Amasra muzeyı

Êllinistik çordan Rim dӓwlӓtenӓ ,genuyalılardan Ğosmanlı imperatorlığına qadӓrküp çorlar  hӓm śivilizaśiyӓlӓrneň êzlӓren saqlap qalğan mӓdӓniyӓt bişege ul Amasra.

Amasra antik çorlardan başlap Anadolunıň iň möhim urınnarınnan berse bula.

Ozaq yıllar Rim dӓwlӓte xakimiyӓtendӓ qalğan töbӓk imperator Mixail 7 nçe Paleolog dӓwerendӓ Genuya bazasına ӓwerelӓ.

Şuňa kürӓ  Amasrada Genuya mӓdӓniyӓteneň küp êzlӓre bar.

Amasra nığıtmasındağı 13 nçe ğasırğa qarawçı Genuya gerbları kebek mӓdӓni êzlӓr töbӓkneň śivilizaśiyӓlӓrgӓ niqadӓr bay buluın bik açıq kürsӓtӓ.

1955 nçe yılda berençe adımı yasalğan Amasra muzeyı 1982 nçe yılda xӓzerge  binasına küçerelӓ.

Tözeleşe 1884 nçe yılda Bolu cirle citӓkçese İsmail Kamil bӓy tarafınnan Xӓrbi diňgez mӓktӓbe bularaq başlanğan, lӓkin tözelep betmӓgӓn bina  Amasra muzeyı öçen tӓmamlana hӓm qullanılışqa tapşırıla.

Muzey binası 2014 hӓm 2016 nçı yıllarda restavraśiyӓlӓnӓ.

İkese arxeologiya, ikese êtnografiya zalı bulu belӓn bergӓ 4 kürgӓzmӓ zalı bulğan muzey küp sandağı mӓdӓni baylıqtan torğan kollekśiyӓse belӓn töbӓk tarixın yaqtırta.

Amasra muzeyınıň möhim ӓsӓrlӓre arasında keramika ӓyberlӓre kiň urın alıp tora.Tarixı bezneň êrağa qadӓr 7000 nçe yılğa barıp totaşuçı bu ӓsӓrlӓrneň iň küreneklese - köymӓ tibındağı timer uçaqlar.

Diňgez töbendӓ tabılğan hӓm cirgӓ çığarılğan timer uçaq ürnӓklӓre diňgezçelek belӓn dan totqan genuyalılar çorına qarıy.

Genuyalılarnıň köymӓdӓge ixtimal tetrӓwlӓrdӓn zıyan kürmӓwlӓre öçen maxsus êşlӓngӓn bu ӓsӓrlӓr taba östenӓ urnaştırılğan peşerü sawıtınnan tora.

Amasra muzeyındağı tağın ber iğ’tibarnı cӓlep itüçe êksponat - Rim çorına qarawçı İmperator Adrian hӓykӓle.Legendar iñ yaxşı 5 Rim imperatorınıň öçençese bulğan Adrian 117-138 nçe yılları arasında Rim imperiyӓse belӓn idarӓ itӓ ,Rim mӓdӓniyӓten formalaştıruğa zur öleş kertӓ.Amasra muzeyındağı hӓykӓl imperaror Adrian isӓn waqıtta salınğan dip farazlana.

Ӓsӓr östendӓge rel’yefta Rim dӓwlӓtenӓ nigez saluçılar buluına ışanılğan Romus hӓm Romulus qardӓşlӓrne arıslan belӓn imezü küreneşe bar.

Afina alihӓse dӓ ike qardӓşne saqlağanda taswirlanğan rel’yef Rim dӓwlӓteneň Tӓňrelӓr hӓm nigez saluçılarnıň yaqlawı,saqlawı  astında buluı ışanuına  basım yasıy.

Amasra muzeyındağı tağın ber yoldız ӓsӓr - bezneň êrağa qadӓr 1500 -1200 nçe yıllar arasına yӓğ’ni Bronza çorına qarağan Xett xӓncӓre.Konfiskaśiya belӓn muzeyğa kiterelgӓn xӓncӓr 42,5 santimetr ozınlığında hӓm tışqı küreneşe belӓn iğ’tibarnı cӓlep itӓ.

Bik osta ,zӓwıqlı êşlӓnüe hӓm yaqınça 12 santimerlıq totqıç öleşendӓge iskitkeç dizayn xettlar dӓwerendӓ qul êşe hӓm suğış mӓdӓniyӓteneñ niqadӓr alğa kitkӓnen bik açıq kürsӓtӓ.

Amasra rimlılardan genuyalılarğa, Ğosmanlıdan Törkiyӓ Cömhüriyӓtenӓ qadӓr suzılğan tarixı belӓn Qara diňgezneň möhim cirlӓşü urını bulıp tora.

Töbӓk tarixın çağıldırğan Amasra muzeyı meňlӓgӓn yıllıq berekmӓne saqlawın dӓwam itӓ.