صادرات نفت ایران با "چراغ سبز آمریکا" افزایش یافته است

براساس اعلام مقامات و رسانه‌های داخلی و خارجی تولید و صادرات نفت خام ایران طی ماه‌های اخیر درحالی روندی روبه رشد را تجربه می‌کند که به نظر کارشناسان افزایش تولید و صادرات نفت ایران در پی مذاکرات اخیر و با چراغ سبز آمریکا صورت گرفته است.

صادرات نفت به عنوان مهم‌ترین محصول صادراتی و درآمد ارزی ایران نقش بزرگ و پررنگی در اقتصاد این کشور دارد و نوسان درآمدهای نفتی طی سال‌های اخیر به دلیل تحریم‌های آمریکا برای دولت‌های ایران علاوه بر ابعاد اقتصادی دارای تبعات اجتماعی و سیاسی نیز بوده است.

پس از خروج دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت ایالات متحده آمریکا از توافق هسته‌ای (برجام) در سال 2018 صادرات نفت ایران به کم‌ترین میزان خود طی دهه‌‌های اخیر کاهش یافت. با اینحال ایران همواره سعی داشته نفت خام تولیدی خود را به انواع و روش‌های مختلف و دور زدن تحریم‌های آمریکا راهی بازارهای مصرف کند.

مقامات ایرانی طی ماه‌های اخیر به صورت مستمر از افزایش میزان تولید و صادرات نفت خام این کشور خبر داده اند. برخی از موسسات و نهاد‌های فعال در بازار انرژی جهان نیز در ماه‌های گذشته افزایش تولید و صادرات نفت خام ایران را تایید کرده‌اند.

در همین حال شبکه خبری «بلومبرگ» در آخرین گزارش خود در ارتباط با صادرات نفت خام ایران که با استناد به آمار و داده‌های مختلف تهیه شده، اعلام کرده که صادرات نفت و میعانات گازی ایران با رشد بیش از 50 درصدی نسبت به ماه ژانویه سالجاری (2023) به حدود یک میلیون و 850 هزار بشکه در روز رسیده است.

براساس این گزارش، ایران در ماه اوت روزانه به طور متوسط 1.7 میلیون بشکه نفت خام و 152 هزار بشکه نیز میعانات گازی صادر کرده که بالاترین میزان صادرات نفت ایران در پنج سال گذشته یعنی از زمان خروج واشنگتن از برجام به شمار می‌رود.

جواد اوجی، وزیر نفت ایران نیز طی سخنانی در روزهای گذشته از افزایش حدود 40 درصدی ظرفیت تولید نفت خام این کشور در دو سال اخیر خبر داده است. از سوی دیگر محسن خجسته مهر، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران 18 مرداد ماه (9 اوت) در گفت‌وگو با خبرنگاران بر افزایش تولید نفت خام این کشور به 3.5 میلیون بشکه در روز تا پایان شهریور ماه (22 سپتامبر) تاکید کرده است.

- افزایش صادرات نفت ایران با چراغ سبز آمریکا صورت گرفته است

دالغا خاتین اوغلو، کارشناس بازار انرژی در گفت‌وگو با آناتولی با اشاره به دلایل موثر بر افزایش میزان صادرات نفت خام ایران در ماه‌های گذشته و علت چشم‌پوشی واشنگتن نسبت به فروش نفت توسط تهران، تصریح کرد: «افزایش صادرات نفت ایران به دلیل چراغ سبز آمریکا بوده که هم خواهان نفت ارزان در بازارهای بین‌المللی به خاطر انتخابات نوامبر 2024 و شتاب رشد اقتصادی است و هم در تلاش برای رسیدن به توافقی با ایران برای محدود کردن برنامه هسته‌ای و رفتارهای منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران است».

خاتین اوغلو همچنین با بیان اینکه علی‌رغم افزایش نسبی صادرات نفت خام ایران، این کشور معمولا نفت صادراتی خود را با قیمت‌هایی کمتر از ارزش روز بازار جهانی نفت به برخی کشورها نظیر چین می‌فروشد، گفت: «ایران کماکان هزینه دور زدن تحریم‌ها را متحمل می‌شود و نفت خود را با تخفیف چشمگیر راهی بازارهای چین می‌کند. به همین خاطر اخیرا داود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور اعلام کرد در پنج ماه ابتدایی امسال تنها نیمی از درآمدهای نفتی در نظر گرفته شده برای این پنج ماه در بودجه دولتی محقق شده و امسال قیمت‌ فروش نفت کشور در اغلب ماه‌ها حدود 60 تا 65 دلار بود. این در حالی است که متوسط قیمت واقعی نفت ایران که توسط اوپک نیز اعلام می‌شود، می‌بایست حدود 80 دلار باشد».

این کارشناس بازار انرژی درباره افتتاح فاز 11 میدان گازی پارس جنوبی توسط ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران و تاثیر احتمالی آن بر میزان تولید گاز طبیعی از میدان مذکور توضیح داد: «ایران فاز 11 پارس جنوبی را با کمک شرکتهای داخلی افتتاح کرده، اما توسعه پروژه تنها شامل حفر چاه و لوله‌گذاری بوده و حتی سکوی تولید آن از فاز 12 پارس جنوبی منتقل شده است. پیشتر ایران با شرکت توتال فرانسه قرارداد 5 میلیارد دلاری امضا کرده بود که به خاطر تحریم‌ها لغو شد. نیمی از ارزش این قرارداد شامل ساخت سکوی 20 هزار تنی (15 برابر سکوهای فعلی در پارس جنوبی) با 2 کمپرسور عظیم برای فشارافزایی بود».

او با اشاره به افت فشار در میدان گازی پارس جنوبی در سال‌های اخیر و مشکلاتی که ایران به دلیل تحریم‌ها برای تجهیز این میدان با آنها روبرو است، افزود: میدان پارس جنوبی تا چند سال پیش 120 اتمسفر فشار داشت، اما از سال جاری وارد نیمه دوم عمر خود شده و هر سال 7 اتمسفر از فشار آن کاسته می‌شود که معادل افت سالانه 10 میلیارد متر مکعب از تولید این میدان است. بدون نصب حداقل 10 تا 15 سکوی 20 هزار تنی با 20 تا 30 کمپرسور عظیم، افتتاح فازهای جدید یا حفر چاه‌های بیشتر منجر به افزایش تولید گاز این میدان نخواهد شد و حتی افت تولید ادامه خواهد داشت. گفتنی است که قطر، شریک ایران در پارس جنوبی با کمک شرکتهای غربی سالها پیش این کار را انجام داده است.