Tellär yuqqa çığa

Dön’yada söyläşelüçe 7 meñnän artıq teldän yaqınça 3 meñenä 21nçe ğasır azağında yuqqa çığu qurqınıçı yanıy.

“Xalıqara tuğan tel köne” Bangladeşnıñ kereşüe belän 1999 yılda YUNESKO Ğomum Konferenŝiyasendä raslandı häm 2000 yıldan bügengä qadär här yıl 21 fevral’ könne qotlana.

YUNESKO mäğlümatlarına kürä xäzerge waqıtta dön’yada 7 meñnän artıq teldä söyläşälär. Bolardan 6700en cirle xalıqlar qullana.

2019 yılda qotlanğan “Xalıqara cirle tellär yılı” qısalarında qabul itelgän qarar ölgesenä kürä YUNESKO däwlätlärgä cirle tellärneñ saqlanuı öçen fond häm mexanizmnar qorırğa çaqıra.

YUNESKOnıñ Dön’yada qurqınıç astındağı tellär atlasına kürä 1950dän bügengä qadär berkem dä söyläşmägän tellär “yuqqa çıqqan” tellär bularaq qabul itelä.

Bügenge köndä söyläşelüçe tellärneñ 10%ı “kritik däräcädä qurqınıç astında”, 9%ı “köçle däräcädä qurqınıö astında”, 11ı “qurqınıç astında”, 10%ı “yaqlawsız” bularaq bilgelänä.

YUNESKO bu tellärneñ bu ğasır azağına qadär yuqqa çığa alaçağına borçıla.