Awraziya kiñlegendä 18

  18 nçe apreldä Rusiya Federatsiyäse ğadälät ministrlığı Rusiya tarafınnan yawlap alınğan Qırım prokurorınıñ qararı nigezendä Qırım Tatar Milli Mäclese eşçänleklären tuqtattı. Bu Mäcles Qırım tatarların wäkillek itä ide. Ministrlıq Qırım Tatar Milli Mäcleseneñ eşçänleklären “ekstremist eşçänleklär”säbäbe belän tuñdıruın belderde. Qırım prokurorı Natalya Poklonskaya Rusiya yaqlı Qırım tatarlarınıñ imzaların cıyıp 2016 nçı yılnıñ  15 nçe fevralendä Qırım Tatar Milli Mäclesen yabu öçen mäxkämägä möräcäğät itkän ide.

Qırım Tatar Milli Mäcleseneñ Rusiyädäge eşçänleklären tıyu belän bäyle ğarizanı Qırım Berlege başlığı Säytumär Nimätullayev,”Qırım tatarları – Qırımnıñ teräge”oyışması başlığı Möxämmäd Ali Bäkayev, Qırım Tatar yäşläre komitetı başlığı Aslan Smirnov,Qırım Tatar aqsaqalları şurası başlığı Särvär Cälalov, Sudak Qırım Tatar Milli mädäniyat üzidaräse başlığı Ayvaz Ümärov häm başqa xakimiyät yaqlı ictimaği oyışma wäkilläre imzaladı.

Amerika Quşma Ştatları däwlät deparamentı Qırımda  22 nçe apreldä Qırım Tatar Milli Mäclesenä qarata başqarılğan ğamällär öçen borçıluların citkerde. Däwlät departamentı süzçese Djon Kerbi AQŞnıñ Rusiyäne Qırım Tatar Milli Mäclese eşçänlegen ekstremist bularaq qabul itü qararın ğamäldän çığarırğa çaqıruın belderde. Kerbineñ belderüenä cawap itep Rusiya Federatsiyäse däwlät başlığı süzçese Dmitriy Peskov “Bu mäs’älä Rusiya qanunnarı belän bäyle , monnan soñ başqa illärneñ bu wäzğiyät xaqındağı qaraşların tıñlaw kiräk dip tapmıybız”dide. 

14-15 nçe may könnärendä İstanbulda uzğan İslam xezmättäşlek oyışmasınıñ yuğarı däräcäle oçraşuında Qırım Tatar mäs’äläse ayırım ber tema bularaq kön tärtibenä kilmäde. Ämma biredä qabul itelgän İstanbul deklaratsiyäsendä Awrupanıñ möselman cämğiyate bulğan Qırm tatarlarınıñ wäzğiyätenä iğtibarlı bulu kiräklege turındağı maddägä urın birelde. Deklaratsiyädä Qırımnıñ bügenge xäle häm Qırımnıñ yawlap alınuın añlatuçı tağın da anıq ğibarälärgä urın birelüena İran häm Misır qarşı çıqtı.İslam xezmättäşlek oyışması qararların bertawıştan qabul itkängä kürä yuğarı däräcäle oçraşuda Qırımğa köçle yaqlaw kürsätelmäde.  

14 nçe martta Kiyevtä “Xalıqara iminlek öçen yanaw bularaq yawlap alınğan Qırımnıñ militarizatsiyäse”isemle xalıqara konferentsiya uzdı.

     1991 nçe yılnıñ 26 nçı iyünendä Aqmäçettä 2 nçe Qırım Tatar milli qorıltayınıñ 1 nçe cıyılışında qabul itelgän qarar nigezendä qorılğan Qırım Tatar Milli Mäclese Qırım tatarlarınıñ xoquqların Ukraina üzäk xökümäte ,avtonom Qırım citakçelege häm barlıq xalıqara ictimaği oyışmalarda wäkillek itä. Rusiyäneñ Qırımnı yawlap aluınnan soñ Qırım Tatar Milli Mäcleseneñ 33 äğzasınnan dürte Rusiya belän xezmättäşlek itep cirle citäkçelektä urın aldı. Mäclesneñ täwge häm maqtawlı başlığı Mostafa Qırımoğlu belän Qırım Tatar Milli Mäclese başlığı Refat Çubarobnıñ Qırımğa kerüe basıp aludan soñ tıyılğan ide. Qırım tatarlarınıñ köräşenä İstanbuldağı sammitta möselman illär xuplaw kürsätmäde. Qırım Tatar Milli Mäclesen yabu ğarizasına yänä Qırım tatarlarınıñ qayber wäkilläre qul quydı. Eşlär bolay bulğaç bu köräşne däwam itterü häm bu mäs’älädä ciñügä ireşü şaqtıy qıyınlaşa.

Rusiya Qırım Tatar Milli Mäcleseneñ eşçänleklären tıydı, ämma Mäclesneñ eşçänlekläre Rusiyädän çittä däwam itäçäk. Qırım Tatar Milli Mäclese başlığı Rifat Çubarov Mäclesneñ Kiyev häm Xersonda wäkilçelekläre buluın, Waşington häm Bryussel wäkilçelekläreneñ közen eşkä kereşäçägenä ömetlänülären citkerde. “Yevrovideniye-2016” cır bäygesendä Ukrainanı Camala “1944”cırı belän wäkillek itäçäk. Rusiya  buysınğanlığın qabul itmägän Qırım tatarlarınıñ köräşe watannarına qaytqançı däwam itäçäk. Çönki alarnıñ köräşe –xaqlı köräş. Fäqät bu dönyada xaqnıñ üz urının tabuı qızğanıç qayçaq ozaq däwam itä.