Awraziya cömhüriyätläreneñ kön üzägendäge waqıyğalar
Awraziya qaytawazı (кaйтавaзы) -54/2023
Awraziya cömhüriyätläreneñ kön üzägendäge waqıyğalar
Azärbaycan ilbaşı İlham Äliyıv 2023nçe yılnıñ 27nçe avgustında Törkiyä cömhüriyäte milli saqlanu ministrı Yaşar Gülärne, 28nçe avgustta isä Törkiyäneñ ğomum ştab başlığı Mätin Güraknı qabul itte. Söyläşülärdä Azärbaycan belän Türkiyä (Törkiyä) arasında xärbi êlemtälärne tağın da üsterü mäs’äläse qaraldı.
Törkiyä tışqı êşlär ministrı Xaqan Fidan 31nçe avgust-1nçe sentyabr’ könnärendä Rusiyägä räsmi säfär yasadı. Ul Rusiyä tışqı êşlär ministrı Sergey Lavrov häm saqlanu ministrı Sergey Şoygu belän ayırım-ayırım söyläşte. Anda ikeyaqlı, regional’ häm dönyaküläm mäs’älälär xaqında fiker alıştılar. Xaqan Fidan 2023nçe yılnıñ 26nçı avgustında Ukrainağa da räsmi säfär yasadı.
Vatikan däwlät başlığı papa Franśisk (Фрaнциск) 31nçe avgusttan 4nçe sentyabr’gä qadär Mongoliyägä êşlekle säfär yasadı. Ulanbatorda ul Mongoliyäneñ ilbaşı Uxnaagiyn Hürelsüx, xökümät räise Luvsannamsrain Oyun-Êrdene belän oçraştı. Bu katoliklarnıñ dini liderınıñ Aziyä däwlätenä yasağan täwge säfäre bularaq tarixqa kerde.
Ağımdağı yılnıñ 1nçe sentyabrendä Qırğızstan ilbaşı Sadir Caparov häm Rusiyä däwlät başlığı Vladimir Putin 9 mäktäpkä nigez saluda onlayn qatnaştı. Rusiyä Qırğızstanda salınaçaq älege uqu yortlarınıñ (йортлaрының) tözeleşenä 500 million dollar bülep birde. Ul älege ildä üzeneñ yoğıntısın (йогынтысын) belem alu tarmağına investiśiyälär (инвeстицияләр) belän däwam (дәвам) itärgä teli.
1nçe sentyabr’dä Gruziyäneñ xakimiyättäge partiyäse “Gruzin töşe” İlbaşı Salome Zurabişviliğa qarata wazıyfadan alu barışın (процессын) başlataçaqların belderde. Moña däwlät başlığınıñ xökümät telägenä qarşı kilep çit il säfärläre yasawı säbäpçe buldı. İlbaşı Zurabişvili 31nçe avgusttan 1nçe sentyabr’gä qadär Berlinğa häm Brüssel’gä barıp qayttı.
1nçe sentyabr’dän Qırğızstan häm Üzbäkstan watandaşları üzara şäxes tanıqlığı belän genä säyäxät itä başladı. Monnan tış, ike il arasındağı Begabad häm Qarabağış çik qapqaları ozaq waqıttan soñ qabat qullanılşqa açıldı. 31nçe avgustta – Qırğızstan, 1nçe sentyabr’dä Üzbäkstan Bäysezlek könen qotladı.
Kollektiv iminlek kileşüe oyışması Belarus’ta 2 meñ 500dän artıq ğaskäri qatnaşında xärbi öyränülär ütkärä başladı. 4 êtaptan toruçı çaranıñ ber öleşe Qırğızstanda ğamälgä aşırılaçaq. Kollektiv iminlek kileşüe oyışması ştabı başlığı, general Anatoliy Sidorov berläşmäneñ kiñäyergä äzerlänüen xäbär itte.
Waqıyğalardan kürengänçä, uzğan atnada Awraziya geografiyäseneñ kiläçägen bilgeläyäçäk ähämiyätle säfärlär yasaldı. Awraziyä däwlätläre arasında ikeyaqlı mönäsäbätlär dä üseşen däwam (дәвам) itä.
Abdrasul İsakov
