“Мәсир мaҗуны” әлбәсымaн тaтлы aшaмлыгы / “Mäsir macunı” älbäsıman tatlı aşamlığı

        Här yıl festivale ütkärelgän älbäsıman tatlı aşamlığı “Mäsir macunı”nıñ yaqınça 500 yıllıq uzğanlığı bulğanın belä idegezme?

        Şifalı aşamlıq buluı qabul itelgän älbäsıman tatlı aşamlığı bulğan “mäsir macunı”nıñ barlıqqa kilüe tarixi xikäyägä nigezlänä. Qanuni Soltan Söläymannıñ änise Hafsa Soltan Manisada säbäbe añlaşılmağan xastalıq belän awırta başlıy. Bu xastalıqqa çara öçen Soltan mäçete mädräsäse tabibı 41 üsemlek häm tämlätkeç qatnaşmasınnan torğan älbäsıman äzerli. “Mäsir macunı” iseme belän bügenge köngä qadär kilep citkän şuşı şifalı qatnaşma Hafsa Soltannı qısqa waqıtta sawıqtıra. Soltan üzen sälamätländergän “mäsir macunı” älbäsımanınıñ här yıl Näwrüz atnasında, yäğ’ni 21nçe mart atnasında xalıqqa taratıluın teli. Keçkenä käğäzlärgä törelgän älbäsıman Soltan mäçetennän xalıqqa taratıla. Ul könnän birle här yıl şuşı uq waqıtta Manisada cıyınnnar ütkärelep, Soltan mäçete tiräsendä cıyılğan xalıqqa “mäsir macunı” älbäsıman tatlı aşamlığı taratıla.

“Mäsir macunı” älbäsımanı buınnan-buınğa citkerelgän tradiśion mäğ’lümatlär nigezendä äzelänä. Êçendä anis, qara zira, qara borıç, känäfer çäçäge orlıqları (gvozdika), zira orlığı koriandr üläne, ravent, şafran, sağız, darçin, vanil, alspiśa, imbir, galangal, äflisün qabığı, senna, şomırt kebek üsemleklär häm tämlätkeçlär bar.

Bu tämlätkeçlärneñ täêsire belän “mäsir macunı” älbäsıman aşamlığınıñ şaqtıy faydası bar. İñ küp belengän uñay yoğıntısı bularaq tabiğıy tämlätkeçlärneñ qatnaşması näticäsendä biräçäk köç-küätne häm ênergiyane äytep uzarğa bula. Ayıruça êkzema häm qayber tire awıruları öçen şifalı. Êçendäge tämlätkeçlär arqasında yötkerü belän sulış sistemasın ciñeläytkäne öçen salqın tiyüdän däwalanğan çaqta qullanıla. Qayber tämlätkeçlär awırtunı beterüçe üzençälekkä iyä bulğanı öçen revmatizm awırularında da yaxşı bula.