Êçӓklektӓ gaz cıyılu

 “Sälamät bulıyq” tapşıru tezmäbezneñ bügenge çığarılışında êçӓklektӓ gaz cıyılğanda faydalı bulğan tabiği ısullar xaqında süz alıp barabız.      

Aşqaynatu sistemasındağı qayber tiskӓre yaqlar arqasında êçӓklektӓ gaz cıyılu hӓm êçtӓge diskomfort kübebez öçen waqıt-waqıt problemağa ӓylӓnergӓ mömkin.

Gaz cıyıluğa kitergӓn sӓbӓplӓr:

•          Aşamlıqqa qarata allergiya

•          Ozaq waqıt xӓrӓkӓtsez qalu

•         Hawanı yotu

•          Qullanu waqıtı betkӓn aşamlıqlarnı aşaw

•          Küp külӓmdӓ yuğarı cepselle rizıqlar qullanu

•          Rizıqlarnı zur kisӓklӓr xӓlendӓ hӓm citӓrlek çӓynӓmiçӓ yotu

•         Êçӓklӓrdӓge sӓlamӓtlek problemaları

•          Tӓnneñ , ayıruça ayaqlar hӓm qarınnıñ ,tuñuı

•         Bik maylı hӓm tӓmlӓtkeçle rizıqlar qullanu

•          Küp itep söt êçü

•          Gazlı hӓm şikӓrle êçemleklӓrne küp êçü

•          Zararlı ğadӓtlӓr gaz cıyıluğa kiterergӓ mömkin.

Êçӓklektӓ gaz cıyılğanda faydalı bulğan tabiği ısullar tübӓndӓgelӓr:

• İmbir

İmbir gaz awırtuların kimetüçe iñ êffektiv tabiği ısullarnıñ berse. Lӓkin anı küp qullanu aşqazanı awırtuına kiterergӓ mömkin. Şuña kürӓ anı saqlıq belӓn qullanırğa kirӓk.

İmbirneñ qabığın ӓrçep uğıçtan uarğa yӓki bik yuqa telemlӓp kisep qara çӓy kebek peşerergӓ mömkin. Çӓy parlaw öçen qullanılaçaq su qaynap torırğa tiyeş tügel. İmbir çӓye peşergӓndӓ farfor çӓynek qullanırğa kiñӓş itelӓ. Çӓygӓ limon kisӓklӓre dӓ salırğa mömkin.

• Tmin

1 stakan suğa barmaq oçı belӓn alıp tmin salıp 10 minut tönӓtkӓnnӓn soñ sözegez,anı aşağannan soñ êçӓ alasız. Tminnı sötkӓ yartı çӓy qaşığı quşıp êçӓrgӓ dӓ bula.

• Serkӓ

1 stakan cılı suğa 1 aş qaşığı alma serkӓse quşıp êçӓrgӓ mömkin.

• Fenxel’ orlığı

Berniçӓ fenxel’ orlığın çӓynӓrgӓ bula , telӓsӓgez çӓyen qaynatıp êçӓ alasız.

• Darçin

Awırtunı basuçı darçin gaz kiterep çığarğan awırtınu ciñelӓytӓ, aşqazanı hӓm êçӓklӓrne tınıçlandıra.  Darçinnan çӓy ӓzerlӓrgӓ mömkin, şulay uq anı yoğırtqa quşıp aşıy alasız.

Darçin çӓyen niçek ӓzerlӓrgӓ?

Bu çӓyne darçin poroşogınnan yӓki darçin qabığınnan ӓzerlӓrgӓ bula. Darçin qabığın suda ciñelçӓ yuıp ,4-5 kisӓkkӓ bülӓbez. Östenӓ qaynağan su salıp 10 minut tönӓtӓbez.

1 çınayaq suğa 1 urta darçin tayağı salabız. Çӓy yasağanda poroşok qullanasız ikӓn anı  1 çınayaq suğa yaqınça 1 çӓy qaşığı  salırğa kiñӓş itelӓ. Mondıy çӓyne bal belӓn dӓ êçӓrgӓ bula.

• Soda

1 stakan cılımsa suğa yartı çӓy qaşığı soda quşıp êçӓ alasız.

• Termofor(cılıtqıç)

Awırtqan urınğa qaynar su tutırılğan termofor quyıp 5 minutqa qaldırırğa kirӓk.

• Fizik künegülӓr

Arqağızğa yatıp, ayaqlarığını tezdӓn bögep, êçegezgӓ taba êtep künegülӓr yasıy alasız.

Ülӓn çӓylӓre bularaq romaşqa (aqçӓçӓk), bötnek, ӓnis hӓm kardamon çӓylӓren dӓ qullanırğa bula.

Gaz cıyılu hӓm êç küperü öçen faydalı bulğan qayber tӓq’dimnӓr:

Az külӓmdӓ aşaw faydalı bulırğa mömkin.

Rizıqnı yaxşılap çӓynӓw bik möhim. Azıqnı ӓybӓtlӓp çӓynӓw yotılğan hawa külӓmen dӓ kimetӓ.

Qaysı rizıqnıñ başqalarına qarağanda kübrӓk gaz barlıqqa kitergӓnen añlaw öçen azıq köndӓlege buldırırğa kirӓk.

Sağız çӓynӓw , söylӓşep yӓki aşığıp aşaw da zur külӓmdӓ hawa yotuğa kiterӓ , ul da gaz barlıqqa kiterӓ.

Êç kibü dӓ şeşü hӓm êç küperüne arttıra. Êç qatu bulmasın öçen su êçüne hӓm fizik aktivlıqnı arttırırğa kirӓk.

Probiotiklar gaznı hӓm şeşüne kimetergӓ yӓrdӓm itӓ , çönki alar êçӓklӓrdӓge bakteriya moxiten yaxşırtalar.

 Avtor: Tabib Mäxmät Uçar