifa başqaraçaq personal isemlekläre belän qalğan güya bilgeläw qararları bar.

Xain kereşü ni öçen 15nçe iyul kiçenä alınğan soñ?

Bik yäşeren alıp barılğan xain plan watanpärwär ğaskärineñ poliśiyağa şaltıratıp: “Ğaskärilär irtängä taba kazarmadan çığaçaq. Tüntäreleş öçen küpläp üterü başqarılaçaq,” – diyep, xäbär itüennän soñ bozılğan.

İrtänge yaqta başqarırğa telägän tüntäreleş planı faş itelgäç FETÖçı törkem panikağa birelep, yawlaw planın irtä başlarğa qarar birgän.

Planlanğannan 8 säğat elek kazarmadan çıqqan xainlär İminlek, 1nçe Armiya citäkçelege çaraları häm Törkiyä ilbaşı Räcäp Tayyip Ärdoğannıñ birelmäwe belän milli iradäneñ demokratiya näwbäte yärdämendä kire çigenderelde.

Maxsus köçlär citäkçelegen qulğa töşerergä tırışqan tüntäreleşçe General-mayor Sämih Tärzi mondağı ämir keçe ofiśer tarafınnan atıp üterelde.

Ämir keçe ofiśerı General-mayor Tärzi yanındağı xainlär tarafınnan şähit itelde.

Maxsus köçlär citäkçelegen qulğa töşerergä tırışqanda qulğa alınğan häm soraw aludan soñ qulğa alınğan qayber ğaskärilär İlbaşı sarayınıñ saqçı brigadasında üzlärenä qoralnıñ birelüen açıqladı.

Qulğa alınğan tüntäreleşçe ğaskärilär tübändägeçä belderde: “15nçe iyul könne ğaskärilär xärbi künegülär nigeznamäse belän İlbaşı sarayınıñ saqçı brigadasına kiterelde. Monda alarğa kamuflyaj, qoral häm kiräk-yaraq taratıldı”.

Törek qorallı köçläre eçendäge FETÖ äğzase bulğan ber törkem xain ofiśer tarafınnan başlatılğan tüntäreleş kereşüe xalıqnıñ da yärdäme belän yaqınça 22 säğattä kontrol astına alındı.

Xäzerge waqıtta ike tögäl närsä bar.

Berençese – xalıqnıñ iradäsenä ipoteka quyıluına röxsät birmäyäçäge.

İkençese isä – watandaşın häm anıñ Mäclesen bombağa totuçılarnıñ iseme “törek ğaskäriye” bulmayaçaq.