Yañartıla torğan ênergiyadä rekord däräcädä artış

Global’ êlektr citeşterüdä yañartıla torğan ênergiya çığanaqlarınıñ payı 2023tä berençe tapqır 30%tan arttı. Törkiyä 42% êlektrın bu çığanaqlardan citeşterep, dön’yaküläm urtaça kürsätkeçen dä uzıp kitte.

Xalıqara oyışmalarnıñ xisaplarına kürä dön’yanıñ êlektr taläbe 2023 yılda sägätenä 29,5 teravatt belän rekord däräcägä ireşte.

Ayıruça üskän illärdäge êlektr qullanunıñ kimüe arqasında global’ êlektr taläbe uzğan yılnı 2,2%ka üste.

Êlektr taläben qanäğat’länderü öçen citeşterüdä iñ tiz üsüçe çığanaqlar isä yañartıla torğan çığanaqlar buldı. Zur pay isä qoyaş häm cilneke.

2023 yılda bar dön’yada êlektr citeşterüneñ 7,8%ı cil, 5,5%ı isä qoyaş ênergiyasennän täêmin itelde.

Qoyaş ênergiyasen qullanu 23,2%ka arttı. Şul räweşle êlektr citeşterüdä yıllıq bazada iñ zur artış kürelgän çığanaq Qoyaş ênergiyase bularaq bilgelände.

Qoyaş ênergiyase investiśiyaläre 19 yıl buyı özleksez räweştä bar dön’yada iñ tiz üsüçe êlektr çığanağı bulıp tora.

Cil ênergiyasennän êlektr citeşterü dä 2022 yılğa kürä 9,8%ka arttı.

Global’ êlektr citeşterügä klimat üzgäreşe dä üz täêsir itte. Gidroêlektr ênergiya stanśiyaläre kebek çığanaqlarnıñ payı 14,3% belän aldağı yılğa kürä 2%ka kimede.

Şul räweşle global’ êlektr citeşterüdä yañartıla torğan ênergiyaneñ tuplam payı berençe tapqır 30%tan arttı.

Yañartıla torğan çığanaqlarnı qullanunıñ rekord däräcädä artuı belän uglerodnıñ bülenep çığuı da kimede.

Global’ êlektr citeşterüdä uglerod gazınıñ bülenep çığuı uzğan yılnı rekord däräcädä kimep, 2007 yılda ülçängän iñ yuğarı kürsätkeçkä kürä 12%ka tübänäyde.

Kümer häm tabiğıy gaznıñ bar dön’yada êlektr citeşterüdäge payı uzğan yılnı çiratı belän 35,4% häm 22,5% buldı. Kümerdän êlektr citeşterü 2023tä 1,4% häm gazdan citeşterü isä 0,8%ka arttı.

Atom-töş ênergiydän êlektr citeşterü 2023tä yıllıq bazada 1,8%ka kütärelep, tuplam citeşterüdä 9,1% pay aldı.

Törkiyädä qoyaş häm cil ênergiyasennän êlektr citeşterü global’ kürsätkeçlärne dä uzıp kitte.

Törkiyädä êlektr citeşterüneñ 6%ı qoyaş häm 10%ı cil ênergiyasennän qanäğat’länderelä, gidroêlektr 20% belän iñ zur yañartıla torğan êlektr çığanağı bula birä.

Uzğan yılnı Törkiyädä êlektrnıñ 58%ı qazılma yağulıqlardan citeşterelde.