Yaña salqın suğış çorına keräbezme?

Rusiyä däwlät başlığınıñ mäğ’lümati iminlek mäydanında xalıqara xezmättäşlek öçen cawaplı maxsus wäkile häm şul uq waqıtta Rusiyä tışqı êşlär ministrlığınıñ xalıqara mäğ’lümati qurqınıçsızlıq bülege citäkçese Andrey Kruśkix ağımdağı yılnıñ 16nçı dekabrendä ber belderü yasadı. “Suğış bar häm bik tığız räweştä däwam itä. Çınlıqta kiberkiñlektäge suğış bar köçenä alğa bara. Media monı Oçençe Bötendön’ya suğışı dip atawı belän xaqlı. Xäzergä waqıtta mäs’älä bu suğış axırında kemneñ yuğaltaçağın häm kemneñ ciñäçägen bilgeläw,”-dide ul.

Çınnan da, soñğı waqıtta Rusiyä-Könbatış mönäsäbätlärendä kiyerenkelek üsüen däwam itä. Noyabr’ ayında Ukraina Rusiyäneñ üzenä qış aylarında höcüm itärgä cıyınuın belderde. Şunnan soñ NATO “Bez Ukraina artında torabız”, Könbatış däwlätläre “Rusiyägä moñarçı kürelmägän sankśiyälär kerterbez” digän belderülär yasadı. Noyabr’dä Awrupa Berlege Vagner törkemenä sankśiyä kertüen citkerde. Ukraina parlamentı 2022nçe yılda üzenä çit il xärbi xezmätkärläreneñ kertelüen rasladı. Diplomatlarnı persona-non-grata bularaq ildän quu qarşılıqlı räweştä däwam itä. İñ soñğısı – 15nçe dekabr’dä ide. Germaniyä ike Rusiyä diplomatınıñ kitüen taläp itte. 17nçe dekabr’dä Awrupa parlamentı Rusiyäne Ukraina çigennän xärbi köçlärne kire borırğa çaqırdı.

Könbatışnıñ bu adımnarına cawap itep Rusiyä NATOnıñ üzen çolğawdan tuqtawı kiräklegen, qayber çiklär bozılsa, näticäseneñ naçar bulaçağın assızıqlıy. Rusiyä NATOnıñ könçığışqa taba kiñäymäyäçägenä garantiyä teli. İttifaq’nıñ ğomum särqatibe Yens Stoltenberg isä NATOnıñ cäyelüen däwam itäçäge turında belderü yasadı. AQŞtan soñ Rusiyä dä 2021nçe yılnıñ 18nçe dekabrennän başlap Açıq hawa kiñlege kileşüennän çığuın xäbär itte.

Mäs’äläne xäl itü öçen diplomatik söyläşülär arttı. 2021nçe yılnıñ 7nçe dekabrendä Vladimir Putin häm Djo Bayden onlayn söyläşü uzdırdı. Äñgämädän soñ Rusiyä üzenä qarata iminlek garantiyäläre täq’dimnären AQŞlı wäkillärgä citkerde. Putin 13nçe dekabr’dä Angliyä xökümäte räise, 14nçe dekabr’dä Franśiya häm Finlyandiya ilbaşları belän telefon aşa söyläşte. Oxşaş telefon äñgämäse 17nçe dekabr’dä Rim papası belän ütte.

Vladimir Putin 15nçe dekabr’dä Qıtay däwlät başlığı Si Śzin’pin’ belän videokonferenśiyä oyıştırdı. Söyläşüdä Putin Könbatış diplomatik boykot iğ’lan itkän Pekin Qışqı Olimpiya uyınnarına baraçağın äytte. Rusiyä häm Qıtay Könbatışnıñ basımına bergä qarşı toru mäs’äläsendä kileşä.

20nçe ğasırda bulğan salqın suğış Sovetlar Berlege belän Könbatışnıñ qorallanu yarışı näticäsendä kilep tudı. Xäzer dä oxşaş xäl bula. Rusiyä häm Könbatış bu yulı Könçığış Awrupa häm Kavkazda köräş alıp bara. Ber yaqta Rusiyä häm Qıtay, ikençe yaqta AQŞ häm berlektäşläre global’ säyäsätneñ yünäleşen bilgeläw öçen ber-berlärenä qarşı adım artınnan adım yasıy. Mondıy şartlarda dön’yada polyarlaşunıñ artuı, yaña salqın suğış çorı başlanu ixtimalı yuğarı.