Balalarda êç kibüdän tabiğıy däwalaw ısulları

Balalarda êç qatu probleması öçen öylärdä qayber aşamlıqlar häm üsemlek produktların balalarğa birergä bula. Êç kibüne totqarlaw öçen şuşı üsemlek qatnaşmaların qullanırğa bula:

• Zäytün mayı häm limon qatnaşması:

Êç qatudan zäytün mayı häm limon qatnaşmasın balalarğa birergä bula. 1 diśert qaşığı zäytün mayı belän 1 deśert qaşığı yaña sığılğan limon suın (soğın)  quşıp bolğatırğa. Bu qatnaşmanı här irtä aç qarınğa balağa birergä. Bu qatnaşma êç qatunı totqarlıy.

İkençe ber ısul isä zäytün mayı häm äflisun suı qatnaşması. 1 aş qaşığı zäytün mayı belän 1 aş qaşığı äflisun (apel’sin) soğın quşıp, balağa êçerergä bula.

• Balalarda êç qatunı ciñeläytüçe däwalaw

1 kipterelgän incir, 2 kipterelgän abrikos (örek), 2 kipterelgän qaracimeşne waq itep kisep, 1.5 çäy stakanına salığız. Cılınğaç êçenä 1 aş qaşığı zäytün mayın salıp, monı waqıt-waqıt balağa êçeregez.

• Üsemlek çäyläre:

Fenxel’ üläne häm romaşka çäyı belän bergä bik küp üsemlek çäyı êç kibüneñ tağın da qısqa waqıtta uzuına yärdäm itä.

• Fenxel’ üläne orlıqları: 

Fenxel’ üläne balalarda êç qatqanda tabiğıy däwalanu yullarınnan berse. 2 stakan sunı çaynikka quyğannan soñ 1 deśert qaşığı fenxel’ orlığın da quşıp qaynatırğa kiräk. Qaynap çıqqannan soñ uttan alıp 10 minut kötterergä. Sözep (fil’trlanıp) suıtırğa häm suınğannan soñ waqıt-waqıt balalarğa birergä.

• Kipterelgän yözem: 

Ber uç kipterelgän yözemne suğa salırğa. 1 tön köttergännän soñ sunı sözärgä (fil’trlarğa) häm yözemnärne balağa aşatırğa.

• Ciläk-cimeşlär:

Gruşa, yözem, abrikos (örek), qaracimeş, qawın, incir, xörmä kebek ciläk-cimeşlär könenä kim digändä 2 porśiya birelergä tiyış. Fasılına qarap yaña yäki kipterelgän bulırğa mömkin. Balanıñ täm zäweğenä qarap kompot yäki cimeş soğı räweşendä birelä alına. Kompottağı cimeşlärne aşatırğa. Ciläk-cimeş soğın äzerlägän çaqta cimeş yomşağı qalırğa tiyış.

Almanıñ qabığında cepsel küläme yuğarı. Şuña kürä qabıqları belän bergä qullanırğa kiräk.

Gruşa aşqaynatu (señderü) sistemasın tizlätä häm aş qazanın ciñeläytä. Alma kebek qabıqları belän bergä aşarğa kiräk.

Bäbi 6 aydan zurraq bulğan çaqta gruşanı, persiknı häm abrikosnı sok çığarğıçtan çığarıp imezlek şeşäsenä tutırıp könenä 2 tapqır êçerergä bula.

• Yäşelçälär

Käbestä, sel’derey, porey suğanı, bamiya, artişok, brokkoli, tösle käbestä, fasol’, qabaq kebek yäşelçälärdän ber yäki ike porśiya aşatırğa bula. Yäşelçä aşarğa telämäwçe balalarğa qıyar yäki qaynatılğan kukuruz birergä bula.

• Quzaqlılar

Bik yaxşı cimeş yomşağı çığanağı (kipterelgän fasol’, yasmıq, borçaq h.b.).

• Kinder orlığı:

Kinder orlığı poroşoğın yogurt belän qatıştırıp könenä 2 märtäbä qullanu – êç qatuğa iñ êffektiv ğilmi ısullardan berse.

• Yasmıq aşına sel’derey kebek yäşelçälär quşıp izep birergä bula.
• Bärängedän häm onlı aşamlıqlardan mömkin qadär saqlanırğa kiräk.

Balalarda êç kibügä qarşı kürelä alınaçaq başqa çaralar:

• Sıyır söten kimetep, käcä söten êçerergä.
• Aq ipi urınına qaraboday ikmägen qullanırğa.
• Şikärle aşamlıqlar qullanmasqa.
• Döge pılawı häm makaron urınına bulgur pılavın birergä.

Här bäbineñ qorılışı üzgä bulğanı öçen böten bu ısullarnı qullanu aldınnan motlaq räweştä tabib belän kiñäşläşegez.

Avtor – tabib Mäxmät Uçar